"Нафосатнома" кўрсатуви
"Ўзбекистон тарихи" телеканали
ЗЕБУННИСО БЕГИМ (1643 Деҳли - 1721) - шоира, маърифатпарвар. Бобурийлар сулоласидан Аврангзебнинг қизи. Онаси Дилрасобону Гулбадан бегимнинг авлодларидан. Барелий («Тазкираи шоироти урду» - «Урду шоирларининг тазкираси»), Шерхони Лудий («Мирот ул-хаёл» - «Хаёл ойнаси»), Ҳакимхон Тўра («Мунтахаб ут-таворих» - «Танланган тарихлар»), Фазлий («Мажмуаи шоирон» - «Шоирлар мажмуаси») ва б. тарихчи ва тазкиранавис олимлар асарларида Зебуннисо бегим ҳаёти ва ижоди ҳақида маълумотлар учрайди. Отаси Аврангзеб қизида шеър ва шоирликка майл сезгач, ўша даврнинг машҳур олими Мулло Муҳаммад Сайд Ашраф Исфахонийни унга муаллим қилиб тайинлади. Зебуннисо бегим бу олимнинг тарбиясида забардаст шоира, олима, созанда ва хаттот бўлиб вояга етди. Сўнгра илоҳиётга оид бир асар ёзиб, уни шу устозига бағишлади. Зебуннисо бегим ўзбек, форс, араб тилларининг сарфу наҳви (морфология ва синтаксис)ни ўзлаштирган. Хусрав Деҳлавий, Навоий, Бобур асарларини синчиклаб ўрганган. Ҳиндистон олимлари, шоирлари ва санъат аҳлларига кўп ғамхўрликлар қилиб, ўз замонида илм ва санъатнинг ривожланишига зўр таъсир қилган. Ўша замоннинг кўп олимлари шахсан Зебуннисо бегимдан маош олар эдилар. Шунинг учун хам тарихчилар унга кжсак бахр бериб, Зебуннисо бегим отаси ҳукмдорлик билан қозона олмаган шуҳратни илм ва одоб билан крзонган деб таъкидлайдилар.
4 окт 2024
