قرآن ملائکه را به عنوان وجودات ذوالعقول معقول اولی خارجی مورد خطاب قرار میدهد نه یک امور ذهنی و اتصافی. در سوره آل عمران آیه ۳۹ «فنادته المائکه و هو قائم یصلّی فی المحراب» اشاره به ندا زدن ملائکه به سوی پیامبر که هنگام خواندن نماز است میکند. سخن از یک ملک نیست بلکه دسته جمعی پیامبر را ندا میدهند. ممکن است در عالم وجودی و ربوبی کسی در دنیا باشد که بتواند ملائکه را شماره زند و بشناسد ولی این کار از عهده کتاب، مدرسه، قلم و کاغذ خارج است. هنگامی که میخواهیم کسی را ندا دهیم لازم نیست دسته جمعی این کار را انجام دهیم همانطور که دسته جمعی پاسخ سلام را نمیدهند. پس چرا «ناد الملک» نیامده است؟! پرسش دوم اینست که تعداد این ملائکه چقدر بوده است؟! پرسش دیگر اینست که مگر ملائکه نمیدانند ندا دادن کسی که به نماز ایستاده است مزاحمت است چون نه میتواند گوش دهد و نه میتواند پاسخ دهد؟!
اگر تنها ایستاده بوده است و در حال نماز نبوده است میتوانستیم بگوییم هنوز نماز را آغاز نکرده پس اشکالی ندارد اما «یصلّی» آمده یعنی نماز میخوانده است؛ فقط میتوانیم بگوییم که در رکوع و سجود نبوده است بلکه در قیام بوده است. مگر ملائکه فقه بلد نیستند؟! این اشکالات همه محتاج جوابند. معنای تفسیر فقط این نیست که الف و لام چگونه است یا مبتدا و خبر چیست! اینها ادبیات است نه تفسیر. تعداد و نوع ملائکه، مرتبه آنها و حتی چه میخواستند بگویند همه و همه از قرآن قابل دریافت است. حتی نسبت به حضرت مریم (س) باز قرآن در سوره آل عمران آیه ۴۲ میگوید «و اذ قالتِ الملائکه یا مریم» یعنی ملائکه به صورت دسته جمعی مریم را میخوانند. گویا ملائکه بیکار خداوند زیاد دارد! آیا خرج ملائکه به صورت گروهی اقتصادی است؟! به نظر میرسد که کسی را مورد خطاب و ندا قرار دادن آنهم به صورت دسته جمعی متفاوت است که نیازمند پژوهش است که متاسفانه از آثار هزار سال گذشته بر نمیآید. ملائکه به مراتب از جن و انسان در عالم بیشترند. آیا امدادهایی که در جنگها به آقا رسول الله (ص) و مومنین میشده ملکات نفسانی بوده است (الی یکفیکم ان یمدّکم ربّکم بثلثه ءالفٍ من الملائکه منزلین) سوره آل عمران آیه ۱۲۴)؟ سه هزار ملک در آن دخیل بودهاند! در آیه بعد همان سوره سخن از پنج هزار ملک است (یمددکم ربّکم بخمسه ءالفٍ من الملائکه مسوّمین). اگر چه روی هم هشت هزار ملک می شود اما میان ملائکه منزلین و ملائکه مسوّمین تفاوت وجود دارد.
آیت الله محمدرضا نکونام
منبع: وب سایت نشر آثار
#ملائکه#ملائکه_صفا_صفا#ملائکه_مسومین
5 окт 2024