Три основы (урок 7) - Назратуллах Абу Марьям 

Ассалаумағалайкум! Жаратушы қандай? Жаратушы қайда?-деген сұрақтарға жауап беру бойынша әр түрлі адамдар әр түрлі жауаптардың себебімен әр түрлі діни сенім жүйесі қалыптасты. Кейбір адамдар Жаратушы аспанда, адамға ұқсайды дейді, олар христиан мен яһудилер. Басқа адамдар Жаратушы барлық мекенде және адамға ұқсайды деп сенім білдірді, бұлар мүшріктер. Кейбір адамдар Жаратушы жерде және адамға ұқсайды деп сенім білдірді, бұлар пұтқа табынушылар. Тағы кейбір адамдар Жаратушы арштың үстінде, аяқ-қолы мен т.б мүшелерінің бар екеніне сенім білдірді, бұлар мужассимдер мен мушаббиһтер. Ал, мұсылмандар, "Жаратушы қандай және қайда?"-деген сұрақтарға Құран Кәрім және сүннетпен сахабалар өсиеті мен әһли сунна ғалымдарының пікірі бойынша жауап береді. Бірінші кезекте Құран Кәрімде, "Аллаға мысал келтірмеңдер!", "Еш нәрсе Оған ұқсамайды", "Ол әууәл және ахир", "Оған ешкім тең келмейді"-деген аяттардың тәпсірлерін оқу керек. Екіншіден хадисте, Пайғамбарымыз Мухьаммад ﷺ айтты: كَانَ اللهُ وَلَمْ يَكُنْ شَىْءٌ غَيْرُهُ «Аллаһ Мәңгі басталусыз болған, Одан басқа еш нәрсе де болмаған» (хьадисты Имам Аль-Бухарий, Аль-Хьаким, Ибнуль-Джаруд жеткізді). Аһлюс-Суннаһ ғалымы, Хьафиз, Имам Аль-Байһақий (384 - 458 һ) өзінің «Аль-И‘тиқод» кітабында осы хьадистың мағынасын былай деп түсіндірді: فهذا الحديث يدل علي أنَّ الله لم يَزَلْ مَوْجُودًا في الأَزَلِ لَيسَ مَعَهُ غيرُه لا مَاءٌ ولا هَواءٌ ولا أَرْضٌ ولا سَماءٌ ولا كُرْسيٌّ ولا عَرْشٌ ولا إنْسٌ ولا جِنٌّ ولا مَلائِكَةٌ ولا زَمَانٌ ولا مَكانٌ ولا جِهاتٌ فَهُو تَعَالَى مَوجُودٌ قَبْلَ المَكَانِ بِلا مَكَانٍ وهو الذي خلق المكان فهو موجود بلا مكان «Расында бұл хьадис: «Әзәлиде Аллаһтан басқа еш нәрсе болмағанынына: "су да, ауа да, Жер де, Аспан да, Курсий де, ‘Аршы да, адамдар да, жындар да, Періштелер де, уақыт та, мекен де, 6 тарап та (асты, үсті, алды, арты, оңы, солы)" еш нәрсе де болмағанына дәлел, тек қана Жалғыз Аллаһ Мәңгі басталусыз болған. Мекен жаратылмай тұрып, Аллаһ мекенсіз болған! Мекенді жаратқан Аллаһ, Өзі мекенсіз!». Үшінші сахабалар өсиетінен, Әбу Бәкір (р.а): "Аллаға қалайша мекен бересіңдер! Мекен Алланың жаратылысы ғой"-деген. Әли (р.а): "Қайданы Жаратушы Аллаға қайда деген сұрақ қойылмайды. Қандайды Жаратушы Аллаға қандай деген сұрақ қойылмайды"-деген. Әбу Ханифа (р.а): "Мекеді Жаратушы Алла, мекен жаратылмай тұрып қайда болған? Аллаға қатысты бұл сұрақ қойылмайды"-деген. Ахмад ибн Ханбал (р.а): "Алланың истәуәсы белгілі. Ақылға салынбайды. Истәуәсы жайында сұрақ қою бидғат. Истәуә жайында сұрауды жек көремін"-деген. Шафиғи (р.а): "Кімде-кім Жаратушыға мекен берсе, кәпір болды"-деген. Тахауи (р.а):"Кімде кім Алланы жаратылысқа тән сипаттардың бірімен сипаттайтын болса, кәпір болды"-деген. Бұл жазылған нәрселердің барлығы сахих кітаптардан көрсетіп бере аламын. Ділмұрат пен Назратулла және Октам және осылардың артынан етушілер адасқан кәпірлер. Өйткені, олар христиан және яһудилер сенімі бойынша насихат жасайды. Ділмұрат пен Назратулла және Октам мен олардың артынан етушілерге Алланың лағынеті болсын! Алланың атымен ант етемін! Егер, менің осы лағынетім дұрыс болмаса, отбасыммен бірге тозақтық болайын!

Ассалаумағалайкум! Жаратушы қандай? Жаратушы қайда?-деген сұрақтарға жауап беру бойынша әр түрлі адамдар әр түрлі жауаптардың себебімен әр түрлі діни сенім жүйесі қалыптасты. Кейбір адамдар Жаратушы аспанда, адамға ұқсайды дейді, олар христиан мен яһудилер. Басқа адамдар Жаратушы барлық мекенде және адамға ұқсайды деп сенім білдірді, бұлар мүшріктер. Кейбір адамдар Жаратушы жерде және адамға ұқсайды деп сенім білдірді, бұлар пұтқа табынушылар. Тағы кейбір адамдар Жаратушы арштың үстінде, аяқ-қолы мен т.б мүшелерінің бар екеніне сенім білдірді, бұлар мужассимдер мен мушаббиһтер. Ал, мұсылмандар, "Жаратушы қандай және қайда?"-деген сұрақтарға Құран Кәрім және сүннетпен сахабалар өсиеті мен әһли сунна ғалымдарының пікірі бойынша жауап береді. Бірінші кезекте Құран Кәрімде, "Аллаға мысал келтірмеңдер!", "Еш нәрсе Оған ұқсамайды", "Ол әууәл және ахир", "Оған ешкім тең келмейді"-деген аяттардың тәпсірлерін оқу керек. Екіншіден хадисте, Пайғамбарымыз Мухьаммад ﷺ айтты: كَانَ اللهُ وَلَمْ يَكُنْ شَىْءٌ غَيْرُهُ «Аллаһ Мәңгі басталусыз болған, Одан басқа еш нәрсе де болмаған» (хьадисты Имам Аль-Бухарий, Аль-Хьаким, Ибнуль-Джаруд жеткізді). Аһлюс-Суннаһ ғалымы, Хьафиз, Имам Аль-Байһақий (384 - 458 һ) өзінің «Аль-И‘тиқод» кітабында осы хьадистың мағынасын былай деп түсіндірді: فهذا الحديث يدل علي أنَّ الله لم يَزَلْ مَوْجُودًا في الأَزَلِ لَيسَ مَعَهُ غيرُه لا مَاءٌ ولا هَواءٌ ولا أَرْضٌ ولا سَماءٌ ولا كُرْسيٌّ ولا عَرْشٌ ولا إنْسٌ ولا جِنٌّ ولا مَلائِكَةٌ ولا زَمَانٌ ولا مَكانٌ ولا جِهاتٌ فَهُو تَعَالَى مَوجُودٌ قَبْلَ المَكَانِ بِلا مَكَانٍ وهو الذي خلق المكان فهو موجود بلا مكان «Расында бұл хьадис: «Әзәлиде Аллаһтан басқа еш нәрсе болмағанынына: "су да, ауа да, Жер де, Аспан да, Курсий де, ‘Аршы да, адамдар да, жындар да, Періштелер де, уақыт та, мекен де, 6 тарап та (асты, үсті, алды, арты, оңы, солы)" еш нәрсе де болмағанына дәлел, тек қана Жалғыз Аллаһ Мәңгі басталусыз болған. Мекен жаратылмай тұрып, Аллаһ мекенсіз болған! Мекенді жаратқан Аллаһ, Өзі мекенсіз!». Үшінші сахабалар өсиетінен, Әбу Бәкір (р.а): "Аллаға қалайша мекен бересіңдер! Мекен Алланың жаратылысы ғой"-деген. Әли (р.а): "Қайданы Жаратушы Аллаға қайда деген сұрақ қойылмайды. Қандайды Жаратушы Аллаға қандай деген сұрақ қойылмайды"-деген. Әбу Ханифа (р.а): "Мекеді Жаратушы Алла, мекен жаратылмай тұрып қайда болған? Аллаға қатысты бұл сұрақ қойылмайды"-деген. Ахмад ибн Ханбал (р.а): "Алланың истәуәсы белгілі. Ақылға салынбайды. Истәуәсы жайында сұрақ қою бидғат. Истәуә жайында сұрауды жек көремін"-деген. Шафиғи (р.а): "Кімде-кім Жаратушыға мекен берсе, кәпір болды"-деген. Тахауи (р.а):"Кімде кім Алланы жаратылысқа тән сипаттардың бірімен сипаттайтын болса, кәпір болды"-деген. Бұл жазылған нәрселердің барлығы сахих кітаптардан көрсетіп бере аламын. Ділмұрат пен Назратулла және Октам және осылардың артынан етушілер адасқан кәпірлер. Өйткені, олар христиан және яһудилер сенімі бойынша насихат жасайды. Ділмұрат пен Назратулла және Октам мен олардың артынан етушілерге Алланың лағынеті болсын! Алланың атымен ант етемін! Егер, менің осы лағынетім дұрыс болмаса, отбасыммен бірге тозақтық болайын!