ลดทุกข์..ด้วยการลดความยึดติดในตัวตน โดย พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล 

สำหรับผู้ที่ยังไม่เข้าใจวิธีในการฝึกฝนเจริญสติ ขอแนะนำให้ดูคลิปใน [ส่วนที่ 1] ru-vid.com/group/PL85WQjF_Yosp_X82mqKLaEx2g-cIyvh5f จะรวบรวมประเด็นที่ผู้ฝึกฝนควรรู้ โดยไล่ดูตามลำดับที่จัดเรียงไว้ ก็จะช่วยลำดับความเข้าใจให้ได้มากขึ้น หลวงพ่อเทียนใช้คำว่า "เห็นความคิด ดูความคิด หรือ เห็นจิต ดูจิต" ไม่ได้หมายถึง ให้เราเอาจิตใจไปเฝ้าจ้องว่า เมื่อไหร่จะเกิดความคิด เมื่อไหร่ใจจะเผลอคิด เผลอไปในอารมณ์ต่างๆ หรือ เมื่อเผลอคิดไปแล้ว ก็ไปตามดูความคิด ว่ามันคิดอะไร ไปหาสาเหตุ ไปหานิยาม ไปหาทางแก้ หรือหลงไปปรุงแต่งเป็นความรู้สึก/อารมณ์ต่างๆ เช่น ไปหงุดหงิด ไปยินดียินร้ายกับมัน ฯลฯ ..ไม่ใช่แบบนั้น!! แต่หลวงพ่อเทียนต้องการสื่อถึง "การเห็นความคิด หรือดูความคิด" โดยไม่หลงเข้าไปในความคิด ไม่หลงไปตามความคิดหรืออารมณ์ ไม่ไปปรุงแต่งต่อเติม ฯลฯ เปรียบเหมือนเราเป็นคนดูมัน เห็นมันห่างๆ จากข้างนอก โดยเราไม่ได้เข้าไปคลุกวงในกับมัน ไม่เข้าไปพัวพันกับมัน วิธีฝึกฝน ก็เป็นวิธีฝึกเจริญสติ หรือฝึก "ความรู้สึกตัว" ที่ "มือใหม่" ได้ถูกย้ำเตือนบ่อยๆ คือ ฝึกให้มี "ความรู้สึกตัว" กับการเคลื่อนไหวร่างกายในทุกอิริยาบถ และ/หรือ ให้เจตนาสร้างการเคลื่อนไหวร่างกาย (สร้างจังหวะ) แล้วรู้สึกเบาๆ สบายๆ กับกายที่เคลื่อนไหว หรือจะเรียกว่า ให้จิตใจตั้งอยู่กับ "ความรู้สึกตัว" หรือการระลึกรู้ในอาการต่างๆ ของร่างกาย (เช่น กายมีการเคลื่อนไหว มีการหยุดนิ่ง มีการตึง/หย่อน มีการกระทบสัมผัสต่างๆ เป็นต้น) ...ไม่ใช่เอาจิตใจไปเฝ้าจ้องเพื่อจะเห็นหรือตามดูความคิด/อารมณ์ต่างๆ เมื่อ "รู้สึกตัว" ไปสักพัก จิตใจมันจะเผลอคิดขึ้นมาเองตามธรรมชาติของมัน สำหรับผู้ฝึกใหม่ กว่าจะรู้ตัว รู้ทัน หรือระลึกได้ว่า ตัวเองกำลังเผลอคิดอยู่ ก็อาจจะเผลอคิดไปแล้วนานหลายนาที แต่เมื่อฝึกฝนมากๆ เข้า สติแข็งแรงขึ้น เราจะรู้ทัน "การเผลอคิด" ได้ไวขึ้น และบ่อยขึ้นเอง เมื่อฝึกจนชำนาญมากๆ อีกหน่อยพอเผลอคิดปุ๊บ เราก็รู้ทันปั๊บ!! เมื่อ "รู้ทัน-รู้ตัว-ระลึกขึ้นมาได้ว่าตัวเองกำลังเผลอคิด กำลังเผลอไปกับอารมณ์ต่างๆ" แล้วควรทำอย่างไรต่อไป? ก็ให้ทิ้งความคิด/อารมณ์ต่างๆ ทันที!! .. เมื่อใดที่รู้ตัวว่าเผลอคิดปุ๊บ ก็ให้ทิ้งความคิดไปทันที ไม่คิดต่อ ไม่ปรุงแต่งต่อเติม ไม่ไหลไปตามความคิด/อารมณ์ต่างๆ ไม่ต้องไปหาความหมาย ไม่ต้องไปหาสาเหตุใดๆ ทั้งสิ้น ..ให้ทิ้งความคิด/อารมณ์ต่างๆ ทันที!! ..แล้ว "กลับมารู้สึกตัว" คือการพาใจกลับมาตั้งไว้กับความรู้สึกตัวในการเคลื่อนไหวร่างกายเช่นเดิม!! เดี๋ยวสักพัก ใจก็อาจจะเผลอคิดไปอีก พอเรารู้ทันว่าใจมันเผลอไปอีก ก็ทิ้งความคิดทันทีแล้ว "กลับมารู้สึกตัว" ทำแบบนี้วนๆ ไปเช่นเดิม ฝีกแบบนี้ซ้ำๆ ไปเรื่อยๆ จนเมื่อสติตั้งมั่น แข็งแรง ว่องไวมากขึ้น ก็จะพัฒนาไปสู่ "การเห็นความคิด โดยไม่หลงเข้าไปในความคิด" และจะพาไปสู่การปล่อยวางความคิด/อารมณ์ ได้มากขึ้น หรือเมื่อมีอะไรมากระทบกายและใจ ไม่ว่าจะ "เรื่องทุกข์หรือสุข" เราก็จะรับรู้สิ่งเหล่านั้นด้วยจิตใจที่เป็นปกติ เป็นกลางๆ ใจไม่ไหลจมดิ่งไปกับความทุกข์ และไม่หลงลอยไปกับความสุข คลายความยึดมั่นในเรื่องต่างๆ ได้มากขึ้น การปรุงแต่งฟุ้งซ่านจะน้อยลงเรื่อยๆ และทำให้ใจยอมรับในสัจธรรมของชีวิตได้มากขึ้น มีสติปัญญารับมือกับเรื่องราวต่างๆ ในชีวิตได้ดีขึ้น ซึ่งทั้งหลายเหล่านี้ มันจะเป็นไปเองตามกลไกธรรมชาติ ขอเพียงแค่เพียรฝึกฝนอย่างถูกต้องและต่อเนื่องมากพอ เราสามารถหาโอกาสฝึกการเจริญสติ หรือ ฝึก "ความรู้สึกตัว" ให้ผสมผสานกับชีวิตประจำวัน ได้ทุกวัน ทุกที่ ทุกเวลา คำแนะนำเพิ่มเติม - แนะนำการเจริญสติตามแนวทางหลวงพ่อเทียน โดย พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-GWwIGxicOMA.html - หลวงพ่อเทียนสอบอารมณ์ ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-477997jEPdg.html - วิธีเจริญสติง่ายๆ ในชีวิตประจำวัน ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-qoK88FDoO_E.html - หลักการง่ายๆ ภายใน 1 นาที.."กลับมารู้สึกตัว" ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-df0Nls10qX0.html - ดูกายเห็นจิต ดูคิดเห็นธรรม ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-0F9Uc8gt1gU.html - เห็นความคิด-อารมณ์ โดยไม่หลงเข้าไป "อิน" จะทำได้อย่างไร? ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-NwSKqJFaE6U.html - ไฮไลท์ คือ เมื่อหลงไป แล้วกลับมาได้ ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-oGLkbmKypBg.html - เจริญสติไม่ยาก แต่ที่ว่ายาก เพราะอยากได้ดั่งใจ ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-ocG1E6O-zGo.html - สภาพเดิมของจิต คือ รู้ซื่อๆ รู้เฉยๆ ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-lVAhyfIoeGg.html - วิธีง่ายๆ เพื่อดับทุกข์ใจ ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-yUyob1-DKlk.html

กราบนมัสการ พระอาจารย์ ได้ฟ้งธรรมจาก ท่านแล้วทำให้เข้าใจ ชีวิตมากขึ้น จิตสบาย จิตสงบ แม้จะชั่วครู่ชั่ว ยามแต่ก็ดีกว่าเดิมมาก สาธุ สาธุ สาธุ

เพื่อนๆที่รักทั้งหลาย.ธรรมนี้มีไว้ฝึกสถานเดียวครับ.ฉนั้นเราต้องฝึกเท่านั้นมันถึงจะทำให้ทุกข์ผ่อนคลายลงจนหายไปเลย.จากชีวิตนี้ก็ว่าได้นะครับ.และธรรมแท้ๆอันเป็นแก่นมีไม่มาก.ท่านขอเพียงแค่ดูแลใจให้สอาดอยู่เนืองนิจ.นั่นแหละธรรม

กราบสาธุค่ะ..น้อมธรรมเทศนาพระอาจารย์ไปฝึกขัดเกลาจิต..ธรรมที่พระอาจารย์เทศสอนในทุกๆบท สามารถนำมาปฏิบัติในการดำเนินชีวิตเพื่อให้รู้ทันจิต เมื่อมีสิ่งเร้ากระทบจิต แค่รู้และเห็นแต่ไม่เป็น....ทุกข์มันยังมีเกิดขึ้นมันเป็นธรรมดา...แต่แค่รู้และปล่อยได้เร็วขึ้น(มีสติมากขึ้น)...จะพยายามฝึกและฟังธรรมอยู่เสมอค่ะ กราบสาธุ สาธุ สาธุค่ะ

สาธุเจ้าค่ะ​ มีสติเห็นแต่ไม่เข้าไปเป็น.. จะไม่ทุกข์🌼🌼🌼

กราบนมัสการมาด้วยความเคารพ เลื่อมใส ธรรมะที่ท่านพระอาจารย์แสดงนั้นเป็นธรรมะล้วนๆที่มีค่ามาก วนเวียนอยู่ในชีวิตทุกคน ตลอดชีวิต โยมเข้าใจธรรมะเข้าใจปริยัติพอควร แต่พอพูดถึงการปฎิบัติ ดูเหมือนยิ่งปฎิบัติยิ่งรู้สึกว่ายากค่ะ ถึงไม่ท้อ แต่ก็มีความขี้เกียจอยู่ เคยสวดมนต์ประจำ นั่งสมาธิประจำ บางทีก็ไม่อยากทำเอาดื้อๆ แล้วก็รู้สึกผิด จิตจึงไม่เบิกบานนัก ก็หันมาฝึกดูกายดูจิตในชีวิตประจำวันด้วย อยู่ต่างประเทศห่างไกลครูบาอาจารย์ ก็ได้อาศัยฟังตามคลิปธรรมะ โดยเลือกอาจารย์ที่เชื่อมั่นว่าถูกทางแน่ ท่านอาจารย์คือองค์หนึ่งที่โยมศรัทธามาก แม้จะยังไม่เคยได้เห็นหรือได้กราบสักครั้งเดียว แต่ก็นับว่ามีบุญอยู่ที่ได้ฟังธรรมะของท่าน กราบขอบพระคุณค่ะ

กราบ​นมัสการ​ค่ะ​พระ​อาจารย์​โยม​มีทุกข์​มากเข้า​วัด​ถ้า​ไม่มีทุกข์​ก็คงจะไม่มีบุญได้เข้ามา ปฏิบัติธรรมที่วัดเป็น​แต่ผู้ทุกข์​ตลอดมาพอได้ฟัง​ธรรม​เลย​ปล่อย​วางไม่เอาค่ะกราบ​นมัสการ​ค่ะ​

🪷🙏🙏🙏🪷 ม้อบกราบ สาธุ สาธุ สาธุเจ้าค่ะ

น้อมกราบนมัสการ หลวงพ่อเจ้าค่ะ🙏🏻🙏🏻🙏🏻

อนุโมทนาบุญในการบรรยายธรรมด้วยครับ ฟังแล้วได้ประโยชน์มากครับ

น้อม​กราบ​นมัสการ​สาธุ​ใน​ธรรม​ค่ะ​

ชอบคำสอนของพระอาจารย์ทุกหัวข้อค่ะ การตอบคำถามที่ทำให้ตัวเองเกิดความชัดเจนในหลักธรรมทางศาสนาให้ยิ่งๆขึ้นไป คิดว่าต้องฟังบ่อยๆ ซ้ำๆ เพื่อให้สติมั่นคงยิ่งขึ้นพร้อมรับสถานการณ์ทั้งทุกข์ สุข ที่เกิดขึ้นตลอดค่ะ

น้อมกราบนมัสการหลวงพ่อค่ะ สาธุธรรมค่ะ

กราบนมัสการพระอาจารย์ ตั้งใจฟังพระอาจาร์แล้วคิดตาม แล้วรู้สึกเบา สบายใจมากครับ สาธุ

🙏🙏🙏 น้อมกราบสาธุๆๆเจ้าค่าา

สาธุค่ะ ฟังพระอาจารย์ทุกวันค่ะ และนำคำสอนไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน ทำได้บ้างไม่ได้บ้าง แต่ดีกว่าเมื่อก่อนค่ะ กราบสาธุค่ะ

สาธุเจ้าค่ะ นอนฟังทุกคืนเลยค่ะ ฟังแล้วปล่อยวางได้เยาะ

น้อมกราบสาธุในธรรมเจ้าคะ

น้อมกราบสาธุ สาธุ สาธุ ค่ะ🙏🙏🙏

น้อมกราบพระธรรม น้อมกราบพระอาจารย์ ด้วยพระบารมีคุณพระรัตนตรัยทั้งสาม ขอความสุขสวัสดีพึ่งมี ทั่วทุกทิศในประเทศไทยด้วยเทอญ สาธุ ค่ะ

กราบสาธุ ธรรมของพระอาจารย์ค่ะ สาธุอนุโมทนาบุญคณะผู้จัดทำคลิปด้วยค่ะ🙏🙏🙏

สาธุสาธุสาธุน้อมกราบนมัสการเจ้าค่ะ ขอน้อมกราบรับฟังธรรมะอันประเสริฐเจ้าค่ะสาธุสาธุสาธุค่ะ🙏🙏🌷

น้อมกราบ สาธุ สาธุ สาธุ อนุโมทามิ

น้อมกราบพระอาจารย์ สาธุๆๆๆค่ะ

สาธุค่ะ

ขอ​น้อม​กราบ​อาราธนา​คุณ​พระ​ศรี​รัตนตรัย​ปกป้อง​คุ้มครอง​ลูก​และ​ครอบครัว​ลูก​หลานญาติ​กัลยาณมิตร​ทุกคน​ปลอดภัย​จาก​โรค​ภัย​อันตราย​ทั้งปวง​ด้วย​เจ้า​ค่ะ​สาธุ​

สาธุ

กน้อมกราบสาธุ สาธุ สาธุค่ะ

สาธุค่ะ พระอาจารย์ น้ำเสียงของพระอาจารย์ ธรรมะของพระอาจารย์ เหมือนพระอาจารย์ที่สอนวิปัสสนาของข้าพเจ้า และข้าพเจ้าอยู่ต่างประเทศจึงไม่ได้เจอพระอาจารย์ที่สอนข้าพเจ้าเลย แต่ข้าพเจ้าฟังธรรมะของพระอาจารย์ก็รู้สึกสงบค่ะ บ้างข้อธรรมที่หลงลืม ก็ได้ธรรมะของพระอาจารย์นี่แหละที่แก้อารมณ์ค่ะ ขอบคุณพระอาจารย์มากที่ลงในยูทูป ขอให้พระอาจารย์มีความสุขกายสุขใจ ลงยูทูปเป็นธรรมะให้กับคนปฏิบัติธรรมที่อยู่ไกลบ้านด้วยนะค่ะ สาธุ 🙏 🙏🙏

น้อมกราบพระธรรม น้อมกราบพระอาจารย์เจ้าค่ะ สาธุ สาธุ สาธุค่ะ

สาธุสาธุสาธุอนุโมทามิ

กราบสาธุคะ 6 มีนาคม 2566 14:32 น.

๙{*"สาธุๆๆๆๆๆๆๆๆๆฯ"*}๙~กระผมก้มกราบ.....ขอน้อมรับครับกระผมฯ.

กราบสาธุเจ้าค่ะ🙏🏻🙏🏻🙏🏻

กราบสาธุในธรรม​ อัตตาต้องฝึกลดละทุกวัน​ ยาก แต่สติตามให้ทัน​ เห็นทันที​ สติเป็นธรรมที่เตือนตน​ ที่สำคัญยิ่งนัก​ ต้องฝึกดึงกลับมาอยู่กับปัจจุบัน​ ยิ่งฝึกยิ่งพบความสุขสงบ​ /ทุกข้อธรรมะเกี่ยวเนื่องเป็นสิ่งเดียวกัน เพียงแค่ย่อยอธิบายเพื่อความเข้าใจ​ ช่างอัศจรรย์แท้​ สาธุๆๆ

กราบสาธุค่ะ

สาธุเจ้าค่ะ

พุทธวจนธรรมะที่แท้จริง ทุกสิ่งเป็นสิ่งสมมุติ อนุโมทนาสาธุบุญครับ 🙏🙏🙏💚💚💚💚💚

สาธุ สาธุ สาธุ ฟังพระอาจารย์แล้วรู้เรื่องการดำเนินชีวิตเกิดขึ้นจริงๆครับในชีวิตประจำวันเพียงแต่ที่เราเห็นที่เราได้ยินเราเองเป็นผู้รู้แยกว่าไหนดีครับ

กราบสาธุค่่ะ

กราบนมัสการ หลวงพ่อค่ะ ฟังแล้วทำให้เข้าใจธรรมะมากขื้น เจ้าค่ะ.

คำสอนที่ทันยุคทันสมัยใช้ได้จริงหากลงมือทำจริงจัง กราบนมัสการเจ้าค่ะ

สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​ค่ะ​

กราบมนัสการหลวงพ่อ.....สาธุๆๆ

กราบพ่อแม่ครูบารอาจาย์ที่ชี้ทางพ้นทุกข์ สาธุ สาธุ สาธุ

น้อมกราบสาธุเจ้าค่ะ

กราบสาธุค่ะ🙏🏻🙏🏻🙏🏻

สาธุค่ะขอให้ลูกหายป่วยด้วยเทริญ

ขอ​น้อม​กราบ​อนุโมทนา​สาธุ​บุญ​บารมี​คุณ​พระ​ศรี​รัตนตรัย​ปกป้อง​คุ้มครอง​ลูก​และ​ครอบครัว​ขอ​เดินตาม​ทางธรรม​และ​ทางโลก​ได้​อย่างดี​และ​ถูก​ต้อง​ด้วย​เจ้า​ค่ะ​สาธุ​

จริงแท่แนนอนเจ้าคะสาธุสาธุสาธุคะ

สาธุสาธุเจ้าค่ะ 🙏🙏🙏 กราบนมัสการพระอาจารย์เจ้าค่ะ ขอให้เทศน์เกี่ยวกับเพื่อนร่วมงานที่ชอบนินทา ใส่ร้ายป้ายสี อิจฉาริษยาให้หน่อยเจ้าค่ะ ทำใจไม่ให้โกรธยากมาก 🙏🙏🙏

สาธุ.ถูกครับห้ามไม่ใหัมันแก่ก็ไม่ฟังห้ามไม่ให้ตายก็ไม่ฟังมันแค่รูปนาม

สาธุ สาธุ ค่ะ

กราบสาธุครับ

กราบนมัสการพระอาจารย์เจ้าค่ะ

กราบสาธุเจ้าค่ะ🙏🙏🙏

สาธุๆๆค่ะ

กราบ สาธุ ๆ ๆ ค่ะ

กราบ​สาธุ​สาธุ​สาธุ​จ้า​

กราบ​สาธุ​🙏🙏🙏ค่ะ​

สาธุ ค่ะ

กราบขอบพระคุณเจ้าค่ะ🙏🙏🙏

กราบสาธุๆๆเจ้าค่ะ

น้อมกราบสาธุพระอาจารย์ครับ ผมฟังธรรมมาเยอะทุกครูบาอาจารย์ แต่ธรรมหลวงพ่อคำเขียน กับพระอาจารย์ ผมเย็นใจมากครับ

กราบนมัสการหลวงพ่อเจ้าค่ะ

สาธุ..ครับ

กราบสาธุๆๆๆเจ้าค่ะ

สาธุ กราบขอบพระคุณพระอาจารย์ค่ะ กำลังพยายามละอัตตา 🙏🙏🙏

น้อมกราบสาธุเจ้าค่ะ สาธุ สาธุ สาธุ

สาธุ ฝึกๆๆ ค่ะ

กราบนมัสการพระอาจารย์ค่ะ

สาธุ สาธุ สาธุเจ้าค่ะ

กราบสาธุ สาธุ สาธุ 🙏🏻🙏🏻🙏🏻

น้อมกราบสาธุๆๆธรรมค่ะ

กราบนมัสการค่ะ

พี่​เบ็น​ช์​น้อง​ปุ้ม​แฟน​สาธุ​ครับ​

เช่นเดียวกันค่ะ

สาธุๆๆ

น้อมกราบ...สาธุธรรมครับ🙏🙏🙏

สาธุๆๆ ธรรมะคะ

น้อมกราบพระอาจารย์เจ้าค่ะ

สาธุ่ค่ะ

สาธุค่ะพระอาจารย์

น้อมกราบอนุโมทนาสาธุเจ้าค่ะ🙏🙏🙏

🙏🙏🙏 ค่ะ

ขอบพระคุณพระอาจารย์มากๆครับ

น้อมกราบสาธุๆๆ เจ้าคะ 🙏🙏🙏😇

สาธุๆๆเจ้าค่ะ

น้อมกราบสาธุ สาธุ สาธุครับ

อนุโมทนาสาธุครับ

กราบนมัสการ​พระ​อาจารย์​ค่ะ.. สาธุค่ะ🙏

สาธุ สาธุ สาธุ ค่ะ

กราบสาธุสาธุสาธุค่ะ

น้อมกราบในเมตตาคำสอนของพระอาจารย์เจ้าค่ะ 🙏🏻🙇‍♀️

คลิปนี้ดีมากๆ

กราบสาธุเจ้าค่ะ🙏🏻

สาธุ.สาธุ.สาธุ.ค่ะ

สาธุครับ

น้อมกราบสาธุๆๆค่ะ

กราบนมัสการค่ะ 🙇🏻‍♀️