اگر مرتکب جرم پیش از صدور حکم قطعی مبتلا به جنون شود، تعقیب و دادرسی متوقف می‌شود یا از مجازات معاف می‌شود؟
پاسخ:
اول اینکه اگر مرتکب جرم پیش از صدور حکم قطعی مبتلا به جنون شود، در‌صورتی‌که جرم ارتکابی از جرائم حق‌الناسی نباشد، تا زمان افاقه، تعقیب و دادرسی متوقف می‌شود. در مورد دادرسی و محاکمه فرد مبتلا به جنون در تبصره ۲ ماده ۱۳ آیین دادرسی کیفری آمده «هرگاه مرتکب جرم پیش از صدور حکم قطعی مبتلا به جنون شود، تا زمان افاقه، تعقیب و دادرسی متوقف می‌شود، مگر آنکه در جرائم حق‌الناسی شرایط اثبات جرم به‌نحوی باشد که فرد مجنون یا فاقد هوشیاری در فرض افاقه نیز نتواند از خود رفع اتهام کند. در این صورت، به ولی یا قیم یا سرپرست قانونی وی ابلاغ می‌شود که ظرف مهلت پنج روز نسبت به معرفی وکیل اقدام نماید. در صورت عدم معرفی، صرف‌نظر از نوع جرم ارتکابی و میزان مجازات آن طبق مقررات برای وی وکیل تسخیری تعیین می‌شود و تعقیب و دادرسی ادامه می‌یابد.»
دوم اینکه اگر مرتکب جرم بعد از صدور حکم قطعی مبتلا به جنون شود، از مجازات معاف نمی‌شود، ولی در جرائم تعزیری تحت شرایطی مجازات تغییر می‌کند و به مجازات مناسبی مانند جزای نقدی تبدیل می‌گردد. در مورد مجازات فرد مبتلا به جنون در ماده ۵۰۲ آیین دادرسی کیفری آمده «هرگاه محکومٌ‌علیه به بیماری جسمی یا روانی مبتلا باشد و اجرای مجازات موجب تشدید بیماری و یا تاخیر در بهبودی وی شود، قاضی اجرای احکام کیفری با کسب نظر پزشکی قانونی تا زمان بهبودی، اجرای مجازات را به تعویق می‌اندازد.( باید توجه کنیم مجازات ساقط نمی‌شود، بلکه به تعویق می‌افتد).
چنانچه در جرایم تعزیری امیدی به بهبودی بیمار نباشد، قاضی اجرای احکام کیفری پس از احراز بیماری محکومٌ‌علیه و مانع بودن آن برای اعمال مجازات، با ذکر دلیل، پرونده را برای تبدیل به مجازات مناسب دیگر با در نظر گرفتن نوع بیماری و مجازات به مرجع صادرکننده رای قطعی ارسال می‌کند.
ماده ۵۰۳- هرگاه محکومٌ‌علیه در جرایم تعزیری، پس از صدور حکم قطعی، مبتلا به جنون شود، تا زمان افاقه، اجرای حکم به تعویق می‌افتد؛ مگر در مورد مجازات‌های مالی که از اموال محکومٌ‌علیه وصول می‌شود.
#حقوق_شما #سوال_و_جواب_حقوقی
28 сен 2024
