นครโบราณพันปีที่ล่มสลาย และหลักหินจารึกที่พบ | เมืองเสมา นครราชสีมา 

เมืองโบราณเสมา นครราชสีมา มีศาสนสถานประมาณ 10 แห่ง โดยอยู่ในวัฒนธรรมทวารวดี 9 แห่ง ซึ่งจะมีทั้งวิหาร โบสถ์ และเจดีย์ และโบราณสถานร่วมวัฒนธรรมขอม อีก 1 แห่ง ซึ่งก็คือโบราณสถานหมายเลข 1 ถือว่าเป็นโบราณสถานที่ใหญ่ที่สุดในเมืองเสมา ตั้งอยู่ด้านทิศเหนือของบ่ออีกา เป็นอาคารก่อด้วยอิฐและหินทราย ประกอบด้วยปราสาทประธาน 1 หลัง และวิหาร 2 หลัง
จุดสำคัญของโบราณสถานหมายเลข 1 คือปราสาทประธาน ในส่วนของห้องครรภคฤหะ จะก่อเป็นห้องยกฐานสูง ภายในประดิษฐานแท่นประติมากรรมเนื่องในศาสนาพราหมณ์ ฮินดู มีท่อโสมสูตรเป็นแนวยาวจากแท่นฐานประติมากรรมนี้
บริเวณใกล้เคียงโบราณสถานหมายเลข 1 มีการค้นพบจารึกโบราณ ถึง 3 จารึก ได้แก่ จารึกบ่ออีกา 2เพราะพบที่บริเวณบ่ออีกา ทางทิศใต้ของโบราณสถานหมายเลข 1 เป็นแท่งหินทรายสีแดง จารึกอักษรขอม ระบุปีตรงกับ พ.ศ.1411 มีเนื้อหากล่าวถึงพระราชาแห่งอาณาจักรศรีจนาศะ ทรงอุทิศสัตว์และผู้รับใช้ให้แก่พระสงฆ์เพื่อพระโพธิญาณ ส่วนอีกด้านหนึ่ง เป็นจารึกกล่าวสรรเสริญพระศิวะ
จารึกเมืองเสมา เป็นจารึกหินทรายสีเทา ระบุปี ตรงกับ พ.ศ.1514 เป็นการกล่าวนมัสการเทพเจ้าในศาสนาพราหมณ์ ฮินดู และกล่าวถึง พระเจ้าชัยวรมันที่ 5 ได้ประกอบพระราชกรณียกิจต่างๆ และกล่าวถึงข้าราชการผู้ใหญ่ที่ได้สร้างเทวรูปและพระพุทธรูปไว้หลายองค์ แด่สถานที่แห่งนี้
และจารึกใหม่ที่พบระหว่างการขุดแต่งโบราณสถานหมายเลข 1 บริเวณกำแพงแก้วด้านทิศใต้ เป็นอักษรขอมโบราณ ซึ่งปัจจุบันยังไม่มีการอ่านและแปลจารึกนี้ ในจารึกระบุปี ตรงกับ พ.ศ.1470
ภายในเขตเมืองใน ยังปรากฏร่องรอยของโบราณสถานอีก 5 แห่ง ส่วนใหญ่ก่อด้วยอิฐ เป็นอาคารร่วมสมัยในวัฒนธรรมทวารวดี ราวพุทธศตวรรษที่ 12 - 15 ประกอบด้วย โบสถ์ วิหาร และเจดีย์ มีหินตั้งวางปักตามโบราณสถานในอีกหลายจุด
นอกจากโบราณสถานที่พบในเมืองเสมาแล้ว ยังพบว่ามีโบราณสถานสำคัญนอกเมืองเสมาอีกสองแห่ง ได้แก่ ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของเมืองเสมา ปรากฏประติมากรรมพระนอนปางปรินิพพานหินทรายลอยองค์ที่มีความเก่าแก่และขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย สันนิษฐานอายุมากกว่า 1,200 ปี ร่วมสมัยทวารวดี ปัจจุบันอยู่ภายในวัดธรรมจักรเสมาราม และโบราณสถานอีกแห่งหนึ่งเป็นซากฐานเจดีย์สมัยทวารวดีที่บ้านแก่นท้าว ซึ่งตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือจากเมืองเสมา ปัจจุบันอยู่ภายในวัดบ้านแก่นท้าว
พิกัดหนังสือท่องเที่ยวประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม
🔥Shopee
สำนักพิมพ์สารคดี-เมืองโบราณ
shope.ee/AuEgxBtMu
สำนักพิมพ์มิวเซียมเพรส
shope.ee/1L6C5BRZDM
ศูนย์หนังสือจุฬาฯ
shope.ee/89wWEpn0bY
สำนักพิมพ์มติชน
shope.ee/1L6C6PRfI8
⚡️Lazada
สำนักพิมพ์สารคดี-เมืองโบราณ
s.lazada.co.th/l.YiMo
สำนักพิมพ์มิวเซียมเพรส
s.lazada.co.th/l.YkqK
ศูนย์หนังสือจุฬาฯ
s.lazada.co.th/l.YiMp
สำนักพิมพ์มติชน
s.lazada.co.th/l.YkqJ
Follow me
FB : faith108
IG : tum.faiththaistory
YT : ru-vid.com
TikTok : www.tiktok.com/@tum_faiththaistory
Blog : www.faiththaistory.com