เส้นทาง "คนกุลา" บนท้องทุ่งแห่งอารยธรรมอีสาน I ประวัติศาสตร์นอกตำรา EP.189 

ขอแปลบทผญากุลาร้องไห้เป็นภาษากลางนะครับ ...ท่ามกลางทุ่งอันกว้างใหญ่ไพศาล รู้สึกล้าอ่อนแรง แสงตะวันอันเจิดจ้าคล้ายต่ำเผาไหม้หัว จะเหลียวไปมองไปทางไหนก็มีแต่ทิวทุ่งอันเวิ้งว้างมิสิ้นสุด ยกมือป้องหน้าเหม่อมองพยับแดด เสมือนควันไฟไอร้อน ดังเราตกอยู่ในสุ่มของท้องฟ้าที่เร่าร้อน กลางวันอันแห้งผากปากหิวโหยโรยแรง แม้ร่มเงาไม้จะพออาศัยก็ไม่มี โอ้หนอเรามาหลงทางกลางทุ่งอยู่เดียวดาย แม้ถุงสะพายสายย่ามก็ดูหนักอึ้งจนแทบไม่ไหว จำต้องทิ้งไปไม่ไยดี เหลียวหลังมองหน้าแม้ทิศใดก็เปล่าเปลี่ยว เหนื่อยกระหายจนลมออกหูอื้อ เหงื่อไคลไหลย้อย จนรำพึงรำพันถึงลูกเมียทางบ้าน จะต้องเอาชีวิตมาทิ้งท่ามกลางทุ่งใหญ่ไม่ได้สั่งลา คิดขึ้นมาแล้วน้ำตารินไหลร้องไห้ .... ดังนี้ครับ

จะเกิดภาคไหนก็ไทยด้วยกัน เหนือ ใต้ กลาง อิสาน รวมกันเป็นชาติไทย อย่าให้ใครมายุยงปลุกปั่นให้พวกเราแตกแยกได้..แต่ละภาคปัญหาที่เจอย่อมแตกต่างกัน ทุกที่มีปัญหา..ครับ รักทุกคนทุกภาคที่เป็นคนไทย..

อ.อดิศักดิ์​ สุดยอดการบรรยาย​ เสียง​ ภาพประกอบเยี่ยม​ สำเนียง​ ภาษา​ จังหวะ​ ควบกล้ำ​ สุดยอดจริงๆ​ ปรบมือ

ภูมิใจค่ะที่ได้เกิดเป็นคนอิสานค่ะ

ขอบคุณทีมงานทุกท่านที่สืบค้นเรื่อง "กุลา" นะครับ ติดตามประวัติศาสตร์นอกตำราก็แอบหวังให้ทำสารคดีประเด็นนี้ เพราะผมเองก็ลูกหลานคน "กุลา" จากเมืองอุบล EP.นี้ ทำให้ผมเห็นที่มาของบรรพบุรุษตัวเอง เห็นภาพการบอกเล่าที่เป็นคำพูดในวันนั้นเป็นภาพที่ชัดเจนมากยิ่งขึ้นจากที่เคยฟังคำบอกเล่าของปู่ย่าในอดีต ขอบคุณทีมงานทุกท่านจริง ๆ ครับ สวัสดีวันสงกรานต์ครับ

ลูกชาย :: แม่ครับแม่ดูประวัตศาสตร์นอกตำรามั้ย ครับ แม่: ดูครับ ลูกชาย: แม่ชอบตอนไหนมั้งครับ แม่: แม่ชอบดูอะไรที่เกี่ยวกับอาณาจักรพุกาม เหมือนเราได้ย้อนตัวเองว่ามาจากไหน ลูกชาย: ผมก็ชอบประมาณนั้น แต่ไม่ใช่แค่ชอบดู 👍🌹#ชอบเสียงคนพากษ์ ฟังที่ไรก็ให้ได้ความรู้สึกดีมากๆ แม่: ฟังเสียงคุ้นหูมากน่าจะใช่ พิธีกรชื่อ อดิศักดิ์ ศรีสม ท่านเป็นผู้อ่านข่าวมาก่อน ูลูกชาย: ปลื้มเสียงและเนื้อหาที่นำเสนอสุดยอดเลยครับ 👍🌹👌🥰

ฉันเกิดปึ2501 สมัยเป็นเด็ก เคยติดตามตายายและพวกลุงป้าไปทำเกลือ รอนแรมกันไปจากรัตนบุรี ถึงที่มีเกลือเลยชุมพลบุรีไปถึงร้อยเอ็ด. ยายจะหวงเกลือนี้มาก จะเก็บเอาไว้ทำปลาร้าอย่างเดียว ปลาร้าของยายมีชื่อมาก คนพากันเอาข้าวมาแลก..ที่ขายเป็นเงินจะน้อย ยายบอกมีข้าวไว้เต็มยุ้งถึงจะดี ยายจากไปนานแล้ว ตำนานปลาร้าสุดแสนอร่อยก็พลอยจบลง สิ้นยายสิ้นป้าคนสืบทอดก็ไม่มี หลานๆพากันเรียนครูเป็นครูกันเกือบหมด น่าเสียดายที่รุ่นหลานต้องพากันซื้อปลาร้าบ้านอื่นกิน

เมื่่อปีก่อนผมเคยแชทไปบอกทางรายการว่า รอชมกู่กาสิงห์ของร้อยเอ็ดอยู่นะครับ ไม่คิดเลยว่าจะร้อยเรื่องราวทั้งทุ่งกุลาออกมาได้สวยงาม จะเก็นเรื่องบังเอิญหรือทางรายการจะมีการทำเรื่อราวนี้อยู่แล้วก็ตาม แต่ก็ขอบคุณมากๆครับ จากคนร้อยเอ็ด

ชอบเสียงพากษ์มากๆ นุ่ม จังหวะดี ออกเสียงชัดเจน รายการดีมากด้วย สุขสันต์วันสงกรานต์นะคะทีมงานทุกท่าน :_)

จริงที่ป่าฝนเขตร้อนยากต่อการสร้างอารยธรรม ป่าฝนในแอฟฟริกา แอมะซอน พัฒนาอารยธรรมช้ากว่าที่อื่น เอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นเส้นทางการค้าสำคัญแต่พัฒนาอารยธรรมช้ากว่าทั้งอินเดียและจีน

ตาผมเป็นพ่อค้าเร่ขายสีย้อมผ้ามาจาก อ.เขื่องใน อุบลฯ มาพบรักกับยายผมซึ่งเป็นสาวขอนแก่นยังบ่อเคยมีแฟนบ้านอยู่แดนอีสาน อ.บ้านไผ่ มีอาชีพปลูกหม่อนเลี้ยงไหมทอผ้าซิ่น หลังจากนั้นผมก็ได้เห็นญาติพี่น้องทั้งขอนแก่น-อุบลฯ มีการนำข้าวมาแลกเกลือ มีปลาแดกมาแลกข้าว มีการเดินทางไปมาหาสู่กัน ขอบคุณที่ทำให้ได้รู้รากเหง่าที่มาของบรรบุรุษครับ🙏

คุณูปการหนึ่งที่สำคัญของรายการประวัติศาสตร์นอกตำรา ซึ่งผมเชื่อว่าเป็นวัตถุประสงค์หนึ่งของการก่อตั้งรายการนี้ขึ้นมา คือ การจรรโลงสังคมไทยและประเทศเพื่อนบ้านด้วยวิธีการสร้างสรรค์ผ่านการนำเสนอข้อมูลทางประวัติศาสตร์หลายด้านที่น้อยคนนักจะได้รับรู้ เพื่อสร้างคุณค่าให้คนในแต่ท้องถิ่นให้เกิดความรักความภาคภูมิใจในถิ่นฐานและวัฒนธรรมของตนเอง ซึ่งความรู้สึกมีตัวตนนี้เอง จะหลอมรวมความเป็นปึกแผ่นของประเทศไทยได้ยั่งยืนที่สุด ประเทศไทยเราจะต้องพัฒนาดีขึ้นๆ แน่นอนครับถ้ามีสื่อแบบนี้เยอะๆ ขอขอบคุณรายการประวัติศาสตร์นอกตำรา อีกครั้งครับ❤

ผมคนสุรินทร์ หลงรักทุ่งกุลาหลงรักอำเภอสุวรรณภูมิมากบรรยากาศดีโคตรๆ ชอบขี่รถชมทุ่งนาจ.ร้อยเอ็ด

โครงการอิสานเขียว เกิดจากนายหลวง ร.9 ของเราครับ อิสานจึงไม่แห้งแล้งอีกต่อไป🎉🙏

ในความทรงจำของคนบ้านสีจาน-บ้านหนองคู อายุ 70-90 ปี อำเภอขามทะเลสอ จ.นครราชสีมา ยังมีความทรงจำเกี่ยวกับพ่อค้าต่างถิ่นเรียกว่า คนกุลานำสินค้าของป่าที่เดินทางมาตามทางเกวียนจากด่านใน เข้ามาขายที่บ้านสีจานแลโคกกรวด เพราะในเวลานั้นถนนสายโคกกรวด-ขามทะเลสอ-หนองสรวง-ด่านขุนทดยังไม่สร้าง มีเฉพาะทางรถไฟที่โคกกรวด ส่วนการเดินทางเข้าเมืองโคราช ใช้ทางเกวียนเลียบลำตะคอง

เมืองบัว อำเภอเกษตรวิสัย มีอารยธรรมต่อเนื่องกันมาไม่ขาดสาย ตั้งแต่ก่อนประวัติศาสตร์ ทวารวดี เขมร ลาว เครื่องปั้นดินเผา แคปซูลบรรจุศพ เยอะมากจนขุดที่ไหนก็เจอ ถ้าพัฒนาดีๆจะสุดยอดมาก

เกลือร้อยเอ็ด​เค็มไม่เท่าเกลือน่าน ในปริมาณเท่ากัน แต่เกลืออีสานมีรสชาติอื่นปนมาด้วย ซึ่งมีความพิเศษ ตอนหลังมีการส่งเสริมปลูกแตงโม​ที่ร้อยเอ็ด​ เป็นเนื้อทรายหวาน ไม่รู้ทุกวันนี้ยังปลูกอยู่หรือป่าวไม่รู้🤔 ที่พูดได้คือทำเรื่องนี้สมัยเรียน😁😁😁 โอ้! EP.นี้โอ้ ไม่ธรรมดา เปิดสมอง เปิด​โลกทัศน์​มาก ประวัติศาสตร์​นอกตำรา​😳😳😳 การไหลบ่าทางวัฒนธรรม​และเชื้อชาติ​👌👍🌹❤️ พอเปิดถึงจันทร์​ตลาดพลอย ขอบคุณมากครับทีมงาน น้ำตาไหลเลย กำลังสนใจตลาดพลอยและจังหวัด​ตราด อิทธิพล​โซเชียลที่ทำให้รู้ข้อมูล❤ เชื้อชาติผิวพรรณ​รวมถึงภาษา​ท้องถิ่น

ในอดีตหลาย 10 ปีที่แล้วแห้งแล้งจริงครับ ปัจจุบันมีระบบชลประทาน ทำให้ภาคอีสานมีความอุดมสมบูรณ์มากว่าแต่ก่อนเยอะ

สวัสดีปีใหม่ไทยค่ะทีมประวัติศาสตร์นอกตำรา ขอให้ประสบแต่ความสุขความสำเร็จทุกสิ่งที่ทำ ฉันเป็นคนสุรินทร์ อายุ 50 กว่า แม่เล่าให้ฟังว่าช่วงรุ่นคุณตาของตา หรือปู่ทวด เกิดภาวะความแห้งแล้ง ฝนไม่ตกติดต่อกันนานถึงเจ็ดปี เพาะปลูกไม่ได้ ไม่มีข้าวกิน ต้องเข้าป่าหาขุดมันป่ามาต้มกิน แต่ก็มีแต่รากที่แห้งๆ แม่เคยเล่าว่าตอนเราเด็กก็แล้งหนัก ต้องเอาลำต้นมะละกอมาขุดเป็นเส้นแล้วนึ่งให้ลูกกินกันตาย ถ้าขุดมันป่ามาได้ก็ต้องเอามาผสมข้าวสารหุง เพื่อให้ได้ปริมาณมากพอที่จะกินอิ่ม

สวัสดีปีใหม่ไทย วันมหาสงกรานต์ ครับทีมงานคุณภาพทุกคน เราคนหนึ่งที่เป็นเลือดเนื้อเชื้อไขของคนอีสาน พอได้มาฟังเรื่องราวนี้แล้ว สร้างความประทับใจ ชื่นชม และ ได้ความรู้ ความเข้าใจ ขอบคุณนะครับ 🙏

ขอบคุณครับ🙏🏼ชื่นชอบและชื่นชมที่ทีมงานนี้จัดทำเรื่องนี้ ผมได้ศึกษาอย่างตั้งใจ ถูกใจ ทั้งเรื่องประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ฯลฯเป็นกำลังใจและติดตามตอนต่อๆไปครับ👍👍👍👍👍👍👍👍👍👍

ภาษาในการบรรยาย สละสลวยมากครับ เพิ่มเติมอีกนิดนึง ตรงช่วง 25:25 ตำนานคำกลอนอีสาน ถ้าขยายความแปลเป็นภาษาไทยถิ่นกลาง น่าจะทำให้ผู้ชมภาคอื่นๆ เข้าใจและเห็นภาพมากขึ้นครับ ❤❤❤

ขออนุโมทนา ทีมงานทุกๆท่านได้รวบรวม เรียบเรียง สร้างสรรค์ รังสรรค์ ทุกๆอย่างลงตัวได้ดีมากๆ.. ขอบคุณ..20 /4/2566.

ขอขอบคุณรายการ ที่เก็บรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ไม่ปล่อยผ่าน เช่น คำว่า "พนมดงเร็ก" "ปลาแดก" ฯลฯ

ที่พูดมาถึง ท่งกุลา เห็นภาพเลยครับ ทั้ง คลั่งใหญ่ คลั่งน้อย เพราะหมู่บ้านพวกนี้ เราไปมาหมดแล้ว "เห็นภาพเลย"

ตอนเป็นเด็ก เราก็อยู่ในประเพณีนี้ การสร้างบ้านเหมือนกัน ใช้เกวียน แห่กลองยาว การแต่งตัว นุ่งสะโหร่ง ย้อนอดีตก็นึกถึงบรรพบุรุษ😢

อิสานคือแกล่งอารยธรรม ที่มากมายที่สุดในไทย และยังคงมีการสืบสานและรักษาให้ลูกหลานได้ดํได้เห็นเท่าทุกวันนี้ ถึงแม้ว่าจะมีการประยุกต์เปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลาแต่ก็ยังมีรากเหง้าทางวัฒนธรรมที่ยังคือเปี่ยมด้วยมนต์ขลัง เช่น การละเล่นหมอลำ เครื่องดนตรี พิณ แคน โหวด กลอง และถูกคิดขึ้นโดยศิลปินอิสานเช่น โปงลาง เทียบกับภูมิภาคอื่นที่ได้รับวัฒนธรรมจากถิ่นอื่นอยู่มาก

ทั้งภาพ ทั้งเสียงพากย์ และข้อมูล สมบูรณ์แบบครับ

ขอบคุณสำหรับความรู้ค่ะ เขตนี้เป็นเขตทำงาน ขับรถผ่านแหล่งอารยธรรมสำคัญขนาดนี้แต่ไม่เคยทราบเลยว่ามีประวัติศาสตร์เก่าแก่

ผมเป็นคนกาฬสินธุ์ครับ เเละอยากบอกว่าแถวนี้มันเเล้งมาก ถึงบ้านผมอยู่ข้างลำน้ำชีก็เถอะ ผมได้ทำการสังเกตสำรวจดูเเล้วนะครับคือดินแถวนี้ลักษณะมันจะเหมือนทรายเลยเเต่ฝั่งกาฬสินธุ์จะดีกว่าหน่อยเพราะยังเป็นดินร่วนอยู่ แต่จังหวัดร้อยเอ็ดนะ หืมนึกว่าทะเลทราย ดินที่นั้นในเขตุชนบทเป็นทรายเกือบทั้งหมดเลย ตั้งเเต่สารคามไปถึงร้อยเอ็ดเลยดูแห้งเเล้งมาก แต่ก็ยังมีเเม่น้ำอยู่พอบรรเทา

สุขสันต์สงกรานต์ปี66แด่ทีมงานคุณภาพทุกท่านครับ EP.นี้ทำให้คิดถึงอ.เกษตรวิสัย จ.ร้อยเอ็ดที่อยู่ในบริเวณทุ่งกุลาร้องไห้ ที่ผมไปทำงานอยู่สามปี (29-31)ครับ

ดูคลิปนี้ได้ความรู้มากเลยครับผม อายุ 70 กว่าแล้ว แม่เป็นคนอุบลอำเภอเขื่องใน เล่าให้ฟัง คุณตา มีเชื้อสายเป็นรูปแขกกุลา อาชีพเป็นคล้ายๆนายฮ้อย ต้นวัวควายมาค้าขายในภาคกลาง หน้าตาญาติพี่น้อง หลายคนจึงหน้าตาเหมือนแขกรูปร่างสูงใหญ่ จมูกโด่ง ไม่เหมือนกับ คนอีสานทั่วไป จมูกจะ บี้เรียกว่าคนดังแหมบนะครับ

หมดคำสิเว้า ยอดเยี่ยมทุกสิ่งอัน ขอบคุณทีมงานทุกๆฝ่าย.ปลื้มค่ะ

ขนลุกเลยครับ ที่การฝังศพครั้งที่ 2 ยังมีมาถึงปัจจุบัน เพราะคนอิสานเวลาเผาศพเสร็จจะแยกกระดูกส่วนหนึ่งใส่หม้อดินไปฝั่ง อีกส่วนหนึ่งจะนำมาประกอบพิธีกรรมทางศาสนา

แสดงว่าคนที่อยู่บนภาคอีสานปัจจุบันนี้ สืบต่อประเพณีกันมาเมื่อหลายพันปี เข่น การทำบุญหาผู้ตาย 2 ครั้ง ครั้งแรกฝังศพไว้หรือเผา ต่อมาเมื่อญาติพี่น้องมีเงิน อาจจะ 1-2-3 ปี จะเริ่มทำบุญครั้งที่ 2 เรียกว่าทำบุญกระดูก จะนำกระดูกใส่ไว้ในภาชนะหม้อดินแบบโบราณ เหมือนที่ได้ดูในรายการนี้

ชอบครับ...เพราะเชื่อมโยงหลักฐานให้ได้เห็น...และเปิดจุดปิดที่ประวัติศาสตร์ในตำราเรียนไม่มีให้ศึกษามาก่อน...ทำต่อครับ

เมื่อปี 2555 เคยเดินทางไปที่ศรีษะเกษในช่วงฤดูร้อน มองเห็นทุ่งนากว้างขวางแห้งแล้งสุดสายตา นึกรำพึงในใจ "ทุ่งกุลาร้องไห้ มันเป็นแบบนี้นี่เอง"

อีสาน แล้ง เพราะนักการเมืองพูดเว้อจนเกินไปทำให้คนเข้าใจอีสานผิดๆ คนไม่อยากมาเที่ยวเพราะร้อนแห้ง แต่สำหรับผม มันคือ อารยธรรม อีหร่าน เปอร์เซีย อียิปชัดๆ ที่ตั้งบ้านบนที่แห้งแล้ง ซึ่งออสเตรเลียไม่สามารถอยู่ได้แต่ชาวอีสานอยู่ได้

😊🧏เส้นทางเดินของเรา คือ ต้อง เดินไป ตามสายทางแห่งธรรมชาติ ที่ มิอาจหลีกเรี่ยงได้เลยจริงๆ😁🙆(ธรรมชาติสร้างไว้ให้จริงๆ)สืบทอดเจตนารมณ์ คนสร้างชาติ🤗👌👍👀🌞💗💯✌️✌️

เรื่องราว ข้อมูลและการนำเสนอ ยอดเยี่ยมครับ

บ้านอยู่ทุ่งกุลา แต่พึ่งรู้จักกุลาแจ่มแจ้งก็วันนี้ ขอบคุณมากเลยนะคะ

ขอบคุณมากๆคะ สำหรับความรู้ใหม่ๆ ภูมิใจที่เกิดมาเป็นลูกหลานคน อีสาน😊

ขอชื่นชมและให้กำลังใจทีมงาน ที่ผลิตผลงานอันทรงคุณค่า ครับผม

ผมโตที่ อ.เกษตรวิสัย ผมจำวิถีชีวิตวัฒนธรรมจารีตประเพณีได้ และศึกษาประวัติศาสตร์ 🇰🇭🇱🇦🇹🇭🇲🇲 การที่เราเหมือนกันนั้นคือสิ่งดี อย่างน้อยเราเป็นเมืองพุทธ คนไทยบางกลุ่มอาจทะเลาะ กุขแมร์ แต่ผมดีใจที่เราเหมือนกัน ถ้าต่างจากเรา ขัดแย้งต่อวิถีชีวิตวัฒนธรรมเรานั้นสิถึงเรียกว่าภัยคุกคาม อย่างน้อยเราเป็นเมืองพุทธ คนจีนมีหิ้งพระไมยก็มี ผมชอบทุกคนที่ไม่เป็นภัย แต่ถ้าแขก ผมไม่ชอบ พวกเขาเบียดเบียนไม่เคารพสิทธิและพยามขยายอิธิพล 🇹🇭🇱🇦🇰🇭🇲🇲🇨🇳🇻🇳

"คนเงี้ยว" ก็คือคนไทหลวง รวมจนถึงคนไทขืน, คนไทลื้อในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ใน 3 กลุ่มนี้คนไทหลวงมีประชากรมากที่สุด ไทหลวงจะอาศัยอยู่มากในเขตฉานเหนือและฉานใต้ คำว่า "เงี้ยว" เป็นคำที่คนไทยเหนือและไทยอีสานใช้เรียก สันนิษฐานว่าเป็นการเรียกตามลักษณะเด่นที่มองเห็น ซึ่งก็คือคนเหล่านี้มีนิสัยชอบสักร่างกายให้มีลวดลายต่างๆคล้ายๆงู ก็เลยถูกเรียกว่า"เงี้ยว" (ตรงกับสำนวนที่ว่า"งูเงี้ยวเขี้ยวขอไว้ใจไม่ได้" ) ส่วนคนไทยภาคกลางและภาคใต้จะเรียกคนเหล่านี้ว่า "คนไทใหญ่" อีกคำหนึ่งที่ใช้เรียกขานคนไทเงี้ยว/ไทใหญ่ ตลอดจนถึงคนปะโอ(กะเหรี่ยงดำ) และต่องสู่ ในเขตรัฐฉานและรัฐมอญของเมียนมาก็คือคำว่า"กุลา/กุหล่า/คุลา" เป็นคำที่คนไทยทางภาคอีสานใช้เรียกคนกลุ่มนี้ โดยให้เหตุผลว่าเป็นกลุ่มคนที่มีความแข็งแรงห้าวหาญและมีความอดทนสูงมาก สามารถรอนแรมเดินทางไกลมาค้าขายจากทางรัฐฉานและรัฐมอญมาจนถึงเขตอีสานกลางและใต้ได้ แต่คนกลุ่มนี้เมื่อเดินทางมาถึงเขตท้องทุ่งในอีสานกลางและใต้ซึ่งมีพื้นที่กว้างใหญ่แห้งแล้งและทุรกันดารมากต้องใช้เวลาเดินทางหลายวันกว่าจะผ่านไปได้ หมู่บ้านก็ไม่มี ต้นไม้และแหล่งน้ำก็ไม่มี อุปสรรคความยากลำบากเหล่านี้ส่งผลให้คนกลุ่มนี้ต้องร้องไห้ออกมา จนกลายมาเป็นชื่อเรียกท้องทุ่งแห่งนี้ว่า "ทุ่งกุลาร้องไห้"

ชอบรายการอาจารย์มากๆ ครับ โดยเฉพาะตอนเกี่ยวกับอารธรรมโบราณเชื่อมโยงไปถึงมนุษยวิทยา เป็นกำลังใจให้อาจารย์สร้างงานดีๆ ให้คนได้ติดตามครับ

ทุ่งกุลาร้องไห้ในอดีตปลูกข้าวไม่ได้ แต่เป็นแหล่งถลุงเหล็กและทำเกลือสินเธาว์มาตั้งแต่ยุคเหล็ก จนเกิดเป็นบ้านเมืองต่างๆ ขึ้นมา เจ้าชายจิตรเสนสามารถสร้างอาณาจักรเจนละขึ้นมาได้ก็เพราะอาศัยทรัพยากรทั้งสองอย่างนี้จนสามารถขยายอำนาจจากลุ่มน้ำมูลลงไปยึดครองดินแดนในเขตที่ราบลุ่มโตนเลสาบได้

อีสาน คือดินแดนแห่งชาติ มีความสุข

เมืองไทยมีอะไรอีกมากมายที่เราไม่รู้ ขอบคุณประวัติศาสตร์นอกตำรา🙏👍👏

อีกหนึ่งรายการในตำนาน ที่ผมชื่นชอบมาตั้งแต่ตอนผมเป็นเด็ก คือรายการกระจกหกด้าน ชอบน้ำเสียงผู้บรรยาย คลาสสิคมากๆครับ

ขอบคุณสารดีคุณภาพครับ อยากนำเสนอตำนานเส้นทางการเดินทางท้าวปาจิต-นางอรพิม ครับ

สุดยอด ยอดเยี่ยมทุกEP ติดตามทุกตอนครับ❤😊

ชอบสารคดีช่องนี้มากๆครับ

ชอบทุกคลิป ขอบคุณครับ ข้อมูล+ภาพประกอบ+เสียงบรรยาย ยอดเยี่ยม ** อยากให้จัดทำ เกี่ยวกับ พระราชประวัติของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ด้วยจะได้ไหมครับ

ฟังเพลินเลยครับ ได้ศึกษา สังคมและประวัติศาสตร์ไปในตัว..

กลุ่มต้องสู้ ตาของผมที่ชุมพรเคยเล่าให้ฟังเรียกกันว่า กะเหรี่ยงดำ ต่องสู่ กุลาดำ (เข้าใจกันว่าเป็นคนป่าของฝั่งพม่า พวกนี้จะเก่งเรื่องสมุนไพรแก้พิษต่างๆมาก ฟังดูลึกลับพอๆกับป่าดงนั่นล่ะครับ

สวัสดีปีใหม่ไทยครับ ท่านแอดมินทุกท่านครับ ขอให้ท่านแอดมินและทีมงานทุกท่าน สุขภาพแข็งแรงปรารถนาสิ่งใดให้สมหวังตังค์ที่หมาย เจริญด้านความดีและสุขภาพแข็งแรงทุกๆท่านครับผม ขอขอบคุณที่นำคลิปเรื่องราวสิ่งที่ดีๆมาเล่าให้เราฟังเป็นรายการที่มีคุณค่าได้เรียนรู้มีประโยชน์เพิ่มความรู้สิ่งที่ไม่เคยรู้ก็ได้รู้สิ่งที่ไม่เคยเห็นก็ได้เห็นขอบคุณจริงๆจาก FC คนรัฐฉาน❤️🇱🇹

สุดยอดข้อมูลจริงๆ ขอบคุณทีมงานคุณภาพค่ะ ❤❤❤

สุดยอดครับได้เรียนรู้ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นตัวเอง ทีมงานเยี่ยมจริง ๆ ครับชื่นชม

"ทุ่งกุลาร้องไห้" ทำให้นึกถึง "ทะเลทรายทาคลามาคาน" บนเส้น"ทางสายไหม" อันเลื่องชื่อเสมอ แบบ"ทาคลามาคานอีสาน"อะไรประมาณนี้ ถ้ามีงบพอ ลองสำรวจดีๆ รวบรวมเรื่องราว และทำเป็นแหล่งท่องเที่ยว "เส้นทางการค้าโบราณ" ได้ก็น่าจะดีไม่น้อยนะ

ชอบรายการนี้มากครับ ได้ความรู้ ❤

เป็นสารคดีที่ดีมาก ขอบคุณครับ ติดตามทุกคลิป

ฟังง่าย ได้สาระ ... ขอบคุณคณะทำงานทุกๆ ท่านขอรับ

ขอบคุณที่ทำรายการดีๆแบบนี้ครับ ผมคน อ.สุวรรณภูมิ

กราบขอบพระคุณครับ

ชอบมาก ที่ทำสารคดีที่ทรงคุณค่าไว้ให้คนรุ่นนี้และรุ่นต่อๆไปได้ศึกษา ขอชื่นชมครับ

กุลา จำพวกตองสู เป็นชนปะโอที่อพยพเข้าไปอยู่กับชนไทใหญ่ในรัฐฉานแล้วรับอิทธิพลทั้งวัฒนธรรมและภาษาของไทใหญ่ไปใช้จนแทบจะเป็นชาวไทใหญ่จนแยกไม่ออกเลยครับ นี่...หมายเอาเฉพาะกุลา กลุ่มตองสูนะครับ

น้ำเสียง จังหวะ ลีลา ของผู้บรรยายยอดเยี่ยมมากครับ เรียบเรียงบท เข้าใจง่าย

ได้ตามคำขอขอบคุณมากค่ะ

"ฝูงคนเอิ้นท่งกุลาถิ้มหาบ กุลาหลาบแต่พุ้นบ่ไปใกล้ท่งหลวง"....ส่วนปลายหางทุ่งกุลามาตกในเขตอ.เขื่องในที่บ้านทุ่งใหญ่ต.บ้านไทย สมัยก่อนบ้านทุ่งใหญ่ชื่อบ้านขะโหมย เป็นบ้านขอมโบราณ ต่อมาสมเด็จพระมหาวีระวงศ์(อ้วน ติสโส)เดินทางมาตรวจการศาสนาเห็นชื่อหมู่บ้านแปลกๆจึงเปลี่ยนให้ใหม่โดยอาศัยทำเลที่ตั้งใกล้กับทุ่งที่กว้างใหญ่จึงให้เปลี่ยนเป็นบ้านทุ่งใหญ่เป็นเวลาต่อมา ทั้งนี้สมเด็จได้นำศิลจารึกจากหมู่บ้านนี้กลับไปไว้วัดสุปัฏด้วยจนถึงปัจจุบัน และศิลาจารึกอีกหลักอยู่ที่พช.แห่งชาติอุบลฯ

ตอนเด็กฉันอาจจำอะไรไม่ได้มากแต่ฉันคือ คนทุ่งกุลาตัวจริง ดูนานสกุลฉันสิฉันรักคำว่าคนทุ่งกุลามาก

ขอบคุณครับสิ่งผมขอไปหลายเดือน ทุ่งกุลาร้องไห้❤

รายการ ประวัติศาสตร์นอกตำรา เป็นรายการที่ทรงคุณค่าจริงๆครับ

พึ่งอ่าน นิยาย จันทราอุษาคเนค์จบ คุณวรรณวรรธน์ อ้างอิงถึงเจ้าชายจิตรเสน ยุครุ่งเรืองสุดของเจนละ สนุกมากเลย

อยากให้ประวัติศาสตร์นอกตำรา ทำเกี่ยวกับ"เมืองท่งศรีภูมิ"มหาอำนาจใจกลางอีสาน มากเลยครับ ขอบคุณครับ

ชอบรายการนี้มาก อยากให้เด็ก ๆ สมัยปัจจุบันได้เรียนรู้

❤ลูก​กราบ​กราบ​กราบ​ขอบคุณ​บรรพบุรุษ​ของเรา​ที่ทำให้มีเราจากอดีต​ถึง​ปัจจุบัน​ค่ะ

เป็นอีกตอนที่เปิดโลกทัศน์ของชาวกุลา ในเขตภาคอีสาน...ขอบคุณทีมงานคุณภาพนะครับ...สำหรับข้อมูลที่แน่น และมีหลักฐานชัดเจนได้ความรู้ขึ้นมากเลยครับ...เป็นกำลังใจให้ทำสารคดีแบบนี้ต่อไปให้ครบทุกภาคของประเทศไทยเลยนะครับ...❤️❤️❤️👍👍👍

คุณทำรายการใด้ดีมาก ดีกว่าอ่านประวัติศาติที่ทางราชการทำอีก👍🙏ครับแอด

ขอบคุณมากครับ ที ทีมงานได้สร้างสรร ผลงานดีมีคุณภาพอีกแล้วครับท่าน โดยชาติกำเนิด ที่ผมได้เกิดเป็นคนอีสาน (ชาวยโสธร)🙏👍

พึ่งรู้ว่าบ้านตัวเอง(ร้อยเอ็ด)มีแหล่งโบราณคดีเก่าแก่ขนาดนี้ โอ้ขอบคุณครับ ๆ อยากไปดูด้วยตาตัวเองจริงๆ เหมือนกัน

ขอบคุณมากจ้า...🥰🥰🥰

อ.อดิศักดิ์ศรีสมบรรยายดีมากครับ

ขอบคุณทีมงานสารคดีคุณภาพ สงกรานต์ปีนึ้ขอให้ชุ่มชื่น มีความสุขนะคะ

สุดยอดอีสาน ได้ความรู้และหาดูได้ยากครับ

ขอบคุณมากครับสำหรับความรู้ดีๆ

เข้าใจมากขึ้นมาก ว่าทำไมคนจากเชียงตุงถึงได้มาเที่ยวแถวอุบลฯ จำนวนมากช่วงสงกรานต์ ถามเพื่อนๆ ชาวอุบลฯ บอกว่าเชียงตุงเป็นญาติๆ กัน เพียงแต่เขาไม่ใช่คนไทย เราเป็นคนไทย ก็คิดว่าอพยพมาช่วงสงคราม จนได้มารับรู้เส้นทาง ตอนนี้นี่เอง ขอบคุณมากๆๆ

คิดฮอดทุ่งกุลาจากพัฒนาทุ่งกุลาไทย+ออสซี่❤❤🎉😮😂

ดีงามครับอาจารย์☺️🤟🥰💯

ขอประวัตินายฮ้อยค้าควายจากอีสานเข้ามากรุงเทพด้วยครับ​ กราบขอบพระคุณล่วงหน้า

ขอบคุณรายการที่ทำให้รู้ประวัติศาสตร์ที่คนอุบลแท้ๆอย่างผม ได้รู้ในสิ่งที่ไม่คิดว่าจะได้รู้

ปัจจุบันอีสานเจริญมาก ไปดูเลย โคราช/อุดรฯ/ขอนแก่น/อุบล ฯ ใหญ่และเจริญยิ่งกว่าภาคกลางอีก อาหารการกินก็บริบูรณ์เพราะมีแหล่งเพาะปลาน้ำจืดเยอะ เช่น เขื่อนอุบลรัตน์/ จุฬาภรณ์/ สิรินทร/ลำตะคอง และ เขื่อนลำพระเพลิง

ขอบคุณนะคะที่ให้ความรู้ค่ะ

สุดยอดการสืบค้นและเรียบเรียง

มาแล้วๆสารคดีคุณภาพใครไม่ได้ออกไปเที่ยวมารับชมกันนะครับ 😊😊😊❤❤❤

ตอนนี้อุดมสมบูรณ์ใครๆก็อยากไปอยู่

ชอบฟังเสียงบรรยายนี้ค่ะ

ขอบคุณทีมงานครับ

มาแล้ว บ้านเก่า 101|ไผว่าแล้ง น้ำท่วมทุกปีื บ.ผักแว่น ย้ายมา อุดร นี้แหละ คลังความรู้ ของฉัน ทุ่งกุลา แหล่งเกลือ ก่อนประวัติศาสตร์

นึกถึงวรรณกรรม "ลูกอิสาน"ของอ.คำพูน บุญทวี