شوروی بعد از فروپاشی : قسمت 1/3 - ظهور اُلیگارش ها 

حمایت اختیاری از دیپ پادکست:
/ deeppodcastiran
Instagram: / deep.podcast
Telegram Channel: Https://www.telegram.me/deeppodcast
ـــــــــــــــــــــــــ
منبع :
www.sjsu.edu/faculty/watkins/...
Russia 1985-1999: TraumaZone
by Adama Curtis
Mikhail Khodorkovsky : Man with a Ruble
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
قسمت اول شوروی بعد از فروپاشی
چه بر سر شوروی بعد از فروپاشی اومد؟
1985 تا 1990
در یک نظام کمونیستی مردم در زمین ها و کارخونه های دولتی کار میکنند. کمونیست ها معتقد بودند سرمایه داران خون کارگران رو میمکند و از مردم معمولی سو استفاده میکنند. اونها معتقد بودند اگر نظام کمونیستی در جهان پیاده بشه، به یک جامعه آرمانی و یک بهشت برین میرسن. اما همینطور که زمان میگذشت ، مردمِ شوروی هم کم کم ایمانشون رو به این بهشتِ برین از دست دادند. در سیستم تماما دولتیِ شوروی، عملا هیچکس انگیزه ای برای پیشرفت نداشت.
این بی انگیزگی رو میشد در تمامی تولیدات اون روزهای شوروی مشاهده کرد. تقریبا کیفیت هیچ چیز خوب نبود. بیشترین علت آتش سوزی منازل در شوروی ، داغ کردن و منفجر شدن تلویزیون ها بود. با وجود منابع طبیعی و زمین های کشاورزی بی پایانِ اونها، فقر و قحطی سراسر کشور رو فراگرفته بود. عملا هیچ کس هم نمیدونست چطور میشه مشکلات رو برطرف کرد. غربی ها معتقد بودند نظام کمونیستی و دولتی بودن اقتصاد، باعث میشه کیفیت همه چیز در شوروی فاجعه بار باشه
در غرب اوضاع اقتصادی خوب بود ولی اختلاف طبقاتی شدیدی وجود داشت. اصلا کمونیست ها برای حذف همین اختلاف طبقاتی انقلاب کرده بودند. قرار بود اختلاف طبقاتی برچیده بشه و همه مردم با هم در رفاه و ثروت زندگی کنند. در شوروی وعده اول که حذف اختلاف طبقاتی بود واقعا محقق شده بود، ولی به جای اینکه همه مردم در رفاه باشند. همه با هم دچار یک فقر و قحطی بزرگ شده بودند.در واقع وعده بهشت بزرگ برای همه تبدیل به یک جهنم بزرگ برای همه شده بود.
میخاییل گورباچف
در 11 مارچ 1985 میخاییل گورباچف رهبر حزب کمونیست شوروی شد. خبرهایی که از سراسر شوروی به گورباچف میرسید حاکی از این بود که شوروی در حال فروپاشیه و هیچ چیز درست عمل نمیکنه. تمام صنایع بزرگ در حال ورشکستگی ان و دیگه روی سیاستمدارنی که تا حالا این سیستم رو مدیریت میکردند، هیچ حسابی نمیشه باز کرد.
مردم تمام باورشون رو به بهشت کمونیستی از دست داده بودند. کم کم جرقه ها و اعتراضاتی از بعضی معادن به چشم میخورد. معادنی که اکثرا در سیبری بودند و چند هزار کیلومتر از مسکو فاصله داشتند.
گورباچف هنوز به بهشت کمونیستی اعتقاد داشت ولی معتقد بود شوروی نیاز به اصلاحات اساسی و سفت و سخت داره.
در سال 1986 گورباچف از کارخانه اتومبیل سازی تولیاتی دیدن کرد. در اونجا گورباچف از طرح اصلاحات اقتصادی خودش رونمایی کرد. طرحی که به "پرسترویکا" یا بازسازی معروف شد. قرار بود اختیارات و آزادی های بیشتری به مدیران کارخونه ها و صنایع بزرگ داده بشه. گورباچف قصد داشت با این طرح کم کم اقتصاد دولتی و سوسیالیستی شوروی رو به سمت اقتصاد سرمایه داری و آزاد غربی سوق بده. قرار بود از این به بعد اقتصادِ کمونیستی شوروی رو خودِ مدیران کارخونه ها اداره کنند یعنی دیگه صنایع از مسکو اداره نشه.
کارگران معادن عملا دست از کار کشیده بودند و جز ودکا خوردن کار دیگه ای نداشتن.
در فضا اوضاع کمی متفاوت بود. ایستگاه فضایی Mir همچنان در حال ساخت بود . قرار بود این ایستگاهِ فضایی پایگاه شوروی برای اکتشافات بیشتر در منظومه شمسی باشه.
هدفِ سیستم شوروی این بود که یک جامعه منظم و منطقی رو بوجود بیاره. تمام کارخونه ها باید طبق یک برنامه تعیین شده تولیدات خودشون رو عرضه میکردند. برنامه ای که توسط "کمیتهٔ برنامه‌ریزی کشور" از مسکو تعیین میشد. به این کمیته (گاسپلن) میگفتند. گاسپلن تعیین میکرد که هر شخص در شوروی، چه چیزهایی نیاز داره. 50 سال بود که گاسپلن همه چیز رو در شوروی برنامه ریزی میکرد. حتی راننده تاکسی ها حق نداشتند بیش تر از مقدار تعیین شده رانندگی کنند. کارخونه ها موظف بودند فقط به اندازه برنامه تعیین شده تولید کنند . مردم هم مجبور بودند فقط به همون اندازه مصرف کنند. اما دیگه این سیستم کاملا مضحک و ناکارآمد به نظر میرسید.
اصلاحات و آزادی های گورباچف منجر به اعتراضات گسترده در شرق اروپا شد. در 9 نوامبر، اعتراضات در برلین منجر به فروپاشی دیوار برلین شد. کشورهای اروپای شرقی هم دیگه کاملا از کنترل مسکو خارج شده بودند.
گورباچف هنوز معتقد بود که میتونه کمونیسم رو زنده نگه داره و نزاره شوروی فرو بپاشه. او قصد داشت اصلاحاتی رو در گاسپلن ایجاد کنه.
در منطقه قره باغ، در مرز آذربایجان و ارمنستان، تنش های مرزی به یک جنگ خونین تبدیل شد. نیروهای آذربایجان قصد داشتند ارامنه رو از این منطقه بیرون کنند و کنترل منطقه رو به دست بگیرند.
شوروی از 15 جمهوری تشکیل شده بود و حالا هرکدام از این جمهوری ها خواهان استقلال بودند. در همه جا تظاهرات ضد نظام کمونیستی به چشم میخورد
اصلاحات گورباچف دیگه کارساز نبود . مردم هم خیلی بهش پایبند نبودند. با کنار گذاشته شدن سیستم شوروی، یک سیستم پنهانی جدید در بین مردم رشد کرد. تعاونی های خصوصی شروع به خرید ارزان قیمت نفت از صنایع دولتی کردند. اونها به مقامات رشوه میدادن و نفتِ روسیه رو قاچاق میکردند. نفت ارزان قیمت روسیه به قیمتی گزاف در بازار آزاد فروخته میشد. قاچاق چیان با این پول های هنگفت شروع به خریدن کامپیوتر های ارزان قیمت و دست دوم از آمریکا کردند. بعد هم دوباره این کامپیتورها رو به قیمت بالا، به اداره های دولتیِ شوروی فروختند . چون همین چند دقیقه پیش گفتیم طبقِ برنامه (تشدیدِ نود) باید همه کارهای دولتی با کامپیوتر انجام میشد
وقتی یلتسین موضوع رو به گورباچف اطلاع داد، گورباچف بسیار خشمگین شد و با عصبانیت به یلتسین گفت: "فقط بگو من با