Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ παρουσιάζουν την ομιλία "ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑΣ. Η ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ",
του κ. ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΑΡ. ΓΙΑΡΕΝΗ, στρατιωτικού εισαγγελέως, Δρ. Δημόσιας Διοίκησης Παντείου Πανεπιστημίου και συγγραφέως.
Η ομιλία δόθηκε στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο του Δήμου Αλίμου Αττικής, στις 9 Οκτωβρίου 2017.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΟΜΙΛΙΑΣ
Στην διάλεξη εξετάστηκαν οι έννοιες και το περιεχόμενο της ευδαιμονίας και συνωνύμων με αυτήν λέξεων που χρησιμοποιήθηκαν για να δηλώσουν την ίδια συνειδησιακή κατάσταση του ανθρώπου, δηλ. ευθυμία, αλυπία, αταραξία, αρμονία, ευεστώ, εύροια.
Η λέξη «ευδαίμων», από το ρ. δαίω=μοιράζω, διανέμω (στον καθένα την τύχη του) αλλά και: καίω, φλογίζω (δηλώνοντας το πύρινης φύσης πνεύμα), ή κατ’ άλλη ετυμολογική άποψη απ’ το επίθετο που αποδιδόταν στους θεούς: δαήμων (= αυτός που διδάσκει, εκ του ρήματος δάω= διδάσκω), υποδήλωνε τον έχοντα την εύνοια του δαίμονος. Αναφέρθηκαν οι θέσεις που υποστήριζαν πως οι άνθρωποι έρχονται σ’ αυτήν την ύπαρξη συνοδεία ενός ή δύο δαιμόνων, αλλά και απόψεις φιλοσόφων, όπως ο Πρόκλος, ότι υπάρχει ένας δαίμων για τις τέλειες ψυχές και δύο για τις ατελείς, οι οποίες και υπόκεινται στους κυματισμούς του δυισμού.
Παρουσιάστηκαν απόψεις όπως αυτή του Δημοκρίτου που υποστήριζε ότι «στους ανθρώπους η κατάσταση της ευθυμίας δημιουργείται με τον μετριασμό των απολαύσεων και με τη συμμετρία του βίου» ή του Ζήνωνος του Κιτιέα, ιδρυτή της Στωικής Σχολής, ο οποίος όριζε την ευδαιμονία ως «εύροια βίου», δηλαδή ως ζωή που ρέει απρόσκοπτα σαν το νερό ενός ποταμού και δεν συναντά εμπόδια στη ροή του ή όταν συναντά, τα ξεπερνά. Εξετάστηκαν εκτενώς απόψεις προερχόμενες από την Επικούρεια και Στωική Σχολή, αλλά και την Πλατωνική Ακαδημία, με έμφαση στις τέσσερις θεμελιώδεις αρετές και την ανάγκη άσκησης και ανάπτυξής τους.
Αναφέρθηκε η θέση του Αριστοτέλη πως η ευδαιμονία είναι ενέργεια της ψυχής σύμφωνη με τους κανόνες της τέλειας αρετής. Ο Αριστοτέλης θεωρούσε πως την ευδαιμονία οι άνθρωποι μόνο με την κατάκτηση της αρετής μπορούν να την εξασφαλίσουν. Κι αυτός ήταν ο λόγος που ο ίδιος αναζήτησε με πολλή επιμονή τον ορισμό της ως μεσότητα μεταξύ δύο άκρων. Τονίστηκε πως για τους Έλληνες φιλοσόφους, η θεωρητική ενασχόληση με την φιλοσοφία ήταν μάταιη, εάν δεν είχε ως αντίκτυπό της την εκδήλωση ανάλογης συμπεριφοράς στην καθημερινή ζωή. Τονίστηκε η σημασία της έννοιας της «προαιρέσεως» δηλαδή της εξάσκησης της ικανότητας να επιλέγουμε την καλή μας διάθεση, πράγμα που είναι στο χέρι μας να κάνουμε, καθώς και η έννοια της «συναινέσεως», δηλ. της συγκατάθεσής μας στα ερεθίσματα των αισθήσεων, στα οποία μπορούμε να επιλέγουμε το πώς και εάν θα αντιδράσουμε.
Η διαδικασία καλλιέργειας των αρετών και του εαυτού μας ώστε να καταστεί ευδαιμονικός, είναι περισσότερο μία διαδικασία αφαίρεσης και όχι πρόσθεσης, όπως υποστήριζε και ο Πλωτίνος. Τα διάφορα κείμενα μπορούν να υπαινιχθούν ή να περιγράψουν αυτήν την υπέρτατη εμπειρία, δεν μπορούν όμως ποτέ να οδηγήσουν, μόνα τους, στην πραγμάτωσή της, καθώς αυτό είναι ευθύνη, υποχρέωση και χαρά εμάς των ιδίων. Το ύψιστο «μάθημα» ανήκει στον χώρο της ύπαρξης και της πράξης και δεν γράφεται με λέξεις…
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΟΜΙΛΗΤΗ
Ο Ευγένιος Αρ. Γιαρένης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1968 και σπούδασε νομικά στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1994 συμμετείχε σε εξετάσεις για την εισαγωγή του στο Δικαστικό Σώμα Ενόπλων Δυνάμεων, στο οποίο υπηρετεί μέχρι σήμερα ασκώντας καθήκοντα Εισαγγελέως στο Ναυτοδικείο Πειραιώς. Από το 2008 είναι Διδάκτωρ στο Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου, με ειδίκευση στους κανόνες δικαίου του πολέμου στην αρχαία Ελλάδα και τις αντιλήψεις των αρχαίων Ελλήνων για τον πόλεμο και τις συνέπειές του στις ανθρώπινες κοινωνίες και στο ήθος των ανθρώπων. Διετέλεσε καθηγητής Στρατιωτικού Ποινικού Δικαίου στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και σε άλλες σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων. Έχει συγγράψει νομικά και ιστορικά έργα, δοκίμια και επιστημονικά άρθρα, τα οποία έχουν δημοσιευθεί σε νομικά και στρατιωτικά περιοδικά.
- Το πρώτο βιβλίο που εξέδωσε έχει τίτλο «Οι Έλληνες και ο Πόλεμος» (Ενάλιος, 2012) και αποτελεί μία ιστορική μελέτη με φιλοσοφικές προεκτάσεις γύρω από τα ζητήματα του τρόπου πολέμου και αντιμετώπισής του στην Αρχαία Ελλάδα.
- Ακολούθησε το βιβλίο «Ο Δρόμος είσαι Εσύ», που αποτέλεσε το πρώτο έργο του εσωτερικής φιλοσοφίας (Ενάλιος, 2014).
- Το 2015 ακολούθησε, πάλι απ’ τις εκδόσεις “Ενάλιος”, το βιβλίο «Κατανοώντας το Τάο Τε Τσίνγκ του Λάο Τσέ».
- Το 2016 εκδόθηκαν απ’ τις εκδόσεις “Πύρινος Κόσμος” δύο ακόμη έργα του:
«Η Δύναμη του Μεγάλου Νου - Κείμενα από το Τετράδιο του Διδασκάλου», που περιέχει δώδεκα κείμενά του τα οποία ακολουθούνται από δώδεκα «διδακτικές» ιστορίες της Ανατολής, και το «Αβαντούτα Γκιτά - Το Τραγούδι της Ελεύθερης Ψυχής», που αποτελεί απόδοση στα ελληνικά ενός σπουδαίου έργου της μη-δυαδικής ινδικής φιλοσοφικής παράδοσης (Advaita Vedanta).
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία, παρακαλώ, ενημερώστε μας στην κεντρική ιστοσελίδα: www.fryktories.net
19 окт 2017
