خشایارشا هخامنشی : نبرد ترموپیل و فتح آتن 

حمایت اختیاری از دیپ پادکست:
/ deeppodcastiran
Instagram: / deep.podcast
Telegram Channel: Https://www.telegram.me/deeppodcast
song by:
Kevin MacLeod
incompetech.com/
لینک اینستاگرام آقای میثم کشاورز - طراح تصاویر تخت جمشید
/ geumat
music by:
Scott Buckley
@ScottBuckley
musicbyscottb
خشایارشا یا به عبارتی خشایارشاه یکی از پادشاهان ایران باستان بود خشایارشا هخامنشی یا خشایارشاِی هخامنشی پادشاه ایران باستان در دوران هخامنشیان بود خشایارشا فرزند داریوش هخامنشی بود و بعد از مرگ داریوش هخامنشی، خشایارشا بر تخت پادشاهی نشست و خشایارشا جانشین داریوش بزرگ شد وخشایارشا پادشاه ایران شد اما کدام نگارش از خشایارشا درست است و چطور باید خشایارشا را بنویسیم؟ خشایارشاه یا خشایارشا؟ در واقع طبق بعضی از منابع هر دو نگارش از خشایارشا درست و میشود نوشت خشایارشا یا خشایارشاه. زیرا خود کلمه خشایارشا معنی میدهد و خشایارشاه از اسمهای دیرین در زبان فارسی کهن و تاریخ ایران باستان است. هنگامیکه خشایارشا پادشاه ایران شد قرار بود در دوران ایران باستان و در زمان هخامنشیان جنگی بین ایرانیان و یونانیان در بگیره اما خشایارشا هخامنشی به همراه یارانش قرار شد به یونان حمله کنند و چاره ای وجود نداشت جز اینکه این جنگ بین خشایارشا و یونانیان در بگیره.
طبق کتیبه های هخامنشی که در نقش رستم و دیگر استانهای کشور وجود داره، بعد از داریوش فرزندش خشایارشا به سلطنت رسید. خشایارشا در سال 486 قبل از میلاد و در سن 35 سالگی پادشاه ایران شد. مادر خشایارشا، آتوسا، دخترِ کوروش بزرگ بود. خشای به معنای فرمانروا و آرشا به معنای قهرمانه. به طور میشه : فرمانروای قهرمان
خشایارشا بزرگترین فرزند آتوسا بود و طبق وصیت داریوش بزرگ، بر تخت پادشاهی نشست. این رو هم باید بگیم داریوش پسری داشت به اسمِ (آرتا برزن) . آرتا برزن از همسر اول داریوش بود و سنش هم بیشتر از خشایارشا بود اما از اونجایی که آتوسا نفوذ زیادی در دربار داشت، داریوش ، خشایارشا رو به عنوان جانشین انتخاب کرد نه آرتابرزن رو. بدین ترتیب بود که خشایارشاه نوه کوروش بزرگ، جانشین پدرش داریوش شد.
نبرد ترموپیل: سپاه ایران به فرماندهی خشایارشا به سمت داردانل به راه افتادن. این راه آبی از دیرباز اهمیت اقتصادی و سیاسی داشت و حتی امروزه هم کشتی های بازرگانی و نظامی و نفتکش ها از همین راه آبی استفاده میکنند. البته دیگه اسمِ این تنگه داردانِل نیست. این تنگه در حال حاضر در مالکیت ترکیه قرار داره و اسمش (چاناک کاله بغازیه).
نیروی نظامی ایران به کوهِ آتوس مقدس رسید و به دستور خشایارشا، یک آبراه نزدیک کوه آتوس حفر کردن. هدفشون این بود که ناوگان کشتی های ایرانی به راحتی بتونه از این منطقه عبور کنه.
این کانال باستانی در سال 2005 از زیر خاک کشف شد و الانم بخشی از جاذبه های گردشگریِ شبه جزیره آتوس در یونان به شما میره.
خشایارشا تجربه تلخ پدر رو فراموش نکرده بود. در زمان داریوش بزرگ طوفانِ سهمگینی اومد و نیروی دریایی ایران خساراتی جبران ناپذیری رو متحمل شد همین تجربه باعث شد که خشایارشا این آبراه رو حفر کنه تا مشکلی برای نیروی دریایی پیش نیاد.
« بعد از اتمام آبراهه، به دستور خشایارشا پیاده نظام به سمت کاپادوکیه حرکت کرد و رهسپار سارد شد. طبق دستور شاهنشاه قرار بود تمامی نیروهای سپاه ایران در منطقه سارد حاضر بشن و به همراه خشایارشا به مسیر ادامه بدن.
در دوران هخامنشیان و اشکانیان، اسبهای نیسایه که در ارتش ایران حضور داشتن، نقش پر رنگی در جنگ ها ایفا کردن. اسبهای نیسایه به همراه سپاه ایران به حرکت در اومدن و به سوی تنگه داردانل و ترموپیل به راه افتادن.
لئونیداس، پادشاه اسپارت با بزرگان همفکری کرد و تصمیم گرفت رهبری نبرد رو خودش بر عهده بگیره. لئونیداس با سیصد سوار به سمت
خشایارشا وقتی اون دوران پر شکوه و پیروزی های پشت سر هم در اوایل سلطنتش رو از دست داد روحیه خودش رو باخت و جهانگیری رو فراموش کرد. خشایارشا بیشتر به عیش و نوش و خوشگذرونی پرداخت.
ما همچنان آثار ارزشمندی از دوره خشایارشا رو در اختیار داریم مثل سنگ نبشه های دروازه ملل در تخت جمشید یا همون پارسه، سنگ نبشته وان در ترکیه واقع در دریاچه وان و همچنین سنگ نبشته های گنج نامه در شهر همدان.
متن کتیبه خشایارشا در گنجنامه همدان به این صورته:
خدای بزرگ است اهورامزدا، بزرگترین خدایان است که این زمین را آفرید. که برای مردم شادی آفرید که خشایارشا را شاه کرد. یگانه از میان شاهان بسیار، یگانه فرمانروا از میان فرمانروایان بی شمار.
من خشایارشا، شاه بزرگ، شاه شاهان، شاه کشورهای دارای مردمان بسیار، شاه این سرزمین بزرگ دوردست، این سرزمین پهناور، پسر داریوش هخامنشی.
درسته داریوش فرزند بزرگِ خشایارشا بود اما اون یک پسر دومی هم داشت که بعد از داریوش اون باید طبق قوانین جانشینِ پادشاهی میشد. اما این پسر در ایالت باختر بود و خیلی راحت کنار زدنش. بعد از این اتفاقات - اردشیر، سومین پسرِ خشایارشا بر تخت سلطنت نشست. اردوان قصد داشت یک مدت زمانی بگذره و کار اردشیرِ جوان رو هم یکسره کنه و خودش پادشاه ایران بشه. اما اردشیر بسیار زیرک بود و متوجه این حیله شد. اردشیر پیش دستی کرد و اردوان و چهار پسرش رو به قتل رسوند و بدونِ هیچ مزاحمی خودش رو شاهنشاه ایران نامید.
آرامگاه خشایارشا در نقش رستم استان فارس در مرودشت قرار داره، خشایارشا در سال 466 پیش از میلاد به قتل رسید و مدت بیست سال پادشاهی کرد و در نهایت در آرامگاه خانوادگی شاهانِ هخامنشی، آرام گرفت.
منابع:
XERXES a persian life by Richard stoneman
خشایارشا فرمانروای هخامنشیان فواد فاروقی
خشایارشا رهبر دنیای باستان رضا جولایی
خشایارشا : پادشاهی که روی دریا پل زد
تاریخ ایران باستان - حسن پیرنیا
ــــــــ
طرح از آقای مهدی علیزاده
www.artstation.com/mehdiart