واکنشی بر توضیح… ---------- بخش دوم : چهارم ، درمورد افترای وابسته بودن مرحوم ژوبل به دربار واشتراکش در محافل وکنفرانسهای بین المللی باید گفت که مرحوم ژوبل بعد از اتمام تحصیلات عالی در وطن ، تخصص خویش را در رشته ادبیات و فلسفه از پوهنتون پرنستن امریکا بدست اورد وبعد از باز گشت با توجه به ظرفیت واندوخته های علمی و فکر جوانش ، علاوه بر سمت استادی در فاکولته ادبیات ، به حیث کفیل مدیریت عمومی روابط فرهنگی ریاست مستقل مطبوعات وقت تعیین گردید که وظیفه اش انسجام و استحکام روابط ادبی و فرهنگی افغانستان با جهان خارج بود و عندالموقع همراه با سایر دانشمندان ومتخصصین عرصه ادبیات و فرهنگ در کنفرانس های جهانی ومنطقوی اشتراک میورزیدند که این وظیفه دولتی بود نه درباری ، من تا آیندم کمتر دیده ام که نویسنده ومورخ شهیر ادبی یک کشور درباری باشد درحالیکه شعرای بیشمار مدیحه سرای درباری داشته ایم. منظورم از نوشتن این سطور درهم‌وبرهم ، رد ویاتایید نظریات استادان و دانشمندان عرصه زبان و ادبیات در خصوص پارسی زدایی ویا دری زدایی نیست ، هراهل فن ومسلک با تحقیق وتتبع میتواند استنباطاتش را بی آنکه بر دیگران الزامی بوده ویاحاوی حسادت ، توهین و افترا باشد به نشر بسپارد. مرحوم محمد حیدر ژوبل درسال ۱۳۳۸ هجری شمسی درست به سن ۳۴ ساله گی به اثر سقوط هواپیمای آریانا برفراز شهر بیروت لبنان جوانمرگ گردید وده اثر مستقل وصدها مقاله تحقیقی درعرصه ادبیات از خود بجا گذاشت ، با این عمر کم وافرینش آثار متنوع ادبی که ۶۵ سال بعد از مرگش ویرا زنده نگه داشته ، بعید به نظر میرسد که محب دربار بوده باشد ، زیرا عشق مفرط وی به ادب وتاریخ ادبیات مجال بیشتری را برایش باقی نگذاشته بود تا به کار های غیر از مسلکش بپردازد . من منحیث نوه مرحومی وشاگرد ادبیات که در جمع آوری آثار وباز نشر بعضی از آنها زحمات زیادی را بر خویش هموار کرده ام وجیبه خود دانستم تا باحفظ احترام به دانش وعلمیت استاد ناظمی مواردی را در دفاع از مرحوم ژوبل که اکنون در میان ما نیست ، بنگارم وادای تکلیف نمایم ولی یقین هم دارم که مردم ادب دوست ما مرحوم ژوبل را از خلال آثارش ونظریات سایر دانشمندان وفرهیخته گان عرصه ادبیات کشور بخوبی میشناسند وضرورت به معرفی بیشترمن ندارد. در خاتمه میخواهم نگرانی خویش را نیز نسبت به این آشفته بازار ابراز نمایم : به نظر من همه متکلمان زبان فارسی دری آکادمیک وزبانشناس نیستند ، من منحیث شاگرد ادبیات نگران هستم که اگر ما نتوانیم مهد وخواستگاه زبان فارسی دری را همچنانی که خراسان زمین است نشناسیم وبه دیگران نشناسانیم ومصروف چرا زدایی ها بی توجه به عواقب آن باشیم ، روزی فرا خواهد رسید که زبان فارسی به فارس وارزشهای ادبی و فرهنگی ایران زمین در جغرافیای سیاسی امروزی همین کشور محصور بماند وانوقت خواهیم گفت که تا این جای کار را پیش بینی ویاتضمین نکرده بودیم . ومن الله التوفیق محمد صدیق ژوبل نوه مرحومی ولیسانسه ادبیات پوهنتون کابل
Postet by: Farshed Djobel واکنشی بر توضیح استاد لطیف ناظمی در خصوص آغاز پارسی زدایی در افغانستان منتشره برنامه یوتیوپی چراغداران _ جولای ۲۰۲۴ _____________________ بخش اول : درین برنامه که به گرداننده گی منیژه نادری صورت گرفته ، جناب استاد ناظمی درخصوص آغاز پارسی زدایی در افغانستان بحث های ارایه داشته و ادامه داده اند که آغا ز پارسی زدایی در دوران معاصر ناشی از ذهنیت دولت مردان نظام شاهی افغانستان بوده که درین راستا یکعده از روشنفکران احساساتی بویژه مرحوم ژوبل مؤلف « تاریخ ادبیات افغانستان ۱۳۳۶» در اثرش از کلمه دری بجای فارسی استفاده نموده و دلیلش از نظر استاد ، درک وی از نبض دربارونزدیکی وابراز محبت با آنها بوده ؛ چنانچه ژوبل هم از وابسته های دربار بوده وهمیشه در کنفرانس های بین المللی اشتراک میورزیده است . درک موضوع دشوار است که چرا استاد ناظمی با این همه فرهیختگی براشفته آند و مسله ادبیات رابه سیاست میکشانند و توجیهات غیر مدلل وبرچسپ های حسودانه را نسبت به یک مورخ ادبی کشور روا می دارند. از نظر من استاد میتوانستند همانند سایر فرهیختگان این عرصه نظریات واندیشه های شان رابدو ن آسیب رسانی به شخصیت دیگران مستقلانه ابراز بفرمایند ویا میتوانستند طوری افاده مطلب نمایند تا هیچ آسیبی به آزادی فکر وبیان دیگران بویژه آنهایی که در میان ما نیستند ، نرسد . من به حیث نوه مرحوم ژوبل وشاگرد ادبیات در خصوص مرحوم ژوبل جد بزرگوارم که سال‌ها زحمت جمع آوری آثار گرابنهای شان را برخورد همواره کرده ام ، میخواهم نکات واکنشی چندی در رد برچسپ های مطروحه به عرض برسانم : نخست این که جناب استاد ناظمی استفاده کلمه دری به جای فارسی در تاریخ ادبیات افغانستان تالیف مرحوم ژوبل را ناشی از درک وی از نبض دربار ونزدیکی ومحبت وی به دربار خوانده اند ، اگر چنین بود و به استشاره در بار این کار صورت گرفته بود ، پس چرا همان دربار به سانسور این اثر اقدام کرد در حالیکه به قول استاد ، در بار ازحمایت ناسیونالیزم هیتلری برخوردار بود وازکس ترسی هم نداشت ، معلوم است که درین نظر استاد تناقض وتباین آشکار موجود است . دودیگراگر استفاده کلمه دری بجای کلمه فارسی توسط مرحوم ژوبل در تاریخ ادبیاتش ناشی از درک نبض دربار بوده باشد ، آیا شعرایی که قرنها قبل کلمه دری را در اشعار شان به کار برده اند ، نبض کی ها را در ک کرده بودند ، به چند نمونه اشعار زیر توجه شود : یکی تازه کن قصه زرتشت به نظم دری وبخط درشت بفرمود تا فارسی دری بنوشتند وکوتاه شد داوری (فردوسی) خرد نامه ها را زلفظ دری بیونان زبان کرت کسوت‌گری (نظامی) گزارنده داستان دری چنین داد نظم گزارشگری (نظامی) ادیب وهیربد بد منجم دری وپهلوی خوان وعالم (بهرام پژوه) من آنم که در پای خوکان نریزم مر این قیمتی در لطف دری را (ناصر خسرو) هزار بلبل داستانسرای عاشق را بباید از تو سخن گفتن دری آموخت (سعدی) چو‌عندلیب فصاحت فرو شد ای حافظ تو قدر او به سخن گفتن دری بشکن (حافظ) زشعر دلکش حافظ کسی شود آگاه که لطف طبع وسخن گفتن دری داند (حافظ) آیا کاربرد واژه دری درین اشعار همه صفتی آند ؟ با احترام کامل به نظریه های زبانشاسان ، همه باورمندیم که هر دو زبان دری و فارسی یکی آند ، مهد وخواستگاه انها خراسان زمین است وازین دیار به سایر اطراف واکناف ایران زمین پراگنده شده و امروز به فارسی دری معروف است پس ما نباید تحمیلی را در پذیرش یکی وزدودن دیگری داشته باشیم و نباید فارسی زدایی ویاهم دری زدایی نماییم ، اگر مرحوم ژوبل از کلمه دری به جای فارسی استفاده نموده، شاید در نتیجه تحقیق وتتبعش منحیث مورخ ومتخصص عرصه ادبیات نه یک شخص معمولی ، به چنین نتیجه ای دست یافته وانرا در اثر خود ش نه کدام اثر گروهی توصیه شده درباری به نشر رسانیده اند واین حق مسلم شان بوده است ، دیگران هم می‌توانند با کاوش بیشتر علمی به جای حسادت ، توهین و افترا برعکس انرا به اثبات رسانده ومستقلانه منتشر نمایند. . سدیگر طوری که می دانیم تاریخ ادبیات قاعده تا تحول وتطور ادبی و فرهنگی را در پهنای تاریخ دنبال مینماید ، بهتر میبود استاد درین بحث بر نظریه های زبانشاسان ودستاورد های آنان تماس وتاکید میداشتند ، تا آسیب رساندن به تاریخ ادبیات مرحوم ژوبل که فقط چند برگ آن مشمول بحث زبان است . ادامه در کمنت دوم
Sir Salam plzzz Mera ye comment zrur parrhen r ho sky to aik chota sa reply kr dein plzzzzz 😢😢😢main bchpn se ap ki fan hon main hamesha ap ko sunti hon jb b preshan hoti hon ap ki singing Meri roh se jurrhi hai bht skon deti hai Dil ko bht zyda, mery baba ap k fan thy r wo bchpn se ap k gaye ghazal, nzmen sunty Hain r main Saath me sunti thi main ap k songs apny school clg me gaati thi ap k songs sunon to bchpn ki khubsurat yadein phir se yad ati Hain . Main bta nhi skti k mjy ap se kitni muhbt hai main ne zindgi me aik Dua bht shidat se mangi k Kash aik bar ap se mulaqat ho 😭 likin ye possible nhi ho skega , main ne ap ki gayi nazam " aj ki raat gham r dost me shidat hai bht " apny clg me Gayi r sb ko bht psnd aai ap k ap ka pashto ghazal "Nan ba shpa zama da Yar ma kum makan wi" mery Dil SE ajeeb trha se jurrhi hai sunti hon to Koh jati hon ap ka Andaz bht unique hai bs main nhi bta skti k ap ki r ap ki gayeki ki kia value hai Meri Zindagi me .....
