Το κανάλι @pontos1119 και ο Βασίλης Καρυοφυλλίδης σας παρουσιάζουν ένα ηχητικό ντοκουμέντο όπου ακούγεται εν έτη 2022 το ποντιακό μοιρολόι, σε μια εποχή που μέχρι και αυτό κοντεύει να εκλείψει.
Με επίκεντρο την 79χρονη Άννα Ναβροζίδου (αδελφή της μητέρας του τεθνεώτα), η οποία κλαίει και μοιρολογεί τον ανιψιό της Νίκο Τσανικίδη, το ηχητικό έρχεται ως μια σύγχρονη καταγραφή του ποντιακού μοιρολογιού με σκοπό να μείνει ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές και να γίνει στοιχείο αναφοράς για όσους θέλουν να αντλήσουν πληροφορίες για το ποντιακό μοιρολόι.
Το μοιρολόι για τους Πόντιους είναι ένα τραγούδι με θρηνητικό χαρακτήρα, το οποίο χάνεται στην άχλη των αρχαιοελληνικών μύθων. Αυτός που το τραγουδάει εκφράζει την θλίψη και τον πόνο για τον θάνατο ενός προσφιλούς προσώπου και συνήθως έχει λυπητερό χαρακτήρα, όμως παρόλα αυτά μέσα από αυτό εκφράζονται η ζωή, οι αρετές, τα θετικά στοιχεία του προσφιλούς.
Ένα βιωματικό σχόλιο όσον αφορά στην αυλαία ενός ανθρώπου στους ποντιακούς κύκλους, είναι ότι τον νεκρό τον κλαίνε κυρίως οι πιο ώριμοι -ηλικιακά- άνθρωποι, και όσο πιο ώριμοι είναι, τόσο το περιεχόμενο του μοιρολογιού έχει περισσότερα στοιχεία για τη ζωή του νεκρού και τον περίγυρό του και τόσο πιο έντονο γίνεται, σε αντίθεση με τους πιο νέους που αρκούνται σε ελάχιστες εκφράσεις, ενώ περιορίζουν σημαντικά τον συναισθηματικό τους κόσμο, δεν εκφράζονται σχεδόν καθόλου.
Στο συγκεκριμένο μοιρολόι, το οποίο κορυφώνεται σε δύο φάσεις -στο σπίτι και το κοιμητήριο-, παρατηρούμε μεταξύ άλλων την μοιρολογίστρα να παρακαλεί την Παναγία και τον Χριστό να έχουν δίπλα τους τον συγχωρεμένο ενώ κάνει επίκληση να βρει ο νεκρός τους οικείους του ανθρώπους οι οποίοι «έφυγαν» νωρίτερα από αυτόν. Ότι λέει (κλαίει), απευθύνεται στο νεκρό, αναφέροντάς τον πάντα στο τέλος της κάθε πρότασης: «Κόλια* μ», «Νίκο μου». Τονίζει, στο νεκρό, πόσο αγαπητός ήταν στην κοινωνία, από το γεγονός ότι ήταν παρόντες πολλοί άνθρωποι, ενώ τον προτρέπει σε μια ύστατη προσπάθεια -με Θεία παρέμβαση- να σηκωθεί να τους δει. Του εύχεται καλό παράδεισο και υπομονή στα αγαπημένα του πρόσωπα. Οι μοιρολογίστρα κλαίει με ταπεινότητα και σεβασμό δίπλα από το νεκρό.
Το ηχητικό υλικό έρχεται μετά από άδεια της συζύγου του τεθνεώτα, Παρθένας Τσανικίδου και αρκετό διάστημα μετά από την κηδεία, λαμβάνοντας υπόψιν ότι το υλικό αυτό δεν θα προκαλούσε περαιτέρω πόνο στους οικείους του ανθρώπους αλλά θα είναι μια επιπλέον σημαντική «ζωντανή» ανάμνηση για όλους, στον επίλογο αυτό.
Ο Νίκος Τσανικίδης ήταν ένα ιδιαίτερα αγαπητό πρόσωπο στην κοινωνία των Αχαρνών, ο οποίος πέθανε απροσδόκητα από καρδιά σε ηλικία 63 ετών. Το φιλανθρωπικό του πρόσωπο είναι χαραγμένο στη μνήμη πολλών ανθρώπων. Τις ημέρες γύρω από την κηδεία του, εκατοντάδες άνθρωποι τον τίμησαν με την παρουσία τους στο σπίτι αλλά και τον συνόδευσαν στο Νέο Νεκροταφείο Αχαρνών.
Κόλιας είναι στα ρώσικα ο Νίκος. Αρκετοί άνθρωποι οι οποίοι ήρθαν από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης κράτησαν ως ψευδώνυμα τα ονόματά τους στα ρώσικα, όπως και ο συγχωρεμένος.
✅ Εάν βρήκες χρήσιμες τις πληροφορίες σχετικά με το ποντιακό μοιρολόι, την ποντιακή παράδοση και τον ποντιακό πολιτισμό, κάνε «Εγγραφή (Subscribe)» στο κανάλι μου (@pontos1119) και πάτησε το 🔔 για να βλέπεις πρώτος ότι ανεβάζω.
17 окт 2024
