Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ παρουσιάζουν πρός υπενθύμιση τον κύκλο φιλοσοφίας
«ΚΡΑΤΥΛΟΣ ή Περί Ονομάτων Ορθότητος του ΠΛΑΤΩΝΟΣ σε 24 μαθήματα».
Με τον κον ΓΙΩΡΓΟ ΛΑΘΥΡΗ - ΙΑΛΥΣΣΟ, νομικό, φιλόλογο και συγγραφέα, ιδρυτή και διευθύνοντα της Πολιτιστικής-Ερευνητικής Εταιρείας ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ.
Μάθημα Ψ : Κεφάλαια 45ον & 46ον
Το μάθημα παρεδόθη στην Πολιτιστική-Ερευνητική Εταιρεία ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ (Αριστοτέλους 183, Αθήνα).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Τα κείμενα προέρχονται από το βιβλίο ΠΛΑΤΩΝ "Κρατύλος - Περί Ονομάτων Ορθότητος" των Γιώργου Λαθύρη - Μαρίας Μαραγκού. © Εκδόσεις ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ, Αθήνα 2015.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 45ον - «Παραδείγματα της διατήρησης του νοήματος παρά τις γενόμενες αλλαγές των γραμμάτων. Το έθος και η συνθήκη είναι εξίσου σημαντικά στην διαμόρφωση των ονομάτων.»
Ο Κρατύλος λέει πως δεν μπορούμε να πούμε ότι ένα όνομα δηλώνει το πράγμα που περιγράφει αν δεν έχει τεθεί καλώς. Αυτό σημαίνει ότι για να είναι όμοιο το όνομα με το πράγμα που περιγράφει πρέπει και τα γράμματα που το συνθέτουν να δηλώνουν τις κύριες ιδιότητες του πράγματος με βάση την ανάλυση των γραμμάτων που έχει προηγηθεί. Και μάλιστα ισχυρίζεται ότι δεν πρέπει να αλλάζουμε τα ορθά γράμματα ή να προσθαφαιρούμε άλλα διότι έτσι παύει η ορθότητα του ονόματος.
Τότε ο Σωκράτης του φέρνει ως παράδειγμα τις λέξεις «σκληρότης» και «σκληρότηρ», που σημαίνουν ακριβώς το ίδιο και είναι εξίσου δεκτές, η πρώτη χρησιμοποιούμενη από τους Αθηναίους και η δεύτερη από τους Ερετριείς. Έχουν επικρατήσει να λέγονται έτσι από έθος και δεν μπορείς να απορρίψεις την μια ή την άλλη. Καταλαβαίνουμε δηλαδή τί θέλει να πει ένα όνομα επειδή έτσι έχουμε συνηθίσει να το ακούμε και όχι επειδή τα γράμματα που το αποτελούν έχουν κάποια ομοιότητα με την φύση του πράγματος. Ακόμα πιο φανερό γίνεται αυτό αν παρατηρήσει κανείς το γράμμα "λ" στην λέξη «σκληρόν». Ενώ το "λ" δεν δηλώνει σκληρότητα αλλά λειότητα και μαλακότητα, αυτό δεν μας εμποδίζει να καταλαβαίνουμε τί θέλει να πει η λέξη «σκληρόν». Άρα το έθος, δηλαδή η συνήθεια που έχει καθιερώσει το όνομα, δηλώνει και την σημασία του.
Καταλήγουν λοιπόν στο συμπέρασμα ότι το έθος και η συνθήκη δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητοι παράγοντες στην δημιουργία ονομάτων και δεν μπορούμε να τους αγνοήσουμε.
Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα ονομάτων μάλιστα, που βασίστηκαν μόνο στην «ὁμολογία καὶ συνθήκη», δηλαδή στην κοινή συμφωνία για το πώς θα τα λέμε, είναι τα ονόματα των αριθμών διότι δεν είναι δυνατόν να αποδοθεί η ουσία τους με γράμματα που να τους μοιάζουν. Η αίσθηση του Σωκράτη είναι ότι, όσο κι αν μας αρέσει τα ονόματα να απεικονίζουν την ουσία των πραγμάτων μέσω των γραμμάτων και των συλλαβών τους, αναγκαζόμαστε να δεχθούμε την «συνθήκη», την κοινή δηλαδή συμφωνία, για το πώς φτιάχνεται ένα όνομα, χωρίς να εφαρμόζονται κάποιοι κανόνες αλλά τυχαίως. Τα καλύτερα βεβαίως ονόματα είναι αυτά που αποτυπώνουν την φύση των πραγμάτων και είναι σοφά φτιαγμένα, αλλά δυστυχώς δεν είναι όλα.
Επομένως, διαπιστώνουμε εδώ ότι ενώ ο Σωκράτης πρόσκειται στην άποψη του Κρατύλου, αναγκάζεται να δεχθεί ότι εν μέρει αληθεύει και η άποψη του Ερμογένη.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 46ον - «Τίθεται το θέμα της χρησιμότητας των ονομάτων. Κρατύλεια θέση. Αντίρρηση του Σωκράτη.»
Τίθεται τώρα το ερώτημα ποιά δύναμη έχουν για εμάς τα ονόματα και σε τί τελικά χρησιμεύουν.
Η Κρατύλεια θέση είναι ότι τα ονόματα μας διδάσκουν την φύση των πραγμάτων και μάλιστα ο γνωρίζων τα ονόματα, αν βεβαίως αυτά είναι ορθά, γνωρίζει και τα πράγματα.
Ο Σωκράτης λέει στον Κρατύλο ότι ο κίνδυνος να εξαπατηθούμε, αν αναζητούμε την γνώση βασιζόμενοι μόνο στα ονόματα, είναι μεγάλος διότι βασιζόμαστε στην γνώση του ονοματοθέτη που μπορεί να είναι και εσφαλμένη.
Ο Κρατύλος αντιτάσσει το ότι ο ονοματοθέτης των κατά φύσιν ονομάτων είχε γνώση των πραγμάτων πριν θέσει τα ονόματα και απόδειξη γι’ αυτό είναι το ότι ακολούθησε κάποιες συγκεκριμένες αρχές και τις αποτύπωσε σε όλα τα ονόματα.
Το ότι όμως σε όλα εφαρμόζεται μια συγκεκριμένη αρχή, παρατηρεί ο Σωκράτης, δεν σημαίνει πως και η αρχή στην οποία βασίστηκε ο ονοματοθέτης εφαρμόζεται αδιακρίτως σε όλες τις περιπτώσεις.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΟΣ
Βιογραφικό σημείωμα κου Γιώργου Λαθύρη-Ιαλυσσού:
drive.google.com/file/d/0B3fk...
------------------------------------------------------
Μπορείτε να βρείτε συγκεντρωμένα όλα τα μαθήματα του κύκλου "ΚΡΑΤΥΛΟΣ ή Περί Ονομάτων Ορθότητος" στον σύνδεσμο: • Πλάτωνος ΚΡΑΤΥΛΟΣ - Γι...
----------------------------------------------------------
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία, παρακαλούμε, ενημερώστε μας στην κεντρική ιστοσελίδα: www.fryktories.net
-----------------------------------------------------------
9 июн 2024
