Бас - басына би болған өңкей қиқым, Диәлекті деп кетірді - ау тілдің сиқын. Жише (шала қаз-а) - жеңге, жеңеше (қаз-а), т.б. 1.Диәлекті дегеніміз - әр түрлі ұлттардың тілдеріндегі дыбыс үндестіктерінің айырмашылықтары. 2. Диәлекті сөздер - тілді бұзып сөйлеп жүрген адамдардың тілдеріндегі әдебиеттік тілге жатпайтын, шығу тегі зерттелмеген (сарапталмаған) түсініксіз бұзылған сөздер. 3. Диәлекті сөздердің екі жағы, соған байланысты екі түрі болады. Қазақ тілінде екі түрі де, шала қазақтардың сөздері деп айтылады. Қалмағандай апыр - ау, Дұрыс жолды көрсетер, Көзі ашық жан қазақта. Диәлекті деп шатылып, Тілді қалай таптаттық, Тілі жоқ шала қазаққа.
Қазақта тілді бұзып сөйлейтіндерді екі топқа бөледі: 1.Сақаулар 2.Шала қазақтар 1).Сақаулар дегеніміз - тілдерінде кемістігі болуына байланысты сөзді бұзып сөйлейтіндер. 2).Шала қазақтар деп - тілдері сау болса да, тілдік сөздерді бұзып сөйлейтіндерді айтады. Мысалы: Сомен (шала қаз-а) - сонымен (қаз-а), әңгелек (шала қаз-а) - өзб-ше:Хандәләк - қазақша: Қауын, көп ітажды (шала қаз-а) - көп қабатты (қазақша), много этажный (шала қаз-а) - көп қабатты(қазақша), кел атыр(шала қаз-а) - келадур (өзб-ше) - келе жатыр (қазақша), саламатсыз ба(шала қаз-а) - сәлеметсіз бе (қаз-а), тандыр нан(шала қаз-а) - тондир нон(өзб-ше) - қарма нан (қаз-а), бәтір нан(шала қаз-а) - потир нон(өзб-ше) - қуырылған нан(қаз-а), көмбе нан(шала қаз-а) - таба нан(қаз-а), құдағай (шала қаз-а) - құдағи (қаз-а), жарамазан (шала қаз-а) - жарапазан(қаз-а), балдар(шала қаз-а) - балалар(қаз-а), оқылым (шала қаз-а) - уқилим (өзб-ше) - оқу (қаз-а), аллаһ (шала қаз-а) - алла (қаз-а), келеды ма (шала қаз-а) - киладими (өзб-ше) - келе ме (қаз-а), тапшан (шала қаз-а) - тапчон (өзб-ше) - сәкі (қаз-а), көрілімі(шала қаз-а) - көрген адамдардың саны (қаз-а), т.б. Тілді түзе, Шала қазақ, тілді түзе, Тіл жоғалса кетерсің құрып мүлде. Аз ба екен айырылып тілдерінен, Жойылып кеткен ұлттар жер бетінде. Ең бірінші байлығың - тілің сенің, Жойылмасын десең егер тілді түзе!
Өзбек тілінде жақсы білмесіңіз қайтесіз қосып.??? Білмесіңіз емес - білмесеңіз. Сөйлемнің дұрыс құрастырылуы: Өзбек тілін (тілінде емес) жақсы білмесеңіз, (?) қосып қайтесіз. Бұл жерде мәселе өзбек тілінде емес. Мәселе қазақ тілінің әбден шұбарланып, дыбыс үндестігін жоғалтып (сен ба, сыз ба - дұрысы: Сен бе, сіз бе?) бұзылған тілге айналып кеткендігінде. Мұның негізгі себептерінің ішіндегі бір себебі, шала қазаққа айналып кеткен адамдардың, ана тіліміздің бұзылуын ары қарай өршітіп, жығылғанға жұдырық сілтегендей болып жүргендіктерінде. Ұлттың жойылуы, Тілінің жойылуынан болады. Тілдің жойылуы, Оның бұзылуынан бастау алады. Тілдің бұзылуы, Халықтың адасуынан болады. Халықтың адасуы, Ел бастайтын серкелердің, Елді шатастыруынан болады. Серкелердің шатасуы, Олардың дарынсыздығынан болады. Дарынсыздардың серке болуы, Тәртібі жоқ, Жемқорлық жайлаған елде болады. (Толығырақ білгіңіз келсе Еркін Омардың "Қазақ тілінің қадірін кетірмейік!"атты кітабы мен "Тіл аралық бұзылған тіл туралы жалпы түсінік және оның орын алу себептері мен сипаттары "атты кітапшасын немесе тіл іністұтының жетекшілігімен шығарылып, таратылып жүрген отыз томдық шала тілдік сөздікті қараңыз). Кетіп тұр сөзден қуат, тілден рең, Өз тілін қазақ өзі құрбан қылып, Өзінің көрін өзі қазып жатыр, (Осылай) Өзінің қолыменен. Н.Айтұлы.
