Комментариді оқып отырып, көптеген қазағымыздың пейілі кең екен, көбісі жамандағанды қолдамай отыр, әрине совет одағының уақытында, кітап жазып, оны жарыққа шығару оңай болмаған шығар, бірақ сол туындыларды оқыдық, Қазақтың "Қызыл жебе", Т.Рысқұловтың."Көшпенділер", оқып, керемет әсер алдық, енді одүниеге кеткен керемет азаматтарымызды жамандап, оны қалың елге тарату, бізге келіспейді, жақсылыққа, алға басқымыз келсе, қазекеңнің көре алмаушылығынан арылайық халқым!
Болатын бала бір-бірін батыр дейді, болмайтын бала бір-бірін қатын дейдінің шамасы... Қазақ өмірі өздерінікін аяқтан шалу, жамандау, күндеу, көре алмау... Әлі де солай келе жатырмыз ғой...
Илияс ағамыз дай, қазақта ешким из қалдырар алған жоқ, китаптарына, жазған тарихи оқиғаларға толы шығармасына, сөз саптауы, әдеби, мәдени макымда, кайталанбас туындылар. Аш боридей жабылып, құртты ғой ағамыз ды, енди Аруагына тыныштық берейик🤲🤲
Мына жазбаны оқығаныма қатты өкіндім. Қазақ десе өзіңе тиеді,аруағын силамайма. Илиас ағаның көрмегені жоқ,жетімдік,жоқшылық.әйелі халық жауының қызы болған, сол үшін де қудаланған. Бірақ талант ы тас жарған , Сондай тарихи кезеңді архив ақтарып отырып жазған. Әлі күнге дейін қайталап оқимын. Жұмаділовтың естелігінде бұл кісі туралы өте жақсы пікір жазған. Өмірі қалада өтседе кітапта қазақи ауыл өмірін суреттегенде риза боласың. Негізі бұрын жазушы ақын дегендері періште көретін едім кәзір ол ойымнан қайттым. Нағыз өсекшілер,көреалмаушылар. Ақын, жазушылар творсечтво адамы бұлар бәрібір ішеді,шабыт сонда келеді деп одақ қасынан Қаламгер деген кафе ашып қойған, бәрі ішкен.жатқан жері жарық болсын.
Ілияс Есенберлин Ағамыздың Қахарының өзі бір тарих емеспе, Есенберлин 1980 жылы Журналиске берген сұхбаты ның өзі қандай, Қызыл Империя ның кезінде ондай сөз айтуға ешкімнің де жүрегі бармайды, Ілияс былай деген, Қахар кітəбі туралы, Кенесары Қасым ұлының ұстаған жолы, Ең дұрыс жол, Қателік болды Кенесары да, Бірақта ол қателік сол заманға сай қателік, Қазырғы Қазақ халқына өте Дұрыс жол деп, Ал Ағайын Кенесары ның нені Армандағанын Əр Қазақ тың баласы біледі деп ойлаймын, Əрйне Жүрегі Қазағым деп соғатын ға, Құжатында қазақ та , Не тілі жоқ, Не діні жоқ Намыссыз дарды қоспаймын ,
ҚАЗАҚТЫ ҚАЗАҚ ҚҰРТТЫ ІШТАРЛЫҚ. ІЛИЯС ЕСЕНБЕРЛИН КӨШПЕНДІЛЕР РОМАНЫН ЖАЗҒАНЫ ҮШІН ҚУДАЛАНҒАН. ЖҮРЕК ТАЛМАСЫНА ҰШЫРАҒАН. АРТЫНДА ТАИҒА ТАҢҒА БАСҚАНДАИ МҰРАСЫ ҚАЛДЫ. ЕКЕУІ ДЕ ӨМІРДЕН ӨТКЕН АДАМДАР. БОС СӨЗ НЕ КЕРЕК.
Илиас Есенберлин казактын тарихын компартиянын кылышынан кан тамып Турган уакытта казактын тарихын жазуга тиым салынып турган.кезде тарики романдарын жазып казактын откенин умытпауы ушин енбеги Синген адам
Ешқайсысы сау сиырдың боғы емес. Көз ала бере бір-бірін жамандаудан, мансап үшін сатып кететұғын екі жүзді сұмпайы болған. Бірін бірі мақтаған ешқайсысы жоқ.
Өмірбек Сайлаубекұлы Сабыр етіңіз, тез түңілсеңіз империяның ,, разделяй и властвуй,, формуласының жақсы жұмыс жасағанының белгісі. Әдейі ақша бөлінбесе осындай өсек әңгімелерді кім шығарады…. Кімге керек???
Қарақтарым көреалмаушылық қызғаншақтығвмыз бəсекешіддігіміз қанымызда бар бұл қасиет кетпеиді сүиктенде қанда бар ғои 50/50 адами қасиет пендешілік өткенді қозғаудыы паидасы бар ма елге
Ильяс Есенберлин Алмас Қылыш, Жанталас деген кітаптар жазған , Қазақ Халқының тарихын өте зерделі түрде жазған Ұлы Жазушы ! Еңбегі ұшан теңіз! Жатқан жері жарық болсын, жаны жаннатта болсын! Артында қалған Ұрпақтарына ұзақ Ғұмыр берсін! Әр пенденің қателіктері болады ,оған қарап ешкімді сөкпейік ! Қадыр Аға да дуниеде өтті ! ❤❤❤❤❤
Халайық барлыгымыз Пендемиз барлыгымзда минимиз бар! Жазушылар мен Композиторларымыз актерларымыз әсиресе Совет Одагында Арака Кумар болды ишимдике ол Рас Шындық!! бирақ Олардың шыгарган ұлы туындыларын жоқа шығармаймыз! сол романдармен сол музыкамен сол поэзямен сол әндермен Қазақ жастары остик!! Мухағали Макатаев Шәмши Қалдаяқов, Баукендер Ашимовтар коптеген .Жазушылар Арака жакын болды...бирак Керемет ошпес Туындылар Шыгарды!!!
Абай атамызды дәриптеймиз,Оның әкеси Қунанбайды дәриптеймиз! бирақ оларлың да Миндери болды, мысалы Кунанбай корши ауылды шауып 250-жылкысын айдап алып кеткен адамдарын сокыга жыгып, сол ушин 700-таман адамдар арыз жазып Омбыда турмеге отыргызып койган исти болып, казиргише айтканда Рэкетпен Разбоймен айналыскан, бирак Шокан Уалихановиың әкеси Полковник Шынгыс Уалиханов алып шыкан таныстары аркылы! енди взятка берди гой губернаторга! бирк будан Абайды , Кунанбайды жокка шыгармаймыз гой,дәриптеймиз!! егерде сол кезде Кунанбайды Шынгыс Уалиханов шыгарып алмаса турмеден , мумкин Кунанбай Сибирге жер аударылып, дуние мулки конфискациа болар ма еди? онда биз улы Абай туралы бильмес пе едик ? тагдыр калай боларын ким биледи?? Омир гой бул!! Омирде әр турли жагдай болады!! Муны айткан Сеьебим Любой адамда омиринде әр турли тирликтер болады, жағымсыз ,криминал тирликте болады, Идеальный Адам Жок омирде, Сондыктан анау мынау деп Мин издемейк Агайын! озимиздиң омирге карайык Алладан кеширим сурайык истеп койган тирликтеримизге!!
@@otkir социалистік идеологияны жырлагадарда жаксы тұрмыс жақсы қызмет болды ғой, бірақ қазіргі таңда шыгармаларын оқу қиындау, өміршең емес, өз пікірім...
Жазушылар одағында ешқашан тышныш өмір болмаған ба деп қаласың. Оларда ауыз бірлік болмай қызғаныш бақталасу т. б пенденшіліке бойру көп болған сияқты. Пенделіке бой алдыра берген адам өмірде қателеседі деген атам қазақ, осындай тұлғалы адамдардың осындай болғаны ұлтың өкініші деп ойлаймын.
Ілияс Есенберлиннің көшпеділері кеңес одағы кезінде көп қазақтың өз халқының тарихын білуге қанша көмегі тиді. Мұхтар Мағауиннен кейін Есенберлиннің де еңбегі зор.
От Болата Абилова, Нуржана Субханбердина, Оразова, Нурлана Смагулова, Райымбека Баталова, Козыкорпеша Есенберлина и еще 150 предпринимателей к президенту Казахстана Нурсултану Назарбаеву и Верховному Совету. В обращении «новых казахов», опубликованном 22 декабря 1994 года в газете предлагалось вынести на общенациональный референдум вопросы о частной собственности на землю и о придании русскому языку статуса государственного. Они также предложили убрать из паспорта графу «национальность». Балдарының кім болып шыққанын көріңдер. Еш жазушының балдарының жүректері Қазақ деп соқпайды. Көрмейсіңбе, даже паспорттан ұлтыңды алып тастау керек дегендерін
Қадыр мырзалиев байқасам өте іші тар бишара екен ғой! Іляис Есенберлинді олай қаралама ол атаққа құмар кісі болғанда тарихи кітаптарды жазып қудалауға ұшарамас еді ғой орыстардың қазақ тарихын бұрмаламағанына шыдамай қандай еңбек жазған бірден бір жүректі тұлға. Ал сендер Кеңес үкіметінің нұсқауымен бүгежектеп өлең, шығарма жазған байқұстар емес пе едіңдер! Кәзір сол сендер жазған кітаптарың әжетханадан ғана орын тепкен жоқ па!? Шындық қашанда ащы шындығында І.Есенберлин дей тұлғаға деңгейлес ары таза ақын,жазушы, тарихшылар саусақпен санарлық ғана.
Мен осы бір нәрсені түсінбей қойдым ,неге батыстың жазушылары осы Есенберлинге өш , жанағы Лениндік сыйлықты Есенберлинге алдыртпай тастаған Әбдіжамал Нұрпейісов , Тахауи Ахтанов ,Кекілбаев ,Қабдолов деп естігем.Елдос Тоқтарбай деген талантты жас архивист жігіттен.Сонда мына автордың көздегені не екен.Кезінде Көшпенділер кітабы шыққан кезде шибөрілер сияқты жан жақтан жабылды емес пе .Осындай қазақтың тарихын халқына сыйлап кеткен жазушыны мұқату ,ол біздің әлі халық болып ұйыспағанымызды , іште әлі шаужайға жабысып жүрген жаулар барын көрсетеді.Есенберлин ол ұйқтап жатқан қазақтың санасын дүр сілкіндірген адам .Тірі кезінде сол рухты оятам деп арпалысып өткен арысты ,енді өлген соң да мазалайтың қорқаулар шығып жатқаны өкінішті.
Әр адамда кемшілік болады. Бірақ екіжүзділік әр адамда болмайды. Есенберлиннің кітаптарын көп оқыдым. Бірақ бұл кісінің екіжүзділігін білмеппін. Өкінішті. Неге осындаймыз?
Адам есебіне де,ақын есебіне де алмаған деді ғой.Демек, қара басын ойлаған тәкаппар төмен адам болған екен. Жер жерге. бөлмей-ақ қой екінші рет есітіп отырмын қасиетсіз адам екен
Қазақтың тарихын тұңғыш танытқан Иляс ағамыз.Қорықпай батыл жазды.Жазса қалғандары қайда жүрді.Кітаптарын қайта бастырып сатуға қою керек.Бір баласы бар еді қайда екен ?
Ільяс және Қадыр ағаларымыз екеуіде үлкен ТұЛҒА Қазақ халқына.Мынаны шығарып отырғандарыңыз өте ҰЙЯТ.Өмірден өткен адамдар туралы қазбалап отырғаныңыз дұрыс емес.І.Есенберлиннің бір туындысы ,,Көшпенділері’’ сол СССР кезінде жазылғаны үлкен ерлік.Нобель премиясына лайық
Осы тұлғатану арқылы қазақтың санасы әлі жетілмегенін, мешел қалпында қалып қойғанын көруге болады. Біреуді мақтасақ ол адам абсолютті мінсіз адам боп шыға келеді. Оған шаң жуытпаймыз. Біреу жаман болса ол абсолютті жаман адам, жақсы ісінің өзін көзге ілмейміз. Қалыптасқан пікірге сай келмейтін сөз айтқан адамды атарға оғымыз болмайды. Бізде бәрі біржақты. Басқасына бармай, іргедегі орыстарға зер салайық. Олар айтады: “Екінші Екатерина Алясканы сатып, сатқындық жасағандай болды. Бірақ соған қарамастан империяның шекарасын едәуір кеңейткенін ұмытпауымыз керек”, - дейді. Сол сияқты “Есенин ішкіш болса да орыс поэзиясына соны леп әкелген бірегей ақын, Булгаков керемет жазушы болса да нашақор еді, Чайковскийдің музыкасы теңдессіз мұра, бірақ оның жас балларға құмарлығын біз үлгі қылмауымыз керек” деп бәрінің әділ бағасын беріп тастаған. Жақсылығына бас иіп, жаман қылықтарынан жерінеді. Біз де сондай ой-санаға келуіміз керек. Кенесары қазақ үшін жанын берген асыл ер, бірақ соңынан ермеген ауылдарды шапқаны дұрыс болмады. Шоқан шпион, алайда оның қазақ фальклорына қосқан сүбелі үлесін ешкім жоққа шығара алмас. Сәбит Мұқановты неше жерден сатқын десе де, Алматыда ең бірінші қазақ балалар бақшасын шовинистермен шайқаса жүріп аштырған сол еді. Қысқасы әр тұлғаның, әр оқиғаның әділ бағасын беру арқылы ғана ұлт болып ұйысып, ел болып қалыптаса аламыз. Өйтпесек өркендеген ел боламыз деген әңгіменің барлығы бос сөз боп қала береді.
Осы тұлғатану арқылы қазақтың санасы әлі жетілмегенін, мешел қалпында қалып қойғанын көруге болады. Біреуді мақтасақ ол адам абсолютті мінсіз адам боп шыға келеді. Оған шаң жуытпаймыз. Біреу жаман болса ол абсолютті жаман адам, жақсы ісінің өзін көзге ілмейміз. Қалыптасқан пікірге сай келмейтін сөз айтқан адамды атарға оғымыз болмайды. Бізде бәрі біржақты. Басқасына бармай, іргедегі орыстарға зер салайық. Олар айтады: “Екінші Александр Алясканы сатып, сатқындық жасағандай болды. Бірақ соған қарамастан империяның шекарасын едәуір кеңейткенін ұмытпауымыз керек”, - дейді. Сол сияқты “Есенин ішкіш болса да орыс поэзиясына соны леп әкелген бірегей ақын, Булгаков керемет жазушы болса да нашақор еді, Чайковскийдің музыкасы теңдессіз мұра, бірақ оның жас балларға құмарлығын біз үлгі қылмауымыз керек” деп бәрінің әділ бағасын беріп тастаған. Жақсылығына бас иіп, жаман қылықтарынан жерінеді. Біз де сондай ой-санаға келуіміз керек. Кенесары қазақ үшін жанын берген асыл ер, бірақ соңынан ермеген ауылдарды шапқаны дұрыс болмады. Шоқан шпион, алайда оның қазақ фальклорына қосқан сүбелі үлесін ешкім жоққа шығара алмас. Сәбит Мұқановты неше жерден сатқын десе де, Алматыда ең бірінші қазақ балалар бақшасын шовинистермен шайқаса жүріп аштырған сол еді. Қысқасы әр тұлғаның, әр оқиғаның әділ бағасын беру арқылы ғана ұлт болып ұйысып, ел болып қалыптаса аламыз. Өйтпесек өркендеген ел боламыз деген әңгіменің барлығы бос сөз боп қала береді.
Жалпы ойым сол ғой, тарихты жасайтын тұлғалар. Демек тұлғатануды түземей біз тарихтан да сабақ ала алмаймыз. Тарихтан сабақ ала алмаған жұрттың болашағы бұлыңғыр. Өз басым солай ойлаймын.
Қадыр ағаның жеке басының өкпесі ғой, пендешілігі. Дәл осы Қадыр ағамызға жараспайды. Ал енді 120 тиіннің кітабын кім оқыды. Қадыр ағаныңда кемшіліктері бар шығар. Сөз терген ұят.
Қазақ тарихы бұлдағы үлкен тарих, Оқулығы жұп жұқа бірақ тағы деп жазатын осы Қадекең еді. Сол жұқа тарихтың өзінің жойылып кетуін том том кітап жазып ұрпақтың санасына сіңірірген осы Ілияс Есенберлин емес пе еді. Бастық болған соң кейбіреулерге тізесі батпай тұрмайды ғой адамның, Қадекеңді де жамандыққа қимайсың . Ешкім періште емес дегендей... Адзал ағаларымызды күстаналамай ақ қояйық.
Ия, жазушыларда періште емес. Дүние мен мансап үшін қаншама бетке ұстар азаматтарымызды 37 де бірін - бірі ұстап берген емес па. Әйтпесе орыстар қазақша білген де түсінгенде жоқ емес па.
@@user-xr2js9qv7p акын жазушылардан ешкашан ешким улги алуга умтылмаган. Сырын билетиндер айналып кашкан. Ойткени олардын жазу кабилети жогары болганмен, адамгершилик касиети томен болган. Акын болма, азамат бол деген соз содан шыккан ау деймин.Оларды озинен жогары коятындар, кадирлейтиндер акымактар. Мысалы, мен олардан озимди жогары коямын. Оларга пыскырмаймын да. Алкаш емеспин, жагымпаз емеспин,парыксыз емеспин, екижузди емеспин, сурампаз емеспин, жумысымды адал аткарамын, мактаншак емеспин, саткын емеспин, дангой емеспин...Жарайды, олармен салыстыр да, баганды бере гой. Оларга караганда азаматпын деп айтуыма болама? Мен озим салыстырамын да оз озиме риза боламын. Талай ауыздарына ак ит кирип , кок ит шыгып кошеде жаткандарын кордик гой.
Казакка кай замандада жамандық өз казағынан келген баска ұлтты кінәлі кылу әнтек казір бәрінің бет пердесі ашылуда -бір кем дүние қайран казағымай деп талай адам өтті ғой бірінбірі түсіне алмай кімнен кай жағынан келген жамандыкты түсіне алмай кагдай ауыр өкініші мынаны тығдағаныма өкініп калдым
Әруақ қозғаған жақсылыққа апармайды. Бұрын "қара жер хабар бермесін " деп барып кемшілігін жеңіл-желпі сыйпап айтатын. Қазір Сәбит Мұқановты сатқын деп хайбаттайды. 1960-шы жылы Алматыдағы 1 қазақ мектебін жауып аралас мектеп қылу және Қазақ баспаларын жауып орыс газеттерінің арасына салатын 1 парақ етуге қаулы шыққанда Сәбең қасына еретін жалы күжірейгендер бұғып қалған, тек Сафуан Шаймерденов екеуі ЦК-ны шулатып, халықты көтеріп аман алып қалған. Қаншама мектеп, газет-журналдар шығарып, Жазушылар Одағын "көнтулаққа" айналдырмай бір кездері Үкіметті қалтыратқан айбарын қайтарса мықты қайраткер ірі тұлғалар баршылық. Айтыстар 3 томдық, Батырлар жыры, "Халық мұрасы" мен "Өмір мектебі" халықтың тарихы емес пе білгенге. Жала жабушыларға келсек 1916,1922,1930 жылдарда болған тарихи жағдайдан хабарлары жоқ сияқты. Сексеуілді бір-біріне соққанда ғана сынатын сияқты, қазақты-қазаққа қырғызып отырған сұрқия саясат. Бар қазақ баласы құдандал, қан араласқан туыс бауыр-жекжат, ынтымақты болу керек. Тырнақ астынан кір іздесе бәрінен табылады "мін". Үлкендер "Бәленбайдың шайы етке бергісіз " деп мақтап отырушы еді абысындар. Қазір ер -азаматтар өсекті сапырады. Яссауиге әкесі Түркістан халқы қалай екен болмай кетіп ең ақылымды тыңдамай дегенде: баласы Яссауи: Арқадан қағып тұрып, аяқтан шалады" айтқанындай әсер қалдырады. Ежов Партияпленумын өткізіп Сәкенді "Халық Комиссарлығынан" алмақ сәтте осы қазақтар неге арызқой, -дейді. Сәкен: Орыстың боданынының сарқыншағы болыс-болысқа бөліп , оларды таластырып, мал шығындатып қырқыстыру, үстерінен арыз түсті деп мықты қарсыластарын "итжеккен" айдату момынбас қылып билеу. Кешікпей ол жаман әдеттен де арыламыз" деген екен. Мәскеуден Ә. Бөкейхан еврей Губельман Ярославскийді комиссияға жіберіп, Сұлтанбек Ходжанов хатшы болып қыспаққа алып жатқанда өрлік көрсетіп өз еркімен арыз жазып шыққан. Бірақ Қырғыз атауын жойып Қазақ Республикасы деген приказ шығарып апрельде, майда Сұлтанбек Ходжанов пен Сүлеймен Есқараев (қожалар) Қызылорданы астана жариялап, пленум өткізіп мерзімінен тыс Тұңғыш Қазақ Мемлекетінің Басшысы Сейіқали Меңдешовты масқаралап орнынан алған. Сәбит еңбектерінде жазғаны үшін "шын тарихи оқиғаларды" кінәлайды. Өзбекстаннан Голощекинді өзбектер масқаралап қуғанда, Қазақ мемлекетінің Басшылығына 49 жабық дауысен сайлап жіберген Алашорда екенін, Мемгосплан басшысы Әлімхан Ермеков оған ойына келгенін істеткен. Голощёкин келе Сәкенді қудалады. Партия жиналысына салып 21 адам сұрақ-жауап алған анкета архивте бар1928 жыл. 1930-шы жылдары жиналысқа салған800 адамның талқысына. Сәкен: Қазақ даласында болып жатқан артында Мәскеудегі көсем тұр (әрине алаш көсемі емес) . Сталиннің бетіне айтқан кім бар. Тарихты зерделейік, ақты ақ, қараны қара деп, тарих доңғалағын тоқтатып, қазақ жастары біріңді-бірің батыр деңдер, Үкімет маңайына іскер мамандар, өжет ел қамын ойлайтындарды көтеріп, соның маңайына ұйысыңдар. Парламентте отырып көзімді жұмып шырт-шырт жалақы санап, әйеліме жағамын деген пендешілікке бармаңдар. Тарихта Исатай басшы, мен Қосшы деп Махамбет өсиетаманаты қалсын. Оның да басын алған қазақ. 1916 жылы астарды мобилизацияға бермейміз деген Амангелді Иманов пен 18 хас мергеннің басын сұратқан Колчак бұйрығын орындап атартына салып сүйреп, басын қидалап кескен де қазақ алашорда, Могилёвский ақтарды Торғайға кіргізді. Қашан оянамыз!!! Өзге мемлекетке бетіндегі қазақтар емес, астындағы қазынасы керек. Ағылшын, АҚШ, Ресей, Қытай ішкіалауыздықты қалт жібермейді. Сақ болайық! 21 ғасыр сендердің қолдарыңда, ертең тарихқа айналасыңдар, жербетіндегі ұрпақтарың былш етіп түкірмесін ...
Кейбір журналистерге таң қалам өткен заманның еншісіндегі зиялы қауымның арасындағы тұлғалардың арасындағы жағымсыз пендешіліктерін не үшін халыққа жеткізгенге құмар әлде дайынды оқып айта салу оңай ма. Қазіргі уақытта осы кісілердей халыққа танымал зиялы қауым бар ма . Халықтың жүрегінен орын алған. Мұхтар. Шахановты да жамандайды. Абыздарымыздың тұлғаларымыздың ақындарымыздың жағымсыз жағын айта берсек болашақ ұрпаққа кімдердерді мақтан етеміз
Батыр партизан атамыз Қасым Қайсеновқа да Есенберлин Жазушылар Одағында күн көрсетпей, жұмыстан қуған. Атақты жазушы болу мен адал адам болу екі басқа ұғым шығар Илья(с)қа.
Ұлы жазушыны жамандап сыртынан өсек айтуы жақсы емес,жалпы өсек айтқан адам еркектікке жатпайды біріне айтқан адам бәріне де айтады. Өз басым ұлы жазушы деп бағалаймын.
Ешкімде пендешіліктен құр алақан емеспіз ғой дегенмен кейбір келіссіз істерімізді өзімізде байқамайтын шығармыз.Әйтпесе өзіңді өзің жамандыққа қиярмысың .Әттеген ай пендешілік жеңіп кеткен ау осындай Ел ағаларын .Алла ауыртпалық етпесін алдарынан жарылқасын.
Зиялы кауым деп жургенимиз,бир -биринин сыртынан жамандау болган екен.Шынымен де жиркеништи.Осыны Кадыр агамыз несине жазды екен,ишинде сактаса да болатын еди гой.
Бұл жерде дұрыс түсіну керек сияқты. Қадыр атамыз естелік жазған. Оқығысы келген оқиды, оқығысы келмеген оқымайды. Соны білгеннен ешнәрсн өзгермейді. И. Есенберлинді сүйсеңіз , кемшілігі болса да, ары қарай құрметтей бересіз. Қадыр ата солай деді екен деп жек көріп кетпейсіз ғой.
Қадыр Мырзалиев данышпан кісі болатын.Ақылы кемел,білетініі мол, әрі адамгершілігі басты қағидасы еді. Көзі тірі кезінде осы кісіні радиоға отырғызып қойып,жастарға өнеге айтқызса ғой деп ойлаушы едім.Жатқан жері жаннатта болсын.Қазақ поэзиясының шамшырақ жұлдызы. Келер ұрпақ сөзсіз мақтанышпен атап,өлеңдерін жаттап,есімі мәңгі қалар қазақ жерінде.
МЫНАНЫАЛАРЫҢ МАСҚАРАҒОЙ ІЛЯС ЕСЕНБЕРЛИНДІ ЖЕРМЕН ЖЕКСЕН ҚЫЛДЫҢДАРҒОЙ.МЫНА ТҮРЛЕРІҢМЕН АБАЙ ҺАКІМДІДЕ ЖАМАНДАИТЫН ШЫҒАРСЫҢДАР. МЫНАНЫ ОҚЫП ОТЫРҒАН АВТОР ҰЯЛСАЙ ШАМАЛЫ.
Мен бала кезімнен ақын -жазушыларды керемет, өзгеше жандар деп аса қатты құрмет тұтатынмын. Олардың шығармаларындағы адамға деген махаббат арасынан асып -төгіліп жататын. Сондықтан олар өз арасында да бір -біріне асқан пдамгершілікпен, құрметпен қарайды деп ойлайтынмын. Пенде ғұмырда жұмыр басты пенде де болатын артық - кем дүниелер бұларда болуы әбден заңды. Бірақ ол ұлылардың шығармасы мен әдебиеттегі тұлғасына еш көлеңкесін түсіре алмайды. Қайта сол қайшылыққа толы ғұмырларының өзі бір үлкен әлем, бір ірі құбылыс болуы мүмкін.
Өзім Есенберлиннің бар шығармасын оқыдым керемет жазушы,ол кісіні әр тақырыпты қозғай білді, адам пенде болған соң кемшілік те болатын шығар, өз басым Есенберлин ге басымды ием жатқан жері жайлы болсын артында қалған ұрпағы аман болсын.
Сол кезде Ілияс Ағамыздың аяғынан шалып грузин жазушысының жеңуіне себепкер өзіміздің қазақ жазушылары болды. Сол көре алмау,қызғаныштан. Енді келіп әдемі создермен кемсітуде. ҰЯТ.
Ілиас ағамыздікі дұрыс. Үкіметтің көлігін, халықтын ақшасын үнімдеу керек. Сол үнімдемегесін совет ұкметі құлады. Енді көзір бізде қыйншыпық көріп отырмыз.
Пендешілік барлық адам баласына тән нәрсе ғой. Шығармашылық адамдары арасында бакталастык деген катты болады. Бирак менин билетиним, Илияс атамыз өз көзкарасы үшін айдауда болған, жапа шеккен. Жазушылар арасында ондайлар көп емес. Бир жағынан бұл дүниеде мыкты минези болмаса бакталастары жоқ кылуы мүмкін. Бакталастарымен ашық күрессе ештеңе емес, жымысқы әрекеттерге бармай. Мыкты минезди, жүректі адам болғандықтан шығар, оның сол заманда сондай шығармалар жазып калдырганы. Ал енді Кадырдың өзі де сау сиырдың боғы емес-ау. Көп жыл бұрын "Аңыз адам" журналынан Мукагалига арналған санынан Б.Нуржекеевтин сухбатын окыган едим. Бари биледи, Мукагали соңғы жылдары жумыссыз болған, шығармалары дурыс басылмаған, басылған китаптарынын тиражы аз, каламакысынын бағасы төмен болған, сол кезде поэзия болиминде осы Кадыр отырған, Мукагалидын да 4 баласы болған, сонда бұл соны билмеген бе? Билген, пендешіліги шығар.
Өтірік әңгіме өмірден өтіп кеткен адамдардың бәріне күие жаға береді көзбен көргендеи сенбеимін алаштықтарды бір біріне жау деп жазып жүр сенбеимін осы Ильяс тың кітабынан алып көшпенділер жау жүрек мың бала қазақ хандығы тағы басқа киноларды шұбыртып түсірді емес пе тірісінде керек қылмаи марқұмды сол кісінің кітабынан алды емес пе киноға керек сценариилерді ақша үшін бәрі бірбіріңе жау қылып қояды өтірік әңгімелер бәрі сабит мұқанов әбділда тәжібаевты жау деп жазды осы бәрі өтірік
Мойындау керек "Алтын Орда", "Көшпенділер " Совет Одағығының әсіресе орыстардың ықпалына қарай жазылды. Екеуіде керемет кітап, бірақ көп Қазақ батырлары, билері, сардарлары түркі, монғол-татар болып жазылып кетті. Қазақ тарихы қайта жазылса, :" мынаны өз Қазағың жазған "-деп сол кітаптарды дәлел етуі мүмкін. Біз болмасақта, ұрпағымыз көрсе екен жаңа Қазақ тарихын.
Атақты жазушы болмасаңда, адам бол дегендей. Мен де естігем, тағы бір атақты жазушы нашар адам болған екенін. Есенберлин сондай болғанын білмептім. Өкінішті екен. Енді Аллаһ Тағала өзі біледі, бірақ Киелі Жазбада жазылған - жақсы адам болыңдар , деп. Негізі жақсы адам болайық.
Осындай атақты ақын жазушы елі құрметтейтін кісілер бір бірін жамандап бірінші өзін екінші елінің құндылығын еліне зор еңбек сіңірген аталарымызды жамандауға қандай мақсат бары маған түсініксіз Адамның жеке өміріне мінезіне сын айтуға праваңыз барма деген сұрақ туындайды Жақсымызды асырып жамандықты жасырып өркениетті елдердің бірі болып жүрмеймізбе Әлемде бір кінәсіз адам барма Өсер елдің баласы бірін бірі батыр дейді Ел болайық бірлік болсын еліміз аман жұртымыз тыныш болсын Алла тағала тілегімізді қабыл етсін
Есенберлин мықты жазушы, тарихта қалады, кезінде атақты жазушымыз деп жүргендер , сонына түскен , таланты жазушы соны көре алмаған, былықтары енді шығып жатыр,
Қайран Сұлу , Күн келбетті ай - мүсін. Көзін сүзбей қалар Оған қай Кісі ?! Бір адамның, Бір адамның Бақыты Ол. Мың адамның, Мың адамның қайғысы ! ,- Қадыр Мырзалиев . Брежневтік - Қонаевтық тоқырау кезінде осындай асыл қазақ қыздары , Жұбайлары талай ақын Жігіттерді тарихта жақсы атпен қалдырды . Солардың Бірі Диляра , Лашын , Нәзік тб Апайларымыз . Ат айналып , Қазығын табады. Жарасқан айналып , Нәзігін табады,- Жарасқан Әбдірашев . Әйел қадірін білмейтін Жігіттер Қазақ Жұбайларын осы өлеңдерді оқып, түсініп , бағаласа екен!
Әй қазағым-ай! Жазбаса, шындық жаз дейсің, шындық жазса-өсек дейсің! Қаншама тұлға болғанымен, кемшілік бар емеспе оларда да.Адам баласы ғой! Қадыр ағамыз тұлғалығына Ильяс ағамыздың көленке түсіріп отырған жоқ, ол тек болған нәрсені айтып отыр. Қадыр ағамыздың, Иірім,, кітабында көп нәрсе жазылған. Шындық керек, тарихқа обал болады. Соны түсін, қазағым! Тұлғаларды халық тәрбиелейді!
Пенде шілік.Машина мемлекеттік сондықтан оны жеке шаруаға пайдаланбау керек.Есенберлиннің туындысы орыс әлеміне ұнамады сондықтан өтпеді.Ол оқпен отты көрген адам .НКВД болғанда Қадір оны бәлкім аттырып жіберер ме еді?Есенберлин ұлы жазушы басқалардың тарихи шығармалары оның шашасына да келмейді.
