حمایت اختیاری از دیپ پادکست:
/ deeppodcastiran
Instagram: / deep.podcast
Telegram Channel: Https://www.telegram.me/deeppodcast
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
لینک کانال بی پلاس:
/ bpluspodcast
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
Music from #InAudio: inaudio.org/
inaudio - Mokka Music - Queen
ــــــــــــــــــــــ
منبع ما در این ویدئو کتاب "بهار عربی پنج سال بعد" یا “The Arab spring, five years later” نوشته آقای "حافظ غانِم" هست. آقای حافظ غانم یک اقتصاد دان مصری هست ولی از چند منبع موضوع و ریشه های بهار عربی رو مورد بررسی قرار داده. این کتاب تا اونجایی که من گشتم ترجمه نشده ولی اگه کسی بتونه ترجمه ش کنه خیلی خوبه چون در فصل های آخر، چند راهکار داده شده که چجوری از نظر فرهنگی و اقتصادی کشورهای عربی میتونن به سمت دموکراسی پیش برن که شاید به درد ما هم بخوره.
اما بهار عربی چیه؟
بعد از قرن های هجدهم و نوزدهم میلادی، تمایل به سمت دموکراسی و تلاش برای ایجاد یک حکومت دموکراتیک، تقریبا در تمام کشورهای دنیا دیده میشد. به جر کشورهای عربی. در واقع همیشه این بحث مطرح بود که مردم کشورهای عربی هیچ تمایلی به دموکراسی ندارند و در اکثر کشورهای جهان، مردمِ عرب رو به عنوان افرادی غیر متمدن میشناختند. اما به یکباره در سال 2011 دنیا شاهد مجموعه انقلاب هایی در همه کشورهای عربی بود که همشون شعار اصلیشون یک چیز بود: "مردم خواهان برکناری رژیم هستن". به این انقلاب ها در اصلطلاح "بهار عربی" گفته میشه.
اینکه چی شد که یهو همه کشورهای عربی خواهان دموکراسی در کشورشون بودند و نتیجه هر انقلاب چی شد و اینکه چرا نتیجه نهایی در کشورهای عربی با هم متفاوت بود، چیزیه که در این سری ویدئو بهش میپردازیم.
در این ویدئو به ریشه ها و دلایل انقلاب میپردازیم و در قسمت بعدی به داستان کامل انقلاب های بهار عربی و نتایجشون میپردازیم.
اولین هویت جمعی اعراب
برای اینکه ریشه های بهار عربی و دلایل به وجود اومدنش رو بررسی کنیم، لازمه یکم در تاریخ کشورهای عربی به عقب برگردیم.
کشورهای عربی در دوره قبل از اسلام اکثرا تحت فرماندهی ایرانی ها و یا اروپاییان بودند. اما از اونجایی که اکثرا این کشورها در بیابان های بی آب و علف بودند، این امپراتوری ها خیلی توجهی به اون مناطق نمی کردند. همین باعث میشد مردم اعراب در اون دوران اکثرا به صورت قبیله هایی جدا از هم در بیابان ها زندگی کنند. کشورهای مهمتر اعراب مثل سوریه و عراق و مصر هم همیشه زمین جنگ امپراتوری ها بزرگ بودند.
ما قبلا درباره شبیه جزیره عربستان پیش از اسلام یک ویدئو ساختیم. در اونجا دیدم که برخی امپراتوری ها هم در اون دوران بودند، اما درون این امپراتوری ها مردم زندگی های جدا از هم و بادیه نشینی داشتند. همه اینها باعث میشد اعراب پیش از اسلام هیچ هویت جمعی واحدی نداشته باشند و هیچ عربی خودش رو در یک گروه بزرگتر از قبیله، حس نمیکرد.
با ظهور اسلام، اعراب به سرعت دین جدید رو پذیرفتند. بعد هم شروع به حمله به کشورها و سرزمین های اطراف کردند و یک امپراتوری بزرگ تشکیل دادند. برای اولین بار در تاریخ، عرب ها تحت عنوان یک هویت جدید یعنی اسلام با هم متحد شدند. نام امپراتوری جدید رو امپراتوری اعراب نذاشتند بلکه از نام امت اسلامی استفاده میکردند. بدین ترتیب اولین هویت جمعی در بین اعراب ایجاد شد. یعنی "هویت اسلامی".
ایران هم در این امپراتوری اینکه خیلیاشون مسلمان شده بودند، اما به هیچ عنوان هویت "امت اسلامی" رو نپذیرفتند و از همون موقع تا قرن ها بعد با اعراب بر سر خاک ایران جنگیدند.
هر چه که بود بالاخره بالاخره اعراب اولین هویت جمعیشون رو بدست اوردند. "هویت اسلامی".
این روند تا قرن های بعد هم ادامه داشت. بعدها عثمانی کشورهای عربی رو فتح کرد. عثمانی اصلا یک امپراتوری عرب نبود اما مسلمان بود. اعراب هم در اون دوران تنها هویتی که داشتند اسلام بود. به همین دلیل خیلی راحت سلطان عثمانی رو پذیرفتند و هیچ اعتراضی نسبت به اشغال کشورشون نداشتند.
یک هویت جدید
در دوران امپریالیستیِ قدرت های اروپایی در قرن های هجدهم و نوزدهم، برخی کشورهای عربی به اشغال اروپاییان در اومدند. اروپایی هایی که مسیحی بودند. این یعنی یه جورایی تنها هویت اعراب از اونها گرفته شده بود.
اولین جنبش های ملی گرایانه در بین اعراب از اواخر قرن نوزدهم آغاز شد. اونها به اشغالگری های اروپاییان و همینطور عثمانی اعتراض داشتند.
در مراکش ملی گراها به اشغال کشورشون توسط فرانسوی ها و اسپانیایی ها معترض بودند. در الجزایر "امیر عبدالقادر" در دهه های 1830 و 1840 با نیروهای اشغالگر فرانسوی میجنگید. در اوایل دهه 1920 میلادی در مراکش، شورش "عبدالکریم الخطابی" باعث عقب روندن اسپانیایی ها از رشته کوه های "ریف" Rif شد. اما هر دو مبارزات ملی گرایانه در مراکش و الجزایر توسط فرانسوی ها سرکوب شدند.
با فرارسیدن قرن بیستم و مخصوصا بعد از جنگ جهانی اول، تعداد زیادی جنبش های سیاسی ملی گرایانه به راه افتاد. عرب های زیادی در جنگ جهانی اول برای ارتش فرانسه جنگیده بودند. اون ها دوشادوش سربازان اروپایی با کشورهای "متحدین" میجنگیدند. همین قضیه باعث شد سربازان عرب، با تفکرات ملی گرایانه و سوسیالیستی اروپایی ها آشنا بشن. با اتمام جنگ و بازگشت این سربازان به کشورهاشون، همین تفکرات رو به مردم معمولی هم منتقل کردند و بدین ترتیب کلی تفکر ملی گرایانه و سوسیالیستی در بین اعراب ایجاد شد و هدف همه اونها، استقلال کشورشون از دست قدرت های اروپایی بود.
اولینِ این جنش ها
ــــــــــــ
Track: ottoman empire - Musica por la Face / ( musicaporlaface.com)
License: Creative Commons CC BY - ND 4.0 atttribution-Noderivatives
4 ноя 2022
