مجموعه ۴ قسمتی مستند بدخشان بام جهان نگاهی پژوهشی - تحقیقی و جامعه شناسانه به وضعیت منطقه بدخشان دارد. قسمت دوم مستند "بدخشان بام جهان" به تشریح معماری منحصر بفرد بدخشانی اختصاص دارد.
مقدمه ای برای آشنایی با بدخشان
بَدَخشان سرزمینی شامل پاره‌ای از شمال خاوری افغانستان و جنوب خاوری تاجیکستان می‌باشد. بدخشان در سروده‌های شاعران فارسی‌زبان به کیفیت «لعل» خویش معروف بوده.
ولایت مختار کوهستان بدخشان تاجیکستان با مرکزیت خاروغ.
ولایت بدخشان افغانستان با مرکزیت فیض‌آباد.
اکثریت ساکنان این منطقه را «تاجیکان» تشکیل داده و به زبان دری حرف می‌زنند. در «بدخشان» تاجیکستان زبان‌های دیگری به نام زبان‌های «پامیری» از خانواده زبان‌های خراسانی هنوز زنده هستند، و مردم به آن‌ها تکلم میکنند
«بدخشان» دارای کوه‌های بلند و رودخانه‌های خروشان و دره‌های سرسبز و جنگل است و از محصولات کشاورزی آن می‌توان به گندم، جو، ذرت و ارزن و میوه‌های درختی هم‌چون گردو، توت، زردآلو و سیب اشاره کرد. هم‌اینک به سبب فقر فزایندهٔ مردمان این سرزمین و کمبود انرژی و نبود برق، بسیاری از درختان کهن‌سال هم‌چون درختان گردو و توت برای تولید گرما قطع شده‌اند.
در مارس ۱۸۹۵ به موجب توافقاتی که میان بریتانیا و روسیه در لندن صورت گرفت، بدخشان میان افغانستان و امارت بخارا تقسیم شد و بر پایه این توافق بدخشان کوهستانی تابع بخارا باقی ماند و سرزمین‌های جنوبی مسیر آمودریا به افغانستان (ولایت بدخشان) پیوست.
در سال ۱۸۹۶ یک بخش از این منطقه تحت نام «بدخشان» با مرکزیت شهر «خاروغ» به روسیه تعلق گرفت و بخش دوم با مرکزیت شهر «فیض‌آباد» به امارت «افغانستان» پیوست. روسیه و انگلیس «آمودریا» را به عنوان مرز طبیعی پذیرفتند. پس از فروپاشی «اتحاد جماهیر شوروی» ایالت شمالی به عنوان بخشی از کشور تاجیکستان تعیین شد.
#Badakhshan
#مستند_بدخشان
#بام_جهان
#تاجیکستان
#Badakhshan
#tajikistan
#ali_bahador
#Bahador
#www_ali_bahador_ir
5 окт 2024
