๑).เพลงอัตราจังหวะสองชั้น ทำนองเก่าจัดเป็นประเภทเพลงสองไม้ โบราณาจารย์นำเพลงนี้ไปบรรเลงรวมอยู่ในเพลงช้าเรื่องแขกมอญ และนำไปบรรเลงขับร้องประกอบการแสดงโขน ละคร ทำนอง และลีลาของเพลงแขกลพบุรีสองชั้น จะให้อารมณ์เศร้าโศก อาลัยลา ในการแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์ตอน " พาลีสอนน้อง " ใช้เพลงแขกลพบุรีในบทของพาลีสั่งสอนสุครีพ
๒). เพลงอัตราจังหวะสามชั้น ได้มีนักดนตรีหลายท่าน นำเพลงแขกลพบุรีสองชั้นนี้มาแต่งขยายเป็นอัตราจังหวะสามชั้น มีสำนวนหลายทางด้วยกัน เช่น
๑. ทางนายช้อย สุนทรวาทิน ตกแต่งลีลาเพลงให้พลิกแพลง คึกคัก สนุกสนาน ไม่โศกเศร้า
๒. ทางนายสิน ศิลปบรรเลง
๓. ทางพระประดิษฐไพเราะ (มี ดุริยางกูร)
๔. ทางหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) แต่งขยายเมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๑
๕. ทางสักว่า โดยนักดนตรีไม่ทราบนามเป็นผู้แต่ง แต่ใช้บรรเลงอยู่ในวงดนตรีบ้านพาทยโกศลเพลงทางสักวาเพลงนี้มีท่วงทำนองที่ไพเราะ ผิดแปลกไปจากเพลงแขกลพบุรีทางธรรมดา
๓. เพลงเถา ใน พ.ศ. ๒๔๘๒ นายมนตรี ตราโมท ได้นำเพลงแขกลพบุรีสามชั้นทางของนายซ้อย สุนทรวาทิน มาแต่งตัดเป็นอัตราจังหวะสองชั้นและชั้นเดียว ให้มีทำนองและลีลาสอดคล้องเป็นแนวเดียวกันครบเป็นเพลงเถา นอกจากนี้ นายเขียน ศุขสายชล ยังได้แต่งครบเป็นเพลงเถาอีกทางหนึ่งด้วย
(บรรเลงโดยวงปี่พาทย์ไม้แข็ง กรมศิลปากร)
6 сен 2024
