т-нұсқа 7-хадис "Ан- Науауи 40 хадис" .Абдуғаппар Сманов HD 💚 АЛИ студиясы 

😢5🎉 как же😅😊😅 за за

Мурат Исраилов Әмеңгерлік туралы Зерттеуші неке құрудың ең бір көне түрінің, яғни алғашқы қауымдастық қоғамда болған топты некенің жұрнағы ретінде қазақ арасында әмеңгерлік және балдыз алу әдет-ғұрыптары бойынша үйлену тәртібі күні кешеге дейін сақталып келгенін, қазақта «аға өлсе жеңге мұра, іні өлсе келін мұра» деген мақалға айналған нақыл барын еске алып, мұның негізгі мәні күйеуі өлген жеңгені ағасының мұрагері есебінде қайнысы алады немесе күйеуі өлген келінін қайнағасы алады деген сөз екенін жазады. Ғалым көрсеткен деректерге қарағанда, мұра есебінде өлген адамның тек әйелі ғана емес, онымен бірге бала-шағасы, мал-мүлкі де оның жақынына мұрагеріне тиеді екен. Ағалы-інілі адамдар бірінің баласын бірі әрдайым балам дейді. Әсіресе ағасына інісінің баласы тек қана бала қатарында болса, інісіне ағасының баласы іні қатарында бола алды. Сондықтан әкесі өлген жас балаларға жетімдік көрсетпеу үшін, әсіресе, жас шешесі бөтен жат бауыр елге кетіп, мал-мүлікті бөтенге олжа, балаларды жат бауыр еткізбеу үшін жесірді ешқайда жібермей, жақын әмеңгері иемденуге тырысады. Жесір әйелге күйеуінің барлық туыстары әмеңгер болып есептеледі. Бірақ олардың арасындағы құқықтық артықшылық туыстық жақындығына байланысты болады. Ең алдымен күйеуінің бірге туған аға, інісі, бірге туған ағасының баласы, немере, шөбере туыстары, одан қала бере аталас жақындарының жесірге иелік етуге әмеңгерлік қақы болатын. Мұның өзі қалың мал төленіп алынған әйел тек өзінің күйеуін ғана емес, сонымен бірге барлық туыстарының, тіпті рулы елдің иелігіне көшетіндігін анық айғағы болып табылады. Күйеуі өлген жесір әйелді әмеңгерлікпен алудың толып жатқан тәртібі бар деп біледі. Ал әмеңгерлік әдет - күйеуі өлген әйелдердің барлығына бірдей жүреді. Бірақ, әр түрлі жағдайларға байланысты бұл әдетте бірде пайдаланса, екінші бір жағдайда оны пайдаланбайды. Бұл мәселеге үңіле қарап, оның сыр-сипаты мен мәнін тереңірек талдасақ, қазақ арасында кеңінен тараған әмеңгерлік әдеттің қандай жағдайларға байланысты, қалай орын алатындығын дұрыс түсінуге болады. Жесір әйелдің өз пікірін еске ала отырып, ағайынды адамдардың арасындағы ақыл- кеңестің нәтижесінде күйеуі өлгеннен кейінгі бір жыл ішінде шешілетінін, егер жасы келіп қалған әйел ешкімге шыққысы келмесе, өлген күйеуінің түтінін түтетіп отыра бергісі келсе, онда оған қарсылық болмайтынын айтады. Мұндайда жесір әйелді ұстап тұрудың бір жолы жақын әмеңгерінің бірі баласын беріп, сырттай қамқорлық жасау екен. Әмеңгерлік әдетімен ерге шыққан жесірлер көпшілік жағдайда жаңа күйеуінің екінші не үшінші әйелі болатыны, сондықтан оларды еркімен көндірген күннің өзінде экономикалық және моральдық жағынан туып отырған қиын жағдайдың күшімен, талассыз үгіт, алдау-арбаудың ықпалымен көндіретіні, сонымен қатар біреу баласын қимаса, енді біреу мал-мүлкін, түскен жерін қимайтын немесе өз бетімен басқа жол таппай жылай-жылай айтқанға көніп, күндесінің күңі болуға өз тағдырын душар етеді. Халық әдеті бойынша қандай жағдайда болсын, күйеуі өлген қалыңдық айттырған елдің заңды жесірі болатындықтан, ол күйеуінің бірге туған аға, інісінің біріне тұрмысқа шығуға міндетті болып саналады. Күйеу жас күйінде өлсе, қалыңдық та әлі жас болса, құдалықты үзбей өлген күйеудің ешкіммен атастырмаған інісіне атастырып, бұрынғы келісілген қалың малдың үстіне бір ат үстеме төлейді. Ал әмеңгерлік әдетпен балдыз алу мен балдыз берудің міндетті түрі қалыңдық оң жақта отырып өлген жағдайда болады. мұндай жағдайда қалыңдық өлісімен күйеу бірнеше жолдастарымен қайын атасына келу керек. Егер ол уақытында келмесе, балдызын алу құқығынан мүлде айырылады. Сондықтан түрлі себептермен уақытында өзі бара алмайтын болса, бір сенімді адамды басшы етіп, уәкілдер жіберетін. Мұндай жағдайда, көбінесе, күйеу әкесі өзі келіп, мәселені шешіп қайтатын. Өлген қалыңдықтың басы бос бойжеткен туған сіңлісі болса, оны міндетті түрде жездесіне береді.

Ассалому алайкум егер инисини аели риза болса идда муддетиден кейин некесине алады. Аелимен ажраспайды.