Ғалымдар Алматының ауасын тазарту үшін қолдан жел екпінін күшейтуді ұсынып отыр. Ол үшін Бернулли әдісі қолданылмақ. Айтуларынша, алдымен биік-биік ғимараттарға арнайы құбырлар орнатылады. Ал олар кәдімгі пеш мұржасының қызметін атқарады екен. Яғни, төменнен кірген ауа ақырындап жоғары көтеріліп, самал желге қосылады. Жел қала үстіне қап-қара бұлттай үйірілген тұманды көшіріп әкетуге септігін тигізеді. Бірақ әзірге бұл жобаның нақты қандай әсер беретіні белгісіз болып отыр. Өйткені зерттеу нәтижелері тек наурыз айында ғана шықпақ. Улы газдар мен түтіннің "тұтқынына" айналған алматылықтар кең тыныстар күн туа ма? Әріптесім Нұрболат Жаңабекұлы зерттеп көрді.
НҰРБОЛАТ ЖАҢАБЕКҰЛЫ, тілші:
- Міне, бұл алып шаһар Алматыны неше жылдан бері басып тұрған тұман түтін. Иә, әрине жай күні көкті тұмшалаған тұман айдыны сіз бен бізге көрінбейді. Әрі салдарын да бүгін-ертең сезе қоймасымыз анық. Тағы бір анығы бұл есепсіз көп көлік пен жылу электр орталығынан бөлінген улы газдар әйтеуір бір күні өкпемізді отырғызады дейді экологтар. Ал тұмшалаған тұманды сейілтудің табиғи жолы жел деп отыр. Айтуларынша, биікке көтеріліп барып, қалықтап тұрып қалған түтінді Алматының аспанынан "қуып шығар" екпінді желді құрығанда жасанды жолмен жасасақ та нәтижесі зор болмақ. Болмаса, мегаполис халқын электромобильдерге көшуге ынталандыру қажет екен.
СҰҢҚАР ЖОЛДЫБАЕВ, эколог
- ТЭЦ-ті газға ауыстыру ең бірінші мәселе. Сосын автопаркті жаңарту. Мысалы, бізде ескі машиналар көп жаңағы экологиялық нормалар сақталмайтын. Соларды ақырындап жаңарту. Жаңағы халыққа жеңілдетіп несиелер берсе...
«Қазгидромет» өкілдері де Алматының улы газдар мен түтінде қалуына адами факторлардан бөлек табиғаттың да әсері зор деп отыр. Оның ең негізгісі жел екен. Яғни, мегаполистегі жел екпіні секундына 1 не 2 метрді құрайды. Сәйкесінше, тұмантүтінді сейілте алмайды. Әрі Алматы таулы аймақта орналасқандықтан инверсиялық қабат қалыптасады екен. Демек, таудағы ауа салқын, ал одан жоғарыдағы күн сәулесі түскен бөлігі жылы болады. Соның әсерінен төмендегі ауа жоғары қабатқа көтерілмейді. Ал бұл инверсиялық қабатты жою үшін Бернулли әдісін пайдаланған абзал екен. Ол үшін биік ғимараттардың ішіне үлкен-үлкен конусты құбырлар орнатылады. Бұл ауаның еш кедергісіз жоғары көтерілуіне мүмкіндік бермек.
ЖАНАТ АЙТІЛЕУ, «Алматыбасжоспар ҒЗИ» ЖШС бөлім жетекшісі:
- Пештің мұржасы қалай жұмыс істейді соған байланысты төменнен жоғары қарай желді тартып кететіні сияқты бұнда да сондай төмен жағы кең болғаннан кейін ауа сол жақтан кіреді. Жоғарғы жағы тарлау болғаннан кейін қысымның айырмашылығына байланысты ауаның қозғалысы төменнен жоғары қарай көтеріледі.
Демек, конустан шыққан ауа жоғары қабаттардағы жел ағыстарына қосылып, екпіні күшейе түседі. Сол арқылы тұмантүтін қабаты бұзылып, қала сыртына қарай көшіп отырады.
Бізді әлеуметтік желіде оқыңыздар:
RU-vid - / @informburo31kanal
Facebook - / informburo31
Instagram - / informburo31
Vkontakte - informb...
TikTok - www.tiktok.com/@informburo31
WhatsApp Информбюро +7 777 331 31 31
#News #Kazakhstan #Жаңалықтар #Біздіңжаңалықтар #Нашиновости #Сегодня #Қазақстан #31канал
15 окт 2024
