Монголын эзэнт гүрний өрнөд хязгаарт 1224-1480 он хүртэл оршин байсан Чингис хааны ууган хүү Зүчийн удмынхны захирч байсан улс. Анхандаа Зүчийн улс, Кипчакийн хант улс хэмээн нэрлэгдэж байснаа хожим Алтан ордны улс хэмээн түүхэнд алдаршжээ.
Чингис хаан Хорезмын хант улсыг байлдан эзлээд газар нутгаа хөвгүүддээ хувааж өгөхөд ууган хүү Зүчид Эрчис мөрнөөс баруун тийш монгол морьдын туурай хүрсэн газар нутаг буюу Амударьяа мөрний адаг буюу Хорезм Сырдарьяа мөрний доод урсгал орчмын нутаг оногджээ. Зүчийн орд өргөө нь Эрчис мөрний хөвөөнд байж түүхэнд Зүчийн улс гэж алдаршив.
1235 онд Өгөдэй хааны зарлигаар өрнө зүгийн орнуудыг байлдан дагуулах ахмад хөвгүүдийн аян дайныг Зүчи хааны хоёрдугаар хүү Бат хаан удирдаж ялалт байгуулан өөрийн эцгийн эзэмшил нутгийг ихэд өргөтгөж чаджээ.
30 авг 2021
