İlk tulum çalan tasvirler Asurlulardan kalma , Roma ordusunda piyadeler çalıyor ,İrlanda ve İskoçya'ya Romalı askeri birliklerle ulaşıyor, iskoçya da dağda yaşayanların müzik aleti ,İngilizler İskoç ayaklanmalarından sonra yasaklıyorlar hatta ilk yasaklanan müzik aleti daha sonra kendileride kullanmaya başlıyor. Kimbilir Karadeniz e nasıl ulaştı .
Tulum Kolhise yani Gürcü halklarına büyük ihtimal Doğu Romalı Rumlar sayesinde ulaştı. Büyük ihtimalle İskoçlar gaydayı keşfederken Kartveli-Kolhis bölgesinde çalınıyordu.
