Менім туған жерім Монголияның Баян-Өлгий аймағында абыз ақсақалдармен ақ жаулықты әжелер әлі бар. Аллаға шүкір. Сол кісілердің алдын көріп, аталы сөздерімен ақ батасымен өстік. Керемет сөздері әлі санамда. Бышақ қанша өткір болсада, өзі сабын жона алмайды деуші еді. Қаңтар қырғынында. Тоқаев жазықсыз елді қырғанда. Осы сөз есіме түсті. Өзі тамырына балта шапқан ел, ел болмайды. Қазақстанның халқының тектілігі осыма деген жанымды жеген сұрақ жүрегімді ауыртты
Қазақ халқында ақсақалдан кенді емеспіз, бірақ, бірақ...деген тағыда сөз бар, ақылын, аталардың өсиетін тыңдайтын жан болсайшы. Қазырғы буының өзім білемі көп, ал ақылға келгенде дұрыс ойы жоқпа дейін.
Керемет, әңгімеге жан бітірген Қуат бауырым сананың барлық құдіретін ашқан оқылым үшін рахмет, әрбір жанының күре тамырын бүлкілдетіп, сана иіріміне жеткен, ой салған шығарма оқырманынының жүрегіне жетті.Шебер жазылған еңбектің жемісі мәртебелі болсын,Тайбек мұғалім ұрпақ санасын ашатын Жақсы ұлағатты жазба күтеміз
Алла разы болсын сіздерге. Ақсақалы бар ауыл үлкен дария берекесі тасыған, ал қариясы бар шаңырақ үлкен бір діңгек ,аттылы адам үзілмес қонағын күткен азымас дегендей үлкендеріміз аман болсын.
Осындай кариялар барма екен,аттенай, өмір ай , адамдар өзгеріп барады,орыскулдар болып кетті ғой,жылулык жок жүректе жауыз жендеттерге айналған кезең!!!!
Керемет！ Озым-конылшекпын. Кейде козыме жас келеды, кейде, тамагымда бирдене турып калады да оны жута да алмайсын, куса да алмайсын. Калады, ышынде кара жара болып...
Ар ауылдын быр акылшы Аксакалы бар еды. Ар ауылдын быр жындысы болатын. Ар ауылдын быр Тентегы болатын, ауылдын Атаманы дейтын. Тартипке карап журетин ол батыр. Ештене калмады казыр
Кышкентай кезымде, атам мены жанынан тастамайтын. Шалдардын ортасына отырып алып, ангымелерын тындаганды жаксы коретинмин. Былмейтындеры жок. Создеры калай. Казыр ондай Аксакалдар жок Ертен мен де аксакал боламын. Тупоймын гой мен бурынгы Аксакалдардын жанында
Балам бауырым өзіңе дән ризамын Мән -мағынасы терең халқыңа дәл осы сәттерде қажет тақырыптарды қозғап жүрсің АЛЛА -ның разылығы болсын көретін қызығың көп болсын
Ассалаумағалейкум Жаратқанның нұры жаусын! Әнгіме атқан адамға да, Естуші жұмыр бас пендеге де О, недеген керемет айтылған жүрегіңді сыртқа шығарардай.
Алла разы болсын, сизге!!! Сиздин айтып жаткан акыл кенесиниз, оте тамаша, ари орынды, аттеген -ай бирак оны тындайтын кулак, сезетин сана болмай тур гой. Бизде Алматы каласы, Коктем-2 ауданында, кадири жок шалдар танертеннен жиналып, карта ойнап, ишетин сулары касында, соны корип, ой Алла, бул кандай заман болды деп, жиркенишпен жандарынан отемин.
Мен ансап коргим келетин Адам туралы айттынызгой. Алла разы болсын осындай онегели ангимелериниз коп болсын. Сиз сиякты адамдар коп болса болашакта бизде де осындай Ак сакалдар болар.
АССАЛАУМАҒАЛЕЙКУМ. Керемет айтылған дүние менде қазіргі уақытта ақсақал көргім келеді әңгімелескім келеді қазір сондай ақсақалдарды көрмей жүрмін бала кезімізде ақсақалдардың әңгімесін сіңіріп өстік ғой.
Қартайдық қайғы ойладық деп 40 жасында Абай жазды. Ұлы отан соғысына қатысқандар 40 жасында зейнетке шығып кәдімгі ақсақал болды. Ал қазір 40ты былай қой 70тегілер жаспын деп жас балаша желп-желп ететінін қайтерсің.
Керемет әңгіме екен, ақсақалдар ауылда жазда қойдың кезегі шыққанда ертең кезек басталады, десе ешкім қарсылық білдірмейтін, сөздері жүретін, өйткені сыйлайтын сол бала кезімізде ол кісілерді, ақыл сұрап не істейміз деп ауыл мәселесін көтерсе сол кісілердің айтқанымен жүретін , не деген ақылды дана десеңші сол қарттар, қазір жоқтың қасы ондай қариялар. Шіркін қазір болса ғой сондай аталар, тәрбие тәлім беріп, ақыл беріп отыратын.
Ия, рас озымізде ондай ,,қариялардың,, жоғалып бара жатқаныма деп тітіркенетін қалге жеткендейміз. Десекте өзіміз атадан көрген тәрбиенің жолынан ауытқығымыз келмей солардан коргенімізді жасаған болып жатамыз.Шукір жер ортасынан асып енді неше жыл өміріміз қалды деп кунәга барып Алланың алдында күнәкар болмайық десекте жан жағыңда, коршаған орта кейде шектен шығып бара жатқаныңды байқап қаласыңда тобалап бастайсың😞🙏✊Ертеңін ойлағанда ешкім де өзін тозақ отына итермеспе еді деп ойлайсың. Соған қарағанда ертең тірілеріне әліде сенбейді-ау деген ойда қаласың . Алла күнәкар бандаларын кешіргей🙏🤲Екі дүние рахатын бергей😓🙏🙉🤗😭🙏🤲
Мен кейде Горбачева рахмет айтам Совет өкіметін құлатқаны үшін. Әйтпесе ,отыз жылда 70-80 пайыз орыстанатын едік. Қазақтың тілін,ділін, салт дәстүрін сақтап қалған ауылда тұрған және ауылда туып өскен қазақтар. Ел іші болған соң, әрине ,сұңғыла қариялар бар бірақ өте аз. Солардың сөзін тыңдап, ұғып жатқан жастарды көрмедім, өте өкінішті. Жастарға да айып жоқ, президентіміздің бастап, қалтасы қалыңдар, біздің әлгі "жұлдыз сымақ" халық әртістері із шетінен бір емес бірнеше тоқал алып жатса, оларды көріп отырған жастарға не кінә қоясың.Ішіңнен тынасың. Кейбір қарт кісілерге тойдың басында бата бер десең, батамен бастап, аяғын тостқа айналдырып, АМИН, АЛЛАҺУ ӘКБАРДЫҢ орнына алдарыңдағыны алып қойыңдар деп "бата" беретіндерді де көріп жүрміз. Айналайын жастар, қазақтың 19 ғасырда өмір сүрген белгілі ақыны ШАЛ ақынҚҰЛЕКЕҰЛЫНЫҢ бір өлеңінде "Жігіттер жас кезінен иман жина, бұл өмір көзді ашып жұмғандай ақ"-деген жолдар бар. Қазір жігіт болған азаматтарымыз ендігі жерде көп оқып, білімін тереңдете кейін қартайған кезінде зиялы да, сұңғыла Ақсақал болары сөзсіз. М. Жұмабаев айтпақшы біз жастарға сенеміз, ендігі үмітіміз жастар сендерсіңдер, айналайындар.
Ия керемет айттыныз, озимнин акемиздин кеткенине коп жылдар болды, саликалы ангимелерин айтып, ол кезде пластинкилер болатын, Манас, Алпамыс, Кобыланды батырлары туралы, балаларын отыргызып койып соларды тындататын, бурынгынын ангимелерин коп айтатын. Казир туган иниси бар акемнин, жасы 80нен аскан, акылшымыз, жол корсетеримиз, Алладан омирин узак кылагор деп тилек тилеймин, ауылды жерде турады, оте керемет адам,. Куатжан озиннин ангименди тындап, козиме жас алдым, сагыныштын жасы болатын, кайран казир ондай адамдар бирен саран гой. Алла баримизге акыл, сабырлык, елимизге, жеримизге тыныштыгын берсин, жастарды бале жаледен сактай журсин дегим келеди. Каналыныз орлей берсин, жаксы, улги тутарлык ангимелериниз коп болсын.
НҰРБОЛ БАЛАМ ЕЛ ІШІ АЛТЫН КЕНІШ КОЙ КҮДЕРІҢДІ ҮЗБЕ АЗДА БОЛСА ӘЛІДЕ ЖАҚСЫ АДАМДАРМЕН ДӘРИЯ КЕУДЕ ТАУ МҮСІН ДАНЫШПАН АҚСАҚАЛДАР ТАБЫЛАДЫ.ТЕК АЛЛА ЕЛІМІЗГЕ ТЫНЯШТЫҒЫН БЕРСІН.
Бұл "Ақсақал" әңгімесінің авторы Тайбек Абдуллин Кәдіралыұлы, бала кезінен көркем әдебиетті сүйіп оқитын еді, қазақ тілі мен әдебиетінің мұғалімі. Қаймағы бұзылмаған, салт дәстүрді сақтаған ауылда ақсақалдардың әңгімесі мен шежіресін тыңдап өскен, бойында ұлттық сананы сіңіріп өскен азамат. Шығармаларын оқып жүремін, ұдайы. Өскелең ұрпақтан бастан үлкендер тұшына оқитын әңгімелермен қалам тербейді. Шығармашылық жолда қаламың қарымды болсын! Ой саларлық әңгімелерің көп болсын! Әлеуметтік желіде тарихи шежіре мен салт дәстүрлерді, аңыздарды санаңа жеткізіп оқыған Қуат Ахметжанға да ризашылығым шексіз! Ақ шашты ақсақалдың туған жерге деген сағынышын жеткізе баяндайды, тыңдап, туған жерге деген сағыныш ты басқандай күйде болады екенсің!!! 👏👏👏👍👍👍
Бурынгы апалар аталар каида .казыр апаларымыз жаңа ғасырдың адамдарымыз деп.вино ішет.апа буныныз не десек өз өмырым деиды.соган карап оиланасын мен енемды аитам. Өзым шыгыстыкымын менын анам керемет кісі болған.быз жакта тәрбие баскадаи болған ..анамыз акемызды сағынамыз келместын кемесыне кетты гои .даналы кісілер сирек гои.
Ауыл ақсақалдары,ол жоқ,өзінше сырттай би болып алған,саутсыз тәрбие көрмеген,өз от басында қадірі жоқ,биліктердің туфлиін жалайтын бұрынғы,шофер-трактористер,өзінің жеке тірлігін ғана ойлайтындар,ауылдарға өзін өзі тағайндежап алған дүмше молдалар,найып имамдар,барлық қоғамдық қызметтерді,бір басына жинап алғандар,ауыл әкімдерінен жалынып солардың итаршылары-құлақтары,жалпы ұятсыздар,бас-басына би болып алғандар,кейбір басқа жерден келіп жұмыс істейтін,не бір нәрсені шешуге,мектеп директорларының ақылшылары-кеңесші данышпандары,бұларды қарасақалдар деп айтуға негіз бар,айтуға болады,ауылды бітірді,бір-біріне айдап салып,ақ жағалы- әкім қаралар күніге барып жүргендердің кім екенін жақсы білесіңдер,неге ауыстырып құртпайсыңдар,30жыл болды-ғой кейбіреуіне...
Ия дал аитып отырсың каз каидан аксакалдың орнына кара сакал дар каптап кеткен бұрын отірік аитпа ұрлык жасама кісіге ауыр соз аитпа деп жиі аитатын үлкен кісілер
Ассалаумағалейкум, ҚАЗАҚ- халықым, елім, асылдарым! Ақсақалдар бар, бірақта бірен саран. Ал, қыртқан көсе шалдар баршылық. Құдайы асқа, тойға барса болды. Не құлшылық жоқ, не ауызында киелі сөзі жоқ. Басқа мемлекеттен келген келімсектер сияқты. Құдайы асқа барса, дұға жасаудың орнына дүние боғын айтады. Одан қалды, қай төбеде ішіп тышқан боқтарын ақтарып күнәға белшесінен батады. Тойға барса ар, ұят жоқ жылтырап өзінің немере, шөбересіндей қыз жеткіншектерге қырындап қоятынын қайтесің. Жоғары жақтағылардың ізеттіліктерін көріп тұрған үлкендіріміз ессіз кетті. Барлығы сылтауға барып тіреледі. Құлшылық бірінші орында тұруы керек. Дүниені бірінші орынға қойғасын солай болады. Өйткен пейілі шайтани. Өздерінің әр адам нәпсісін тәрбиелемей имани қылмай болмайды. Бақытжан ақсақал.
Ассалаумағалейкүм Қуат аға.Сіздің шығармаларыңызды барынша бақылап жүремін.Бүгін өте маңызды,өзекті тақырыпты көрсеттіңіз.Тақырып сырын әлдеде аша түссеңіз.Ақсақалды алтын басты қарияларымыздың қоғамдағы орынын,бұрын қандай болған?Қазір қандай?Және бүгінгі заманда қалай болу керек еді деген мағынада ой қозғасаңыз құба-құп болар еді.Зор табыс,сарқылмас шабыт,ұшқыр қиял тілей отытырып,үмітпен сәлем жолдаймын.
Жүрегінде Иман ұялаған адам екен. Туған жеріне келіп ұмытпай бас иді. НЕТКЕН қасиеті мол адам.Менің Әкем ӨтемісұлыӘбілқасым да солай істеген еді.Туған жеріне барып Тағзым еткен еді.Ата бабасының басына барып Құран бағыштап еске АЛЫП Ас БЕРГЕН еді. Елі жері Түркістан облысы Созақ ауданы Шаға елді мекені..Ата бабаларымыз дың жатқан жері жайлы Имандары жолдасы болсын...
Сол шалдардын Козин кордик. Дал осы ангимедегидей ауылда турдык. Адам озгерди, ол заманда жарысып заулим уй салу, кымбат колик аул, немесе Несие Деген болмаган. Адамнын жаны тыныш уайым кайгы аз болганба. Содан болар, адамдардын жузи жылы мейримге тола болганба. Казир Кай адамды карама кабагы туйлген, жузи шаршанкы, бир бирине Деген сеним жогалган. Бари озиме болса дейди. 70-80деги аксакалдын айтар акылы жокпа. Алде тындаушы жокпа. Осы сурак коп мазалайды,
