Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ παρουσιάζουν τον κύκλο φιλοσοφίας
«ΚΡΑΤΥΛΟΣ ή Περί Ονομάτων Ορθότητος του ΠΛΑΤΩΝΟΣ σε 24 μαθήματα».
Με τον κον ΓΙΩΡΓΟ ΛΑΘΥΡΗ - ΙΑΛΥΣΣΟ, νομικό, φιλόλογο και συγγραφέα, ιδρυτή και διευθύνοντα της Πολιτιστικής-Ερευνητικής Εταιρείας ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ.
Μάθημα Ω : Κεφάλαια 47ον & 48ον
Το μάθημα παρεδόθη την Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2021, στην αίθουσα "Τερψινόη" της Πολιτιστικής-Ερευνητικής Εταιρείας ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ (Αριστοτέλους 183, Αθήνα).
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Τα κείμενα προέρχονται από το βιβλίο ΠΛΑΤΩΝ "Κρατύλος - Περί Ονομάτων Ορθότητος" των Γιώργου Λαθύρη - Μαρίας Μαραγκού. © Εκδόσεις ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ, Αθήνα 2015.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 47ον - «Επανεξέταση της αρχής της κίνησης και της ροής, που αποδεικνύεται ότι δεν ισχύει πάντοτε. Τα ονόματα δεν μπορούν να είναι απόλυτη πηγή γνώσης.»
Ο Σωκράτης εγείρει το θέμα επανεξέτασης της αρχής της κινήσεως και ροής, που εφαρμόζεται στην δημιουργία των ονομάτων, βάσει της οποίας τα πάντα κινούνται και φέρονται και ρέουν: «τοῦ παντὸς ἰόντος τε καὶ φερομένου καὶ ῤέοντος».
Εν συνεχεία δίνει παραδείγματα ονομάτων όπως «ἐπιστήμη, βέβαιον, ἱστορία, μνήμη» που θυμίζουν περισσότερο στάση και μονή παρά κίνηση και ροή, και όμως έχουν θετική σημασία, αντίθετα με όσα έχουν μέχρι τώρα αποδειχθεί αλλά και παραδείγματα ονομάτων όπως «ἁμαρτία» και «συμφορά» που ενώ θα περίμενε κανείς, με βάση την αρχή που προείπαμε, να έχουν θετική σημασία, εντούτοις έχουν αρνητική.
Αν στηριχθούμε επομένως μόνο στην αρχή αυτή, ότι δηλαδή ονόματα που εκφράζουν κάτι θετικό δηλώνουν κίνηση και ροή, διαπιστώνουμε ότι κάποια ονόματα που θα περιμέναμε να εκφράζουν τα χειρότερα πράγματα αποδεικνύεται ότι μοιάζουν με αυτά που εκφράζουν τα καλύτερα: «ἃ νομίζομεν ἐπὶ τοῖς κακίστοις ὀνόματα εἶναι, ὁμοιότατ᾽ ἂν φαίνοιτο τοῖς ἐπὶ τοῖς καλλίστοις».
Έτσι, πολλές φορές και η μονή και η σταθερότητα είναι δηλωτικά θετικής σημασίας και όχι μόνον η κίνηση και η ροή.
Άρα δεν πρέπει να είμαστε απόλυτοι στο θέμα ορθότητας των ονομάτων και κυρίως να μη στηριζόμαστε μόνο στα ονόματα ως μοναδική πηγή γνώσης.
Άλλωστε, παρατηρεί ο Σωκράτης, αν την γνώση την παίρναμε μόνον από τα ονόματα, πώς είναι δυνατόν ο ονοματοθέτης των πρώτων ονομάτων να γνώριζε για τα πράγματα, αφού δεν υπήρχαν ονόματα, μιας και αυτός τα πρωτοδημιούργησε;
Το ερώτημα αυτό είναι αφοπλιστικό για τον Κρατύλο, ο οποίος τελικά παραδέχεται ότι τα ονόματα δεν είναι η μοναδική πηγή γνώσης των πραγμάτων και πρέπει την γνώση να την αναζητήσουμε στα ίδια τα πράγματα: «οὐκ ἐξ ὀνομάτων ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον αὐτὰ ἐξ αὑτῶν καὶ μαθητέον καὶ ζητητέον ἢ ἐκ τῶν ὀνομάτων».
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 48ον - «Ολοκλήρωση των συμπερασμάτων. Τελική προτροπή προς Κρατύλον.»
Για να μπορούμε όμως να πούμε ότι προσεγγίζουμε γνωστικά κάτι, το μαθαίνουμε καὶ εν τέλει το γνωρίζουμε, πρέπει αυτό το κάτι να μην αλλάζει μορφές, να είναι σταθερό και αμετακίνητο, αλλιώς πάντα θα μας ξεφεύγει. Και σταθερότητα έχουν όσα «είναι» και όχι όσα «γίνονται».
Με άλλα λόγια, έννοιες όπως το «ἀγαθὸν» ή το «καλόν» που αποτελούν ουσία που «εἶναι» και δεν υπόκεινται σε αλλαγή και μεταβολή, η ψυχή μπορεί να τις γνωρίσει μέσω του νου.
Για τον κόσμο όμως της ύλης, της ετερότητας και της μεταβλητότητας, τον κόσμο του «γίγνεσθαι» όπου τα «πάντα ῤεῖ καὶ οὐδὲν μένει», δεν μπορούμε να μιλάμε για γνώση με την κυριολεκτική έννοια του όρου: «Ἀλλ᾽ οὐδὲ γνῶσιν εἶναι φάναι εἰκός, ὦ Κρατύλε, εἰ μεταπίπτει πάντα χρήματα καὶ μηδὲν μένει».
Γι’ αυτό ο νουνεχής άνθρωπος δεν πρέπει να επαφίεται μόνο στην γνώση που του δίνουν τα ονόματα, έχοντας τυφλή εμπιστοσύνη σε αυτόν που τα δημιούργησε.
Την στιγμή που δεν μπορούμε να γνωρίσουμε με βεβαιότητα τα ίδια τα πράγματα, πώς θα βασιστούμε στην γνώση που παίρνουμε από τα ονόματα, τα οποία εἶναι απλώς εικόνες καὶ απομιμήσεις τους;
Συμπερασματικά λοιπόν δεν πρέπει να αποδεχόμαστε τίποτε ανεξέταστα, αλλά να έχουμε διακριτική ικανότητα και σε κάθε γνωστική προσέγγιση να χρησιμοποιούμε τον λόγο και τον νου μας.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΟΣ
Βιογραφικό σημείωμα κου Γιώργου Λαθύρη-Ιαλυσσού:
drive.google.c...
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Μπορείτε να βρείτε συγκεντρωμένα όλα τα μαθήματα του κύκλου "ΚΡΑΤΥΛΟΣ ή Περί Ονομάτων Ορθότητος" στον σύνδεσμο: • Πλάτωνος ΚΡΑΤΥΛΟΣ - Γι...
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία, παρακαλούμε, ενημερώστε μας στην κεντρική ιστοσελίδα: www.fryktories.net
-------------------------------------------------------------------------------------------
29 сен 2024
