เพลงสุดสงวน อัตรา ๓ ชั้น ของเก่า ประเภทหน้าทับปรบไก่มีท่อนเดียว ๖ จังหวะ เป็นเพลงสำเนียงมอญ ไม่ทราบนามผู้แต่ง ส่วนทำนอง ๒ ชั้น นายมนตรี ตราโมทได้มาจากครูกล้อย ณ บางช้าง และได้ตัดลงเป็นชั้นเดียว ครบเป็นเพลงเถา
ทำนอง ๒ ชั้นของเพลงสุดสงวนนี้ สมเด็จพระบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ทรงพระนิพนธ์ขึ้นอีกทางหนึ่ง
ปลายรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว หลวงประดิษฐ์ไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) ได้ตัดทำนอง ๒ ชั้น ของครูกล้อย ณ บางช้าง ลงเป็นอัตรชั้นเดียว เพื่อให้ครบเป็นเพลงเถาอีกทางหนึ่ง นอกจากนั้นท่านยังได้แต่งเพลงสุดสงวน ๓ ชั้น ๒ ชั้น และชั้นเดียวให้มีสำเนียงมอญมากขึ้น สำหรับ
ปี่พาทย์มอญบรรเลงโดยเฉพาะ
บทร้องเพลงสุดสงวน เถา
น้องเอ๋ยเพราะน้อยหรือถ้อยคำ หวานฉ่ำจริงแล้วเจ้าแก้วเอ๋ย
เเม่เนื้อหอมพร้อมชื่อดังอบเชย เงยหน้ามาจะว่าไม่อำพราง
ได้ชมชิดเข้าสนิทอย่างนี้แล้ว ขอเชิญแก้วกิริยาเมตตาบ้าง
พี่จะมอบเสน่ห์ไว้ที่ในนาง อย่าระคางข้องแค้นระคายเคือง
ถ้าพี่ลวงน้องให้หมองสัตย์ จงวิบัติเกิดเข็ญให้เป็นเนื่อง
สารพัดวิชาสง่าเปลือง เจ้าเนื้อเหลืองดังทองมาทาบทับ
ว่าพลางทางเปลื้องเครื่องคาด แขวนพาดฉากลงประจงจับ
อุ้มนางวางตักสะพักรับ ก็ทอดทับระทวยลงดังท่อนทอง
จาก เสภาขุนช้างขุนแผน ฉบับหอพระสมุด
12 окт 2024