Ο νυφικάτος (σκοπός στο χορό της νύφης) που τραγουδιέται σήμερα στην Αντιμάχεια της Κω έχει έρθει από τη Λέρο στα μέσα του 20ού αιώνα. Είναι το γνωστό "Μες στου Αιγαίου τα νησιά", που δισκογράφησαν τη δεκαετία του 1940 οι λεριές Άννα και Αιμιλία Χατζηδάκη. Ο σκοπός ωστόσο όπως πέρασε στη δισκογραφία απέχει πολύ ως προς το ύφος από το πώς τραγουδιέται ο σκοπός στη Λέρο ως σκοπός του γαμπρού (καθώς παίρνουν το γαμπρό και τον πηγαίνουν να πάρει τη νύφη). Επίσης, οι στίχοι με τους οποίους έγινε γνωστό το τραγούδι αποτελούν "διαφημιστικούς" στίχους για τις ομορφιές του Αιγαίου και ξεφεύγουν αισθητά από τον χαρακτήρα της λαϊκής ποιητικής δημιουργίας. Μα, πάνω απ' όλα, ταυτίστηκαν με έναν σκοπό που δεν έχει σταθερούς στίχους, όπως η συντριπτική πλειοψηφία των δωδεκανησιακών σκοπών. Καθένας επιλέγει και λέει ό,τι στίχο σκεφτεί ή ταιριάξει.
Στην Αντιμάχεια της Κω, λοιπόν, φτάνει ο σκοπός και υφίσταται μετατροπές σύμφωνα με το πολύ ιδιαίτερο τοπικό μουσικό χρώμα, μέσα σε μία κοινωνία αγροτική και άρα συντηρητική. Ο σκοπός τραγουδιέται ως νυφικάτος στην Αντιμάχεια, δηλαδή πάνω στον χορό της νύφης στο γλέντι που ακολουθεί το μυστήριο του γάμου. Κάθε ένας που θέλει να παινέσει τη νύφη το κάνει είτε μέσα από τον κύκλο είτε στεκόμενος δίπλα στους οργανοπαίκτες. Τον σκοπό ωστόσο τον παίζουν στην Αντιμάχεια και σε γλέντια, τραγουδώντας "τραγούδια" (δηλαδή μαντινάδες) άσχετους με τη νύφη και τον γάμο.
Εδώ τραγουδάει τον σκοπό η ομάδα του εργαστηρίου σπουδής του παραδοσιακού τραγουδιού του ΚΕΠΕΜ στη γιορτή λήξης της χρονιάς 2016-2017, ενώ συνοδεύουν στο βιολί ο Βασίλης Μοροσίδης και στο λαούτο ο Ιάκωβος Φακίνος.
Τα τραγούδια που λέγονται είναι τα εξής:
Λάμπεις ως λάμπει ο ήλιος κι ως λάμπει το φεγγάρι
κι ως λάμπει κι ο αυγερινός κι ακόμα έχεις χάρη.
Τ' αηδόνια της Ανατολής και τα πουλιά της Δύσης
όλα γλυκά θα κελαηδούν όταν θα μου μιλήσεις.
Ήρθαν πουλιά της θάλασσας κι εσμίξαν με του κάμπου
και φάνηκέ μου πως φορού χρουσά φτερά και λάμπου.
Τι να την κάμω μια φωνή, ήθελα νά 'χα κι άλλη,
να τραγουδώ κι από τες δυο, να μη μου φτάνει πάλι.
26 сен 2024
