Ўзбекистон халқ рассоми Александр Волков 1932 йилда яратган “Жўхоризор шовқини” асари Фарғона вилоят Ўлкашунослик музейидан ўғирланиб, ўрнига нусхаси қўйилганидан санъатшунослар ташвиш билдирди.
Санъатшуносларнинг айтишича, картинанинг оригинали рус санъат асарлари савдоси билан шуғулланувчи МакДугаллс аукционида (Лондон) 2012 йилдан бошлаб савдога қўйила бошлаган.
Ташкилот Ўзбекистон Маданият вазирига ёзган мактубда мамлакат музейларидаги экспонатлар ўғрилигига чек қўйиш талаб қилинган.
Вазирлик матбуот котиби Озодликка мактуб "жиддий ўрганилаётганини" билдирди.
Канададаги Alerte Héritage ташкилоти раҳбари, тарих ва меъморлик фанлари доктори Борис Чуховичлар тадқиқот ўтказиб МакДугаллс аукционига қўйилган асарнинг Фарғона вилоят Ўлкашунослик музейидан ўғирланганини аниқлади.
Марказий Осиë санъати экспертизаси билан шуғулланадиган Alerte Héritage ташкилоти раҳбари Борис Чуховичнинг Озодликка 18 февраль куни айтишича¸ “Фарғона музейидаги асарнинг оригинали Лондонга олиб келинган ва музейга эса қалбакиси қўйилган”.
- Александр Волков тарафидан 1932 йилда яратилган “Жўхоризор шовқини” асарининг қалбакисига алмаштирилганини аниқладик. Шу билан бирга Фарғона музейидаги Александр Волков мўйқаламига мансуб “Қурултой” асарининг ҳам қалбакисига алмаштирилиб қўйилгани борасидаги маълумотларни ўрганяпмиз¸ - деди санъатшунос.
Борис Чуховичнинг айтишича, “Жўхоризор шовқини”ни Фарғона вилоят Ўлкашунослик музейи 1986 йили сотиб олган:
- Биздаги маълумотларга кўра¸ Волковнинг “Жўхоризор шовқини” асари 1986 йилнинг 19 майида рассомнинг ўғли Валера томонидан Фарғона вилоят Ўлкашунослик музейига 1500 совет сўмига сотилган. Бу борада 50-рақамли олиш-бериш баëнномаси тузилган. Расм музей фондига кирим қилинганида оқ-қора тасвирли фотога ҳам олинган. Бу асарнинг оригинали Лондон санъат бозорига 2012 йили олиб келиниб, қалбакиси музейга илиб қўйилганини ҳам аниқладик. Шу билан бирга Волков тарафидан 1933 йили чизилган “Қурултой“ асари ҳам қалбакисига алмаштирилгани ҳақида жиддий исботларимиз бор.
Озодликнинг ўрганишича¸ Фарғона музейидаги асарнинг қалбакилигини аниқлашда оригинал ва қалбаки деб кўрилган икки картина қиëсий¸фрагментар ва тахлилий экспертиза қилинган. Экспертизада таниқли санъатшунослар ва рассом Волковнинг яқинлари қатнашган. Икки йилдан зиëд давом этган тадқиқот иштирокчилари Фарғонага бориб, музейдаги асарни текширган ва унинг қалбаки эканлигини аниқлаган.
9 сен 2024
