Ол кезде сатқындық мода болмаған кез ғой. Сатқындық 1822 жылдары орыстың боданымен бірге келді модаға салт дәстүрге айналды қазір қазақ сол сатқындықты пара алып пара беруді дамытып өркендетіп жатыр. 99 пайыз қазақ сатқын болды дәл бүгінгі күні. Қазір соғыс болса көресіңдер 99 пайыз мен адвлмын деп жүрген қазақтар сатылып жау жағына өтіп қалған қазаққа оқ атады. Әбден ұяттан безген.Басыңа іс түссе еш туысқаның жоламайды ал той жасасаң бәрі келеді . Сатқындық деген сол.
Жағыда Тарбағатай көтерілісін жасаған адам емес! Тарбағатай Майлы партизандарын ұйымдастырған Нұрсапа Сейтжан ұлы! Жағыда Емес! Бұл кісі өтірік айтады!
ЖАҒДА БАЬАЛЫҚҰЛЫ ҚАЗАҚТЫҢ БАТЫРЫ,ИМАНЫ ЖОЛДАС БОЛСЫН.,БІЗДІ НЕГЕ ҰЛТШЫЛ ДЕЦДІ ,ӨЗДЕРІ ШЕ ?. БАТЫРЛАРЫМЫЗДЫ ОҚУЛЫҚҚА ЕНГІЗІП,КӨШЕ АТАУЫН, ЕСКЕРКІШ ОРНАТУ КЕРЕК.ҚАЙДАҒЫҚАЗАҚТЫ ҚЫРҒАНДАРДЫ . ТЫҢДАП ОТЫРЫП ,СОҚЫР БОЛҒАНБЫЗБА. ДЕГЕН ОЙ КЕЛЕДІ ЕКЕН.
Өзекті жанға бір өлім қашан болмасын, қайдан болмасын бұйырары басы ашық ақиқат. Бір ғана берілетін сол өмірін біреулер, ит сияқты иесіне тапсырып жанын сақтап ит тіршілікпен өткізеді. Сол ит тіршілігін аман қалудың айланың, ақылдың ісі деп өздерін ақтайды)) Ал, малым жаным садақасы, жаным арым садақасы дейтін өр мінезді халық. Ит тіршілікке қарағанда қарсыласып, қасқайып тұрып қанға қан, жанға жан деп ерлерше өлуді артық көреді. Екеуіде бұл өмірден уақыты келгенде өтеді. Бірақ итше тіршілік етіп жүріп өлген өлімнен. Жауының қолынан ерлерше өлу, ешбір езге бұйыра бермейтін өрлік. Өмірі елі, жері үшін жауына қарсы қолына қару алып, қарсы тұрмаған халықтар болды. Өздеріне сойылын сүйретін кім келседе нанын, жеміс-жидегін көтеріп әндетіп, билеп алдарынан шығатын. Міне сол халықтың ұстанатын басты философсы: жаным арымның садақасы дейтін емес. Тіршілік үшін жан керек дейтін ит тіршілік қана. Бұл ит тіршіліктің иесіз болуы мүмкін емес. Мәңгілік бодандық, мәңгілік біреуге тәуелділік. Осы ит тіршілік философсын ұстанатын халықтарға аралас-құралас жақын отырған ағайынғада, осы ит тіршілік философсы ұнайтыны байқалып тұрады. Сынықтан басқаның бәрі жұғады ғой))
Бұл жерде бір мәселе қазақ орысқа арқа сүйеген жоқ керсінше орыс үнемі жоңғармен ауыз жаласып зеңбірек беріп қолтығына су бүркіп жоңғарды қазаққа айдап салуды күшейтіп отырды. Кітәп кеңес үкіметінің кезінде жазылған болса онда міндетті түрде орысты мақтап, жоқ дегенде орыстың жоңғармен бірігіп қазаққа қылған қастығын жазбай жұмысартып жазады. Тарихи архивті сүзіп қарағанда орыс бір де бір рет қазаққа жақсылық жасамады. Жоңғардан қазақ даласын азат ету тек қазақтың өзіне ғана керек болды және барша қазақ тайлы тұяғымен қан майдан салды. Тағы да сол тарихты бұрмалау орыс қазақты ойыншық етті.
Тайпалық деңгейдегі сасық рушылдық, мансапқұмарлық деген бәле жауларымызға бодан еткен еді. Тарихтан сабақ алып, бодандық қамытын кигізген сол ауырудан арылмай ел болу қиын. Ма Бупаң деген мал доңғандар, мұсылманбыз деп алдап аңғал қазаққа қытайдан арман иттік жасаған.
абай, құрман, қымызбай сияқты шіріген жұмыртқа, жуынды үшін қыңсылаған кірме иттердің сүйектері қайда қурап жатыр екен. Бұндай иттердің ұрпақтарыда жер басып жүрген шығар. Аруақ атқан иттердің тұқымдары ешқашан оңалмайды. Ит болып өмір сүріп, ит өлімінен өлері ақиқат.
Қайран қазағым табиғаттың төл тума баласы. Ұлан ғайыр ұлы даланың киесі, иесі еді ғой! Тараншы, отырықшы халықтар сияқты қулық-сұмдығы жоқ дала заңы, табиғат заңымен өмір сүрген. Бір ауыз уәдесін өлгенше сақтайтын адалдығы мен аңғалдығы ақыры адам кейіпті залымдарға алдырып тынды.
Жарты әлемді аттың тұяғымен дүбірлеткен жау жүрек қайсар қазақтың ең осал жері, сасық рушылдық дейтін дерт еді. Осы дертті тиімді пайдалғанған жаулары ақыры алып тынды. Сексеуілді, сексеуілмен ұрып сындырды. Бөліп алда билей бер тәсілімен, біріне бірін айдап салып бодандықтың қамытын кигізген еді. Тәңір тілеуін беріп бодандық қамыты сыпырылып азаттық ақ таңыда атты. Тарих өткенді айтып мақтану үшін емес. Тарих өткеннен сабақ алу үшін. Тарихтан сабақ алмай, сол сасық рушылдық дертін қайта асқындырып алсақ, тағыда кім көрінгенге жем боларымыз анық. Сол үшін ескілікті сасық тайпалық санадан құтылып, ұлт болып ұйысатын уақыт келді.
Сәлем бердік сіздерге Құрметті оқырмандар, кітап тыңдарман қауым Құрметті Нәзір Сүлеймен Сіздің оқыған біздің тыңдаған кітаптар арқылы талай оқиғалар мен түрлі өзіміз естіп білмеген қазақ халқының бастан кешкен оқиғаларын естіп білдік Өз ойым солай Басқаны қайдам Үзбей тыңдаймын Алтай қазақтары туралы білмейді екенмін Анда санда есгенім болмаса Сіз арқылы талай нәрсеге қанық болдым Даусыңыз оқу мәнеріңіз жанымызды баурап алады Әрбір шықан әңгімелеріңізді жібермей тыңдауға бармын Әсірелеп мақтап отырған жоқпын Негізінде солай Оқылған әр кітап арқылы Қытайдағы не болмаса басқа жақтағы өз ұлтымыздың тағдыры мен өмір салтын білдік Сізге алғыс айтамын көп көп рақмет Осындай әңгімелерді жазып артында ғы еліне қол таңба қалдырған жазушыларға мың алғыс Сізден жаңа туынды жаңа әңгіме тарихи деректер мен романдар күтеміз
Қазақтың хандары,батырлары туралы жазылған көркем шығарма. Соғыста не болғанын ешкім білмейді. Бірақ қазақ батырларының ерлік көрсеткені анық. Әйтпесе, біз осылай отырарма едік.
ІЛИЯС ЕСЕНБЕРЛИННІҢ АЛМАС ҚЫЛЫШЫН ДА,БАТЫР БАЯНДЫ,ЖАУДЫҢ ОРТАСЫНДА ҚАЛЫП,ЖАУЛАРЫ НАИЗАНЫҢ ҰШЫНА ТҮИРЕП АСПАНҒА КӨТЕРІП ӨЛТІРГЕН ЖОҚПА.БҰЛ НЕ ЖАЗУШЫЛАР ӘРТҮРЛІ ЖАЗА БЕРЕМЕ.ТТҮСІНІКСІЗ ЕКЕН.ҚАИ ЖАЗУШЫҒА СЕНЕМІЗ
Хорлықтың қырғынына қазақ батырлары неге жауап бере алмаған? Сол кездегі қазақ ордасының ханы Жәңгір неге қалың әскерін жіберіп, ойрат пен қалмақтың ордасын күлін көкке ұшырмаған?
