เห็นต่างอย่างมีสติ | อ.ซอบรี นภากร 

เห็นต่างอย่างมีสติ | อ.ซอบรี นภากร
งานโรงเรียนอั๊ดดีนุนน่าซีฮะห์ คลองจวน
1 มิถุนายน 2567
.
ความเห็นต่างในหมู่ฟุกอฮาอ์มีมานับพันปีแล้ว เกิดจากความเห็นที่แตกต่างที่มีต่อหลักฐานที่ใช้อ้างอิง บางท่านคิดว่าเรามีกุรอานเล่มเดียวกัน ร่อซูลคนเดียวกัน เราต้องละหมาดเหมือนกัน แบบเดียวกัน ไม่มีความแตกต่าง ความจริงแล้วในญะมาอะฮ์เดียวกันไม่ใช่เรื่องเลวร้ายที่ละหมาดจะมีความแตกต่างกันบ้าง มันไม่ใช่การแสดงออกถึงความแตกแยก แต่แสดงถึงความเข้าใจในข้อเท็จจริงของสังคมมุสลิมที่ยอมรับความแตกต่างและอยู่กันได้อย่างรอมชอม พวกเราไม่ได้รอมชอมกันด้วยเหตุผลโลกสวยที่ว่า “เราพี่น้องกันอย่าทะเลาะกัน” แต่อุลามาอ์รู้หลักการและกลไกของความแตกต่างนี้ พวกเราจึงไม่มีฝ่ายไหนบีบบังคับให้คนอื่นต้องยอมรับมัซฮับของตน อ้างความถูกต้องอยู่ฝ่ายเดียว และฉีกทิ้งความชอบธรรมของแนวคิดอื่น
อิหม่ามอะหมัด รอหิมะฮุลลอฮ์ กล่าวไว้ว่า
لا ينبغي للفقيه أن يحمل الناس على مذهبه ولا يشدد عليهم
“ผู้รู้ฟิกฮ์ไม่ควรบังคับผู้คนให้ยอมรับแนวคิดของตนหรือสร้างความลำบากแก่คนอื่น”
ท่านอิบนุ มัสอู๊ด รอฎิยัลลอฮุอันฮุ เคยละหมาดญะมาอะฮ์ที่มีมะอ์มูม 2 คนโดยจัดแถวให้มะอ์มูมยืนในแนวเดียวกับอิหม่าม ไม่ใช่ยืนข้างหลัง และเวลารุกัวอ์ให้ประสานมือสองข้างเข้าด้วยกันระหว่างเข่า ไม่ใช่เอามือจับที่เข่า แล้วเราคิดว่าภาพญะมาอะฮ์ที่มีอิบนุ มัสอู๊ดอยู่ด้วยจะออกมาเป็นอย่างไร? นั่นลูกศิษย์โดยตรงของท่านนบี ยังละหมาดไม่เหมือนกับคนอื่น แต่เรากลับตั้งธงทำนองว่าอุมมะฮ์ที่มีคุณภาพ ญะมาอะฮ์จะต้องออกมาเหมือนกันทุกอิริยาบท จึงจะสวยงาม จึงจะได้ตามมาตรฐานอิสลาม อย่างนั้นหรือ?
อิหม่ามมุสลิมรายงานว่า
عن علقمة ، والأسود ، أنهما دخلا على عبد الله ، فقال : أصلى من خلفكم ؟ قال : نعم ، فقام بينهما ، وجعل أحدهما عن يمينه والآخر عن شماله ، ثم ركعنا ، فوضعنا أيدينا على ركبنا فضرب أيدينا ، ثم طبق بين يديه ، ثم جعلهما بين فخذيه ، فلما صلى ، قال : هكذا فعل رسول الله صلى الله عليه وسلم
จากอัลกอมะฮ์และอัลอัสวัด ทั้งสองเข้ามาหาท่านอิบนุ มัสอู๊ด ท่านกล่าวว่า คนเหล่านั้นละหมาดกันแล้วหรือ? เขาตอบว่า “ครับ” อิบนุ มัสอู๊ดจึงยืนขึ้นระหว่างทั้งสอง ให้คนหนึ่งอยู่ข้างขวาท่าน อีกคนอยู่ซ้าย และเมื่อรุกัวอ์เราวางมือลงบนเข่า ท่านตีมือเราแล้วเอามือประสานกัน แล้ววางไว้ระหว่างหน้าขา พอละหมาดเสร็จท่านก็บอกว่า “ท่านร่อซูล ศอลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ทำไว้เช่นนี้แหละ”
ใน فتح المنعم ระบุว่า
‎يقول الإمام النووي: مذهبنا ومذهب العلماء كافة أن السنة وضع اليدين على الركبتين وكراهة التطبيق إلا ابن مسعود وصاحبيه علقمة والأسود، فإنهم يقولون: إن السنة التطبيق، لأنهم لم يبلغهم الناسخ، وهو رواية سعد بن أبي وقاص والصواب ما عليه الجمهور لثبوت الناسخ الصريح
“อิหม่ามอันนะวะวีย์ระบุว่า: มัซฮับของเราและบรรดาอุลามาอ์ทั้งหลายยึดว่า สุนัตให้วางมือทั้งสองลงบนเข่า ส่วนการประสานมือกันนั้นเป็นมักรูฮ์ ยกเว้นท่านอิบนุ มัสอู๊ดและลูกศิษย์ทั้งสองของท่านคืออัลกอมะฮ์และอัลอัสวัดที่มีแนวคิดว่า สุนัตให้ประสานมือกัน เพราะพวกท่านไม่ได้รับรู้ว่ามีการยกเลิกเรื่องดังกล่าวซึ่งก็คือรายงานจากสะอ์ด อิบนุ อบีวักกอศ ที่ถูกต้องก็คือแนวคิดของอุลามาอ์ส่วนใหญ่ เพราะมีรายงานยกเลิกมาอย่างชัดเจน”
ณ ยุคที่ดีที่สุดยังมีภาพของความแตกต่าง แล้วยุคที่แย่กว่าจะให้ล้างความแตกต่างนั้นคงจะเป็นไปไม่ได้ เหนือสิ่งอื่นใด มันไม่มีความจำเป็นต้องล้าง เพียงแค่อยู่ร่วมกันด้วยความเข้าใจ การยึดโยงกับแนวคิดใดที่ได้รับการยอมรับในทางวิชาการสามารถกระทำได้ สิ่งเดียวที่จะผิดก็คือการยึดโยงกับ “ทัศนะ” แต่อัพเกรด “ทัศนะ” ไปเป็น “ตัวบท” เสมือนหนึ่งทัศนะตนเองเป็นตัวบทที่ชัดเจนขนาดเป็นอื่นไม่ได้ เสมือนหนึ่งกำลังบอกว่า สังคมไม่ควรมีความเห็นที่แตกต่างกันในเรื่องนี้ถ้าทุกคนยึดมั่นในตัวบทจริง ซึ่งนั่นเท่ากับปรักปรำผู้อื่น เราไม่อาจยอมรับทัศนคติแบบนั้นได้ เราต้องปรับทัศนคติผู้ที่คิดเช่นนั้นให้กลับมายึดข้อเท็จจริงว่าสิ่งที่เขายึดอยู่ก็เป็น “ทัศนะ” หนึ่งเช่นกัน และเขาก็สามารถปฏิบัติไปเช่นนั้นได้อย่างเดิม
สิ่งที่เราทำทุกวันนี้คือให้ความเข้าใจเพื่อปรับ mindset เกี่ยวกับคิลาฟฟิกฮ์ ไม่ใช่บังคับทุกคนให้ต้องมาปฏิบัติเหมือนกันในทุกเรื่องที่สามารถเปิดกว้างได้
**********
บรรยาย “เห็นต่างอย่างมีสติ” โรงเรียนอั๊ดดีนุนน่าซีฮะห์ คลองจวน
cr. FB : Sobree Napakorn
.
▶️ เพลย์ลิสต์บรรยาย : • บรรยาย ศาสนาอิสลาม
facebook : 👍 / menarahalilmi
facebook : 👍 / alisuasaming.org
youtube : 👍 Manarah Channel @manarah
.
ช่องทางสนับสนุน Manarah Channel
- หรือร่วมเป็นผู้สนับสนุนเราแบบรายเดือน เดือนละ 50฿ หรือ 100฿ กดที่นี่ / @manarah
- ติดต่อโฆษณา ได้ที่ 0813996491 Line id : roon6491
- บริการไลฟ์สด ไลฟ์สตรีม งานกิจกรรมต่างๆ ติดต่อ 0813996491
جزاكم الله خيرا ขอบคุณครับ