Merkezleme 1
Çömlekçi tornasında simetrik formlara şekil vermek için atılması gereken ilk adım, çamuru merkeze almaktır. Bu işleme ‘Merkezleme, Merkeze Getirme, Sabitleme’ gibi isimler verilir. Bir çamur kolaylıkla merkeze alınmış ise, çömlekçi tornası ile eller arasında iyi bir uyum yakalanmış demektir. Çömlekçi tornasında yapılan her doğru veya yanlış hareket kullanıcı tarafından algılanır. Dolayısıyla, çamur doğru bir şekilde merkezlendiğinde kullanıcı bu durumu hissedecektir.
Çamuru yoğurduktan sonra, yaklaşık 500 gram bir parça ile başlamak uygun olacaktır. Çamuru top veya silindir şekline getirerek başlamak merkezleme işleminde kolaylık sağlayacaktır. Tabla su ile nemlendirilir, fakat çok fazla ıslatılmaz. Tabla ile temasını kesecek kadar bir sulu yüzey olursa, çamur tablaya yapışmaz ve tabla üzerinde hareket eder. Tablanın üzerinde yer alan halkalar referans alınarak bu işleme başlamak doğru olur. Çamur merkeze doğru bastırılır. Çamurun dış yüzeyini nemlendirebilmek için su ve sünger yakında hazır bulundurulur.
Tablaya yakın oturulur ve dirsekler ile karın boşluğundan veya dizlerden destek alınır. Eller yumuşak bir şekilde tabla üzerindeki çamurun kenarlarına koyulur. Vücut ön tarafa doğru ne kadar eğik olursa, tabla üzerindeki çamura hâkimiyet o kadar kolaylaşır. Çamuru merkezde tutmak için iki farklı teknik vardır. Bunlardan birincisinde sol el ile çamur tutulurken, sağ el ile merkeze alınır. Sol el yüzeye her zaman dik olmalıdır.
Eller çamurun etrafında tutularak, çamur merkeze doğru sıkıştırılır. Bu esnada parmaklar arasında boşluk olmamalıdır, çünkü boşluk olursa çamur kopabilir. Çamurun merkezden çıkmaması için eller ve bilekler tablaya temas etmelidir. Çamuru yanlardan sıkarken, güç bileklerden alınmalıdır. Forma şelil vermeden çamur düzgün yüzeyli ve sıkıştırılmış olmalıdır.
Bu teknikle aşağı doğru bastırma ve içeri doğru basınç verme ayni anda yapılabilir. Çamur avuçlar arasına alınarak içeri doğru bastırılırken, başparmaklar yardımıyla merkeze doğru baskı verilir. Başparmaklar birleştirilir ve sanki tek parmakmış gibi kullanılır.
Alternatif diğer bir teknikte ise çamur avuç içi ile bastırılır ve ileri doğru itilir. Bilekler birleştirilerek avuç içiyle çamur sıkıştırılır. Çamur tablanın merkezine doğru itilir ve parmaklar yan tarafta tutularak çamurun yayılması engellenir. Çamur dönerken etrafında bir yükseklik ve içe doğru göçme varsa, avuç içi ve parmaklar bunu hissedecektir.
İÇ AÇMA/ÇEPER OLUŞTURMA
Bir form oluşturmanın diğer aşaması ise çamurun iç kısmının merkezde olacak şekilde açılması
ve ardından çeperlerinin oluşturulmasıdır. Bu işlemi gerçekleştirmek için çok fazla teknik vardır.
Bu kısımda en çok kullanılanlar aşağıda sıralanmıştır.
Bir forma şekil vermek tasarımcının şahsi seçimidir. Hiçbir zaman doğru metot budur diyemeyiz.
Her metot kişiye göre değişebilir. Metotlar kullandıkça elin hangisine yatkın olduğu anlaşılabilir.
Sağ elin başparmağı hariç el formun içine yerleştirilir.
Sol elin başparmağı çeperin üstünde kalmalı diğer
parmaklar tablaya sabitlenmeli ve bileklerden destek
alınarak çepere istenilen kalınlık verilebilir. Çepere tek
seferde istenilen kalınlık verilemez bu işlem birkaç defa
tekrar edilmelidir.
Sol başparmak çamurun cidarını sabitlememizi sağlar.
Sağ el formun içine yerleştirilir ve Merkezden formun
çeperine doğru itilir.
Cidarı istenilen kalınlığa gelene kadar sıkılır. Bu arada
sol el dönmekte olan forma destek vermek için
kullanılır. Bu çekme cidarın yüksekliği ile sınırlıdır. Eğer
iki el birlikte hareket etmez ise çamuru kontrol etmek
zorlaşacaktır.
Çamuru yükseltmek ve cidar kalınlığını inceltmek için
tabandaki kalınlık yukarıya doğru yavaşça çekilir. Bu
esnada yavaş çalışılmalı ve çamurun yukarı doğru
yükseldiği hissedilmelidir.
Çamur istenilen yükseklik ve cidar kalınlığına getirilene kadar bu işlem
devam eder. Bu yükseltme esnasında çamura hafif hafif su verilmelidir.
Gereğinden fazla su verilmesi durumunda şekil verdiğiniz form çökme
yaparak bozulur.
21 окт 2024
