💠نقش عاشورا در تربیت دینی
🎙سخنرانی حجت الاسلام ناصر نقویان
🗓دوشنبه ۱۰ شهریور
دوازدهم محرم ۱۳۹۹
کانون توحید
🎙 استاد نقویان:
به عاشورا می توان نگاههای متفاوتی داشت؛ از نظریه سوگ تا نظریه شادی عرفانی که برای این عروج و موفقیت معنوی سیدالشهدا باید شادی و پایکوبی عرفانی کرد تا نظریه استشهادی که سیدالشهدا عامدانه و آگاهانه به استقبال شهادت رفت تا حکومت ظالم را رسوا کند و نظریات دیگر به عاشورا که هریک دلایل و خاستگاه خود را دارد. اما باید توجه داشت بخش تاریخی حادثه متفاوت است و باید مستند به عاشورا نگاه کرد.
🔺 تاریخ دو بخش دارد: یک بخش پنهان و نیمه پنهان که دسترسی به آن مشکل و نیازمند ابزار و دانش ویژه آن است و به تعبیری تاریکخانه و فراموشخانه تاریخ است.
یک بخش، زنده نمای تاریخ است که مربوط به حوادث بزرگ و فوق العاده تاریخ است که تاریخ آن را زنده و به روز نگه می دارد.
🔹خوبی های معمولی و بدی های معمولی در تاریکخانه تاریخ فراموش می شوند اما خوبی فوق العاده و جنایات بزرگ در تاریخ زنده می ماند.
🔸حادثه کربلا از آن دسته حوادثی است که در تاریخ کاملا زنده مانده است و شاید کمتر حوادثی در تاریخ داریم که مانند عاشورا زنده مانده باشد.
🔺یکی از دوستان بلاواسطه برای من از نلسون ماندلا نقل می کرد که در طول ۲۷ سال زندان و شکنجه و انفرادی، یکبار به مرز خودکشی رسیدم اما یاد مقاومت و انسانیت حسین مرا نجات داد و به مقاومت ادامه دادم.
🔺امام حسین در اصحابش، هم سنی عثمانی مذهب دارد، هم مسیحی، هم شیعه، هم گنهکار توبه کرده، هم زاهد پارسا.
🔹 وقتی امام ندا می دهد که هل من ناصر ینصرنی، نمی گوید هل من مومن ینصرنی، یعنی عاشورا فرامذهبی و فرادینی است.
🔸 اگر بخواهیم یک مفهوم از عاشورا بعنوان چکیده و عصاره بگیریم باید بگوییم امام حسین مظهر عزت آمیخته و عجین با فضیلت است.
🔹 تاریخ یعقوبی از امام حسین حدیثی بعنوان حدیث برگزیده از پیامبر نقل کرده که "خداوند کارهای بزرگ را دوست دارد و از کارهای حقیر بدش می آید".
🔸جمله ای از امام در عاشورا نقل شده است: بخدا قسم دست ذلیلانه بیعت به شما نمی دهم و از معرکه مانند بردگان فرار نمی کنم.
🔹یا در سخنرانی عاشورا فرمودند، ناپاک ناپاکزاده مرا بین شمشیر و ذلت مخیر کرده که از ما ذلت دور است.
🔹رجز حضرت این بود که مرگ برایم گواراتر از زندگی با ننگ است.
🔹این ادبیات آمیخته با عزت و فضیلت، روح انسان را به پرواز درمی آورد.
🔹بیعتی که یزید از امام حسین می خواست، بیعت دموکراتیک و قدرت داشتن نبود، بیعت ایدئولوژیک بود. یعنی می خواست از امام حسین برای خودش مشروعیت ایجاد کند.
🔸 مشکل اصلی یزید مشروبخواریش نبود که دیگران هم اهل فسق بودند، مشکلش ظلم و جفا به مردم و تضییع حقوق جامعه بود و می خواست دهان هر مخالفی را با گفتن اینکه پسر پیغمبر با او بیعت کرده ببندد. بخاطر همین امام با او به قیمت جانش بیعت نکرد چرا که این بیعت، ذلت حسین و مشروع کردن ذلت جامعه بود.
🔸برخی از ظلمها، قابل تحمل و یا حتی توصیه به تحمل شده است، مثل ظلمهای خانوادگی که توصیه به صبر و سازش شده است چون مقابله با این ظلم، نتایج بدتری دارد.
🔹اما برخی ظلمها نتایج غیرقابل جبران دارد مانند ظلمهای اجتماعی و ظلم حکومت به مردم، این ظلم در منطق حسین قابل تحمل نیست.
🔹جمله امام حسین در مورد امربه معروف و نهی از منکر، با وجود اینکه قبل از قرن پنجم سندی ندارد، از این زاویه قابل فهم است. چرا که شرط نهی از منکر از نگاه فقها، احتمال تاثیر است و قیام سیدالشهدا تاثیری بر حکومت یزید نداشت و یزید بعد از سه سال به مرگ طبیعی از دنیا رفت.
🔺البته برخی مانند آقای مصباح یزدی معتقدند که امام حسین جهاد کرد، این گروه جهاد ابتدایی را هم صحیح می دانند و حمله به دیگر کشورها برای مسلمان کردن آنها و کشتن مخالفان را مجاز می دانند و معلوم نیست اگر این مبنا را بپذیریم چرا داعش را محکوم می کنیم، آنها هم با مبانی خودشان دارند جهاد ابتدایی می کنند.
🔹 خوب الان می فهمیم چرا حسین علیه السلام در تاریخ مانده، چرا که نه تنها براساس اخلاق بلکه فراتر از اخلاق عمل کرده است، در کدام جنگ تاریخ، آب کمیاب را نه تنها به دشمن بلکه به اسبان دشمن می دهند! یا نخستین فرمانده دشمن را بدون کلمه ای می بخشند!
🔹در کوفه، مسلم بن عقیل در خانه هانی، لحظه ای با ترور ابن زیاد و فتح کوفه فاصله داشت اما چون ترور را غیراخلاقی و مخالف حدیث نبوی که "مومن ناجوانمردانه حمله نمی کند" می دانست، از کشتن بزرگترین دشمنش خودداری کرد.
🔺 راز ماندگاری عاشورا، عزت با فضیلت و اخلاق عزت آفرین است. معیار نزدیکی با امام حسین، داشتن همین خصلت است و گرنه ظواهر ملاک نیست.
🔺🔺 استاد نقویان در نشست "عاشورا و امروز ما" به پرسشهای حاضران در سالن و بینندگان اینستاگرامی این برنامه با موضوع "نقش عاشورا در تربیت دینی" پاسخ داد:
❓این دیدگاه، همراه کردن خانواده را با حضرت چگونه توجیه می کند؟
🔹سوال بنیادی این است که امام برای امر به معروف آمد یا برای جهاد یا گرفتن حکومت، وقتی می بینیم امام حسین همسرپابه ماهش یعنی رباب را همراه برد، یعنی برای جنگ نرفته بود.
امام حسین در شب عاشورا که شروع به کندن خندق کرد و اصحاب پرسیدند چرا در این چند روز نکندیم؟ فرمود ما الان دیگر مطمئن شدیم اینها جنگ می کنند.
❓اگر بیعتی که یزید می خواست دموکراتیک بود و ایدئولوژیک نبود، آیا امام بیعت می کرد؟
🔹به نظر می رسد اگر بیعت امام در مشروعیت یزید تاثیری نداشت و میان بقیه بیعتها گم می شد امام بیعت می کرد، همانگونه که امیرمومنان و امام رضا با خلفای زمان بیعت کردند.
❓آیا بیعت امام رضا با مامون مشروعیت ساز نبود؟
🔹اولا بنی عباس در جامعه مقبولیت داشتند و مثل یزید نبودند.
ثانیا ظاهر را برخلاف امویان حفظ می کردند.
@andisheqalam
@andisheqalam
30 авг 2020
