Энэ сайхан дууг хамгийн анх МУГЖ Гомбын Өлзийсайхан гуайн дуулснаар сонсч, одоо болтол сэтгэлд хадаастай, чихэнд хоногшсон хэвээр өдий хүрлээ. Энэ ховорхон агаад гайхамшигтай дуучин нь 1945 онд Хөвсгөл аймгийн Тосонцэнгэл суманд төржээ. Бүүр дунд сургуулийн 6-р ангид байхдаа нэгэн уралдаанд оролцож "Улсын алдарт дуучин"хэмээх цол хүртэж байсан гэдэг. Тухайн үеийн шагнал, урамшуулал ямар өндөр шалгууртай, босго өндөртэй байсныг бид мэднэ. Дараа нь Архангай аймгийн Сувилагчийг сургуульд сурч байхдаа тус аймгийн "Соёл, урлагийн 10 хоног" наадмаар мэргэжлийн дуучины үнэмлэхээ гардан авч байсан гээд бодхоор ямар их чадалтай, ирээдүйтэй дуучин байсан нь ойлгомжтой байдаг. Хожим Хилийн ба дотоодын цэргийн ансамблийн дуучин байхдаа 1978 онд МУГЖ цол хүртжээ. Яруу найрагч П.Бадарч гуай "Өлзийсайхан маань энэ дууг халагдах цэргүүдийн хацрыг нортол дуулдаг байж билээ" гэж санан дурссан байдаг.
Энэ удаа Монгол улсын соёлын тэргүүний ажилтан Н.Гантулгын дуулснаар толилуулж байна.
5 июн 2019
