Υπογραμμισμένα χωρία Λόγων ς'-Περί Προσευχής Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου Η μελέτη, η προσευχή, η ψαλμωδία, είναι βιταμίνες που χρειάζεται καθημερινά η ψυχή. Η προσευχή που γίνεται με πίστη, πόνο, επιμονή και υπομονή, εφόσον αυτό που ζητάμε είναι για το καλό της ψυχής μας, εισακούεται. Να εξετάζουμε τον εαυτό μας και να εξομολογούμαστε τα σφάλματα μας πριν αρχίσουμε την προσευχή, όχι την ώρα της προσευχής. Να ζητούμε συγνώμη από όσους στενοχωρήσαμε. Να διώξουμε κάθε αριστερό λογισμό που τυχόν έχουμε, με καλούς λογισμούς. Να προσευχόμαστε αισθανόμενοι τις παρουσίες των Αγίων, των Αγγέλων, της Παναγίας δίπλα μας. Να νιώθουμε τις μεγάλες ευλογίες του Θεού για να θερμαίνεται η καρδιά πριν την προσευχή μας. Μη ζητάς τίποτε άλλο στην προσευχή σου από την μετάνοια, η μετάνοια θα σου φέρει την ταπείνωση, η ταπείνωση θα σου φέρει τη Θεία Χάρη, κι ο Θεός θα σου παράσχει μέσα στη Χάρη του ο,τι χρειάζεσαι για τη δική σου σωτηρία κι ο,τι άλλο χρειαστεί για να βοηθήσεις μία άλλη ψυχή. Η συχνότητα στην οποία εργάζεται ο Θεός είναι η ταπείνωση και η αγάπη. Να μη δεχόμαστε ξαφνικές λύσεις σε προβλήματα, εμπνεύσεις, ιδέες που μας στέλνει στον Νου το ταγκαλάκι την ώρα της προσευχής, να μη δίνουμε καθόλου σημασία στον "ενδιάμεσο" που πιάνει μαζί μας κουβεντούλα, γιατί ο πονηρός δαίμονας επιχειρεί να μας αποσπάσει από την προσευχή. Αν ήθελε το καλό μας, θα μας τα έφερνε αυτά στον Νου άλλες ώρες, όχι κατά τη διάρκεια της προσευχής. Όταν προσευχόμαστε νοερώς, με κλειστά μάτια, να μη φέρνουμε ή δεχόμαστε στη φαντασία μας εικόνες, γιατί μπορεί να είναι παραπλανητικά οράματα από τον πονηρό, για να μας κάνουν κακό. Κάθε κόμπος του κομποσχοινιού έχει 9 σταυρούς που συμβολίζουν τα 9 Τάγματα των Αγγέλων. Όταν είμαστε άρρωστοι, κι ένα "δόξα σοι ο Θεός" αρκεί, και μονάχα ένα "Κύριε ελέησον" να πούμε για τους άλλους φτάνει, αλλά η προσευχή του άρρωστου εισακούεται περισσότερο από αυτή κάποιου υγιή. Να λέμε στους αρρώστους να κάνουν κι εκείνοι προσευχή, να μην επαναπαύονται στο οτι έστειλαν τα ονόματα να διαβαστούν. Κι ένας ειλικρινής καρδιακός αναστεναγμός για κάποιον συνάνθρωπο μας ανεβαίνει κατ'ευθείαν στο θρόνο του Θεού. Για το Θεό μετράει περισσότερο η ποιότητα από την ποσότητα της προσευχής μας. Κι ένας μονάχα αναστεναγμός για τον πόνο του άλλου είναι μια καρδιακή προσευχή που ισοδυναμεί με ώρες ολόκληρες προσευχής. Αν μπούμε νοερά στη θέση των αρρώστων ή των κεκοιμημένων, αυτό θα μας βοηθήσει να προσευχηθούμε με πόνο, καρδιακά. Η αδιάλειπτη Ευχή είναι το "Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησον με", και μόνο με το στόμα να λέγεται καθηλώνει τα ταγκαλάκια με ριπές, καθαρίζει όλη τη σαβούρα από την καρδιά. Ο πανίσχυρος Νους μπορεί σε μια στιγμή να μας πάει στον Παράδεισο ή στην Κόλαση, να τον συγκεντρώνουμε σε καλές, άγιες σκέψεις. Όταν πονάει η καρδιά από διάφορες σκέψεις, ο Νους συγκεντρώνεται και πηγαίνει εκεί. Η συνεπαγόμενη προσευχή μας θα είναι καρδιακή. Όταν πονάει κανείς για τη σημερινή κατάσταση που επικρατεί στον κόσμο και προσεύχεται, τότε βοηθιούνται οι άνθρωποι, χωρίς να παραβιάζεται το αυτεξούσιο. Να στρωθούμε, να συμμαζευτούμε, κι όπου βρεθούμε να λέμε την Ευχή με τον Νου και την καρδιά, ζητώντας το έλεος του Θεού για τον εαυτό μας, για όλους τους ζώντες, και για όλους τους κεκοιμημένους. Να εργαζόμαστε λέγοντας την Ευχή, αγιάζοντας ο,τι κάνουμε. Να μαγειρεύουμε λέγοντας συνεχώς την Ευχή, αγιάζοντας το φαγητό κι όλους όσους το τρώνε. Να κάνουμε κομποσχοίνι λέγοντας: "Δόξα σοι ο Θεός ημών, δόξα σοι" που αξίζει ως 10 Ευχές. Η προσευχή που κάνουμε για να νιώσουμε αγαλλίαση κι όχι για να ενωθούμε με το Θεό, δεν είναι πραγματική προσευχή. Η πραγματική προσευχή ξεκινάει από έναν πόνο καρδιάς. Για να αντισταθούμε στη νύστα κατά τη διάρκεια της αγρυπνίας, να κάνουμε τον ύπνο χάπι και να τον στέλνουμε με την προσευχή σε όσους δεν μπορούν να κοιμηθούν και ταλαιπωρούνται οι καημένοι σε νοσοκομεία/γηροκομεία/ψυχιατρεία, κι εμείς μέρα-νύχτα να δοξάζουμε το Θεό. Ο Αββάς Ισαάκ λέει οτι η προσευχή που γίνεται χωρίς σωματικό κόπο είναι έκτρωμα, να συμπληρώνουμε με μετάνοιες. Οι μετάνοιες είναι προσευχή και βοηθούν περισσότερο από όλες τις άλλες πνευματικές ασκήσεις: ζητούμε ταπεινά το έλεος του Θεού, έρχεται η απάθεια και ηρεμία της σαρκός, χαρίζουν σωματική υγεία. Καλό είναι ύστερα από κάθε μετάνοια να σηκωνόμαστε όρθιοι. Να ακουμπάμε τα χέρια στο έδαφος κλειστά, με το εξωτερικό μέρος, σε μαλακό χαλάκι, για να μην πάθουν ζημιά οι τένοντες. Και με ένα μονάχα κερί, υποχρεώνονται οι Άγιοι να βοηθήσουν. Η βιαστική απάντηση είναι του μυαλού, η απάντηση που περνά μέσα από την προσευχή είναι του Θεού. Σε κάθε περίσταση της ζωής μας να λέμε: "προσευχήθηκα γι'αυτό;" Όταν ενεργούμε χωρίς προσευχή, ενεργούμε σατανικά. Με την ταπείνωση και την προσευχή διορθώνονται όλα τα αδιόρθωτα. Καλύτερα να βοηθάει ο Μοναχός τους άλλους με την προσευχή του παρά με τα λόγια του. Μία μονάχα καλή καρδιακή ευχή έχει περισσότερη δύναμη από χιλιάδες λόγια, όταν οι άλλοι δεν παίρνουν από λόγια. Το Ψαλτήρι είναι θεόπνευστο, γραμμένο με Θείο Φωτισμό, γι'αυτό έχει βαθιά δυνατά νοήματα, δίνει παρηγοριά, είναι κεραυνός για το διάβολο. Η σιγανή ψαλμωδία ειρηνεύει την ψυχή, και είναι περιφρόνηση στον διάβολο. Οι Χαιρετισμοί της Παναγίας έχουν πολλή Χάρη, καλό είναι να τους μάθουμε απ'έξω. Ευθυμεί τις; Ψαλλέτω. Μπαίνοντας στο Ναό του Θεού, μπαίνουμε στον οίκο του Θεού, κι εκεί δεχόμαστε τη Θεία Χάρη κι αγιαζόμαστε.
