Եթե Հերունու անունը Բորիս է եղել ապա այդ բառը եվս հայերեն է: Բ+օր+իս: Այն մեր օր բառից է, օրինակ կեսօր բառը ամենասրբազան բառն է եղել արեվի պաշտամունքի ժամանակ որովհետեվ դա արեվի գագաթնակետն է, դրանից հետո այն սկսում է իջնել ու մայր մտնել: Ցեզար բառն էլ կես ար չի կեսօր է, առհասարակ կարող է նաեվ Արը հենց Օրը լինել: Իսկ Բ տառով ցանկացել ենք մեր իգական հատվածը նշել, օրինակ Բոգ բառում էլ օ-ն ա է՝ բագ՝ ակ աչք, ինչ որ այրող կենտրոն կամ արեվ կամ գալակտիկայի կորիզը՝ երկուսն էլ մեր բարբառներով են: Այս ա-ն եվ բ-ն կարծում եմ առաջացել է այն ժամանակ երբ ստեղծվում էր երկիր բառը այդ գաղափարը եվ արդեն կարծում եմ մեր հարավը Մեծապատամիաի տարածքներում արդեն բնակեցրել էինք եվ նրանից էլ հարավ՝ եգիպտոս: Եվ դա համարվում էր մեր երկու իր գաղափարում մեր իգական հատվածը: Արականը կարծում եմ ա-ով էր եվ լեռնայինը, եվ կարծում եմ այդ ժամանակ սկսել ենք փոփոխել մեր բառերում օ-երը ա-ով ու էդպես մեր տարբեր բարբառներն են ուղղակի: Բորիս բառում վերջին իսը նույնպես հայերեն է, օրինակ ձեռքիս, տետրիս: Դա բոլորը մեր հայերեն լեզուն է եղել մեր լեզվի ամբողջությունը մեր կողմից ձեվավորված: Հետո ինչպես շումերներն էին գրել կենտրոնը՝ Արարատի տարածքը սկսում է իրենց գործերին չօգնել չղեկավարել, բայց պատճառը կարծեմ գրված չի: Օրինակ էնպես ինչպես հիմա Հայաստանի կառավարությունը ինչ որ պահ սկսեց չղեկավարել մեր հարավային շրջանների շրջկենտրոնները եվ չէր օգնում թուրքերից պաշտպանվելու համար՝ մարդիկ էնտեղ ինքնուրույն պաշտպանություն ձեվավորեցին: Այս փոքր հարավը իգական չի որովհետեվ այն լեռնային տարածք է եվ իգական համարվել չի կարող: Այն հսկայական մեր իգական համարված տարածքը որտեղ դարերով ձեվավորել էինք մեր իգական գաղափարները եվ դրանց հատուկ փիլիսոփայությունը, օրինակ արականը ավելի հնչեղ պիտի լիներ օրինակ ձայնավորները, այն էլ առաջին ձայնավորը՝ Ար, իսկ իգականը՝ բաղաձայն՝ Բ: Կարծում եմ լեռնայինում օ-ով խոսող մեր բարբառն է եղել, երկիրի փիլիսոփայության ժամանակ Ա-ն է ընտրվել (հավանաբար օ-ի ժամանակները միայն պաշտեկ են իգականը մերոնք՝ մայրն է եղել պաշտելին, հոր մասին համեստորեն լռել են) : Օ-ով են խոսում մեր գավառցիներ եվ կարծեմ Վանում է՞լ էր: Դրանից հետո կարիք է եղել խոսել երկուսի մասին էլ մեկ մբողջի մեջ եվ առաջացել է Երկիր գաղափարը: Շատ դարեր են ապրել այս երկու իրի գաղափարով մինչեվ որ օտար ինչ որ "վատ" կոչվող ցեղեր հարձակվելով մեր իգական մասի կենտրոն գրավում են այն ու խառնվելով մեր այդ բնակիչների հետ առաջացնում են ասորիներին որոնք սկսում են օգտագործել այդտեղից մեր շատ բառեր հետագայում: Սկսվում է հետո քայքայումը մեր հարավային իգական կոչվող մասի: Հետո էնտեղից շատ մարդիկ են անցնում արեվելք՝ օրինակ հնդիկները կամ ուրիշներ, դրուիդները, երեվի սլավոնների նախնիներ էլ: Նրանք բոլորով հայերենի բարբառներով են խոսել: էդպես սկսվում է քայքայվել մեր ձեվավորած իգական հատվածը՝ հարավայինը: Բայց այդ երկու իր գաղափարին վերաբերվող շատ հսկայական սկզբունքներ գաղափարներ են հյուսվում ամբողջ հենց երկիր մոլորակի մասշտաբով : Սա շատ վաղուց է լինում : Բայց մեր հարավին արդեն աչքաթող անելու պատճառով հետզհետե քայքայվում է այն ու մինչ օրս էնտեղից մնացել են հնից հատուկենտ տեղանուններ ու հայերեն բառեր այժմ հայերենին օտար լեզուներում: (Մինչեվ Արարատից հարավ տարածվելը այդ տարածքները անապատ են եղել, բայց փրկված ջրհեղեղից այս ժողովուրդը տիրապետել է շատ գիտելիքների նաեվ ընդերքը ղեկավարելու գիտելիքները՝ այնպես ինչպես հիմա է ռուսների ձեռքն ընկել դա եվ կիրառեցին հենց մեզ վրա՝ օրինակ Սպիտակի երկրաշարժի ժամանակ՝ժամանակ երբ երկրի մեկ այլ վարից որեվէ փոփոխություն անելով կարող ես մեկ այլ վայրում ընդերքում ժայռերի տեղաշարժ անել՝անել հավանաբար ջրերից առաջացած դատարկ տեղի մեջ են ընկնում ու ինչ որ ալիք առաջացնում: Շումերների մոտ գրված էր որ ստեղծվեցին այն երկու հսկա գետերը եվ դրանց շուրջ առաջացավ դրախտային փարթամ բուսականություն, եվ մարդիկ սկսում են բնակեցնել այն ու զարգացնել). Բայց ամենավատն այն է երբ Հայկի ժամանակ դեռ այդ հարավային տարածքները մերն էր, Բէլը փաստորեն հաղթում է այնքանով որ հայերին կտրում է հարավային հայկական իգական տարածքներից եվ Հայկին հաջողվում է հայկական պահպանել միայն արական՝ լեռնային մասը: Եվ որքան հասկանում եմ մեզ հաջողվում է լեռներում պարփակված մնալ եվ զարգանալ ներսում ու ավելի հզորանալ : Բայց հայից ի՞նչ հարձակվող կամ վնաս տվող, նրանք հարձակվում են ընդամենը իրենց գիտելիքներն ու կարողությունները բաշխում են ամենուր ու վերջ: Բայց ամենա վատն այն է որ մեր հարավի մասին թողած մեր իգականին վերաբերվող ինֆորմացիայի ձեռքը օտարները կրակն են ընկել՝ փորձում են ամեն մեկը ամեն ձեվով շեղել կեղծել որ համարեն իրենցը, բայց չի ստացվում՝ միեվնույն է ոնց թեքում են արմատը հայերեն է: Դրա համար էլ երեվի որոշել են հայերին ամբողջությամբ վերացնել: Ինչ է մնում նեզ անելու: Պիտի հաղթենք: Ուրիշ ճար չկա: Պիտի ուղղակի ազգովի կենտրոնանանք մերը հավաքելու ու այն երկու իրի գաղափարը մեկ ամբողջության մեջ բոլորին ցույց տալու համար: Այդ գործընթացը արդեն սկսվել է: Հիշեք՝Հիշեք անգամ նենք ենք նոռացել՝նոռացել ուր մնաց որ աշխարհն իմանա: Պիտի կարողանանք էս բոլոր ինֆորմացիաները բացահայտ ասել ամբողջ աշխարհին: Որքան էլ որ վերացրել են՝ միեվնույն է շա՛տ ապացույցներ ունենք: Ինչպես Ռուբեն Սեվակն էր ասում՝ որ քարը շուռ ես տալիս՝ հուշումներ կան:
Էդ սաչ բառը չի կարող իրենցը լինել: Այդ բառը հավանաբար էստեղից հայերն են տարել արեվելք: Նրանք այդ հայերից շատ բառեր են վերցրել: Մենք շատ բառեր ենք մոռացության տվել ու դրանց փոխարեն հոմանիշ ուրիշ բառեր հնարել ու օգտագործել՝ մոռացության տալով հները: Այդ ս+աչ բառը պիտի որ հայերեն լինի: Սա Ս+ար սէր սուր սիր շարքից է, սուս սաս(ուն) սիս: Մեր բառերի բացատրությունը երբեմն ցրված է բոլոր առաջացած նոր լեզուներում: Օրինակ սլավոնների մոտ ս տառը նշանաում է տեղ, ինչ որ տեղից: Նրանց լեզվում տարբերվող բաներ կան բայց երբ նայում ենք թե որտեղից է առաջացել սլավոներենը ապա տեսնում ենք որ այն մեր բարբառներից է եղել: (Բայց այդ ս տառը ինձ համար միշտ հանելուկային է եղել, օրինակ անտլիացիների մոտ էլ ս տառը բառի վերջում նշանակում է հոգնակի թիվ, բայց մեզ մոտ ս տառը բառի վերջում նշանսկում է որ "դա իմն է", իմը իմս՝ ձեռքս, տետրս... Բայց բառի սկզբում փոխում է ինչ որ բան : Եվ մենք սովորություն ունենք՝ունենք եթե մեզանից ինչ որ մեկը վերցնում ու ինքն էլ է սկսում օգտագործել, մենք կարծես թե հրաժարվում ենք դրանից ու մոռանալով որ այն մերն էր սկսում ենք ասել որ դա իրենցն է: Երեվի դա էն իներցիայով ենք շարժվում որ մինչեվ հիմա որպես մայր լեզու ենք հանդիսացել, տվել ու սովորեցրել ենք ուրիշներին որ հեշտ ապրեն ու շփվեն, այդ պատճառով էլ մայրենի լեզու է կոչվում՝ լեզուներ ծնող: Բայց հիմա բավական է՝է նրանք ելել են ու ցանկանում են մեզ խժռե) Եթե այդ տեսանկյունից վերցնենք ապա աչը նախ արականն է՝ մարդու աջ կողմը, աջ ուսը , աջ մտածելակերպը՝ արական մտածելակերպը: Նաեվ աչ աչք իմաստով, տեսնել զգալ՝ օրինակ տեսնել կամ զգալ երրորդ աչքով : Հավանաբար դրա համար է ասվում որ մազերը կարծես անտենանար են հանդիսանում: Մենք մի վատ սովորություն ունենք, երբ ինչ որ պահի որեվէ բառ չենք հիշում՝ օրինակ Հերունու հայրը եթե կորցրած չլիներ իր ծնողներին՝ հավանաբար մեծանալուց հարցներ իր ծնողներին թե դա ի՞նչ բառ է, շատ հնարավոր է որ իր ծնողներն բացատրեյին որ դա հայերեն բառ է: Բայց շատ բաներ պարզելու ժամանակ չենք ունենում որովհետեվ առաջ է պետք գնալ, շարունակել ապրել, էդպես էլ մոռացության ենք տալիս մեր հերթական բառերը՝ նրանց ասել՝ասել հիշեցնել որ, դա իրենց բառը չի՝չի մերն է: Նրանք բառեր չունենալով էստեղից էնտեղից օտար բառեր են վերցնում օգտագործում իրենց լեզվում մենք էլ որոշում ենք որ իրենք օգտագործում են իսկ այս պահին մենք օրինակ ուրիշ բարբառ ենք օգտագործում ու այդ բառը մեզ անծանոթ է թվում՝ միանգամից հայտարաում ենք որ դա մերը չի: Դրա համար էլ մի պահ կանգ է առնել պետք էս բոլոր հարցերի լուծումը պետք է տալ բոլորին իրենց տեղերում տեղավորել, նոր առաջ շարժվել: Այնքան ենք այդ ամենը այդ չլուծված հարցերը կուտակել մեր գլխին, որ արդեն հասել են էստեղ ու նստել են մեր գլխին բավական չի ու սկսում են արդեն մեզ մոռթել: Բայց մենք նորից կանգ չենք առնում որ դրանց հարցերը լուծենք նոր գնանք առաջ: Մենք պիտի կարողանք շարունակել Աճառյանի ու մյուսների գործերը ավելի խորացված՝ նախ սերտենք մեր բոլոր լեզվաբանների բառարանները բոլոր մեր բարբառներով ուսումնասիրենք, նորից հավաքենք մեր բառերը՝ ավելւ մեծ հնարավորություններ ունենք ուսումնասիրելու հիմա, բոլոր մյուս լեզուների բառերը տեսնել հատ հատ որ բառը որտեղից ուր է գնացել երբ եվ սկզբից այն որտեղ է եղել: Ես համոզված եմ՝ բոլորի մոտ բառերի մեծամասնությունը հայերեն արմատներ ունեն: Այսինքն որպես ձեվավորված լեզու ինչ որ սկզբունքով կազմած բառերը դրանք հայերեն են, եվ երբ մեր քաղաքակրթությունը տարածվում է աշխարհում՝ ջրհեղեղից հետո տարբեր տեղերում փրկված են լինում մարդիկ բայց դրանք ապրում են մի կերպ իրենց կյանքը պահելով ուտելիք հայթայթելով , երբեմն իրար ուտելով, դրանք վայրի ցեղեր են ձեվավորվում առանց նորմալ լեզվի: Երբ հայերը հասնում են այդ ցեղերին դրանց շատ բառեր են սովորեցնում: Էդպես է եղել նաեվ ասիայում, եվ թուրքերենը հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի մեջ չի, նրանց լեզուն պիտի որ շատ պրիմիտիվ լինի՝ ինչպես մյուս ցեղերինը եվ մեջը լիքը հայերեն հին ու նոր բառեր: Նաեվ հին, որովհետեվ պահպանվում է այլ տեղերում բայց մեզ մոտ էլի են ստեղծվում: Հնդեվրոպացիները նրանք են ովքեր առաջ Հայաստանից են դուրս եկել եվ խոսել են հայերեն տարբեր բարբառներով ՝ ինչպես որ հիմա էլ ունենք շատ շատբարբառներ: Բայց շատ բարբառներ ցավոք կորցրել ենք եվ նրանցից հատուկենտ բառեր են պահպանվել որտեց միայն հայկակսն արմատն է երեվում:
