በወቅቱ አብዮቱን ያቀጣጠለው የፍትህ መጓደል ነው። ዶ/ር ዲማ ነገዎ ክፍል ሶስት  

ደሬ በጣም እናመሰግናለን እኝህን የታሪክ ማህደር ዶክተር ዲማን ስላስተዋወከን ስለጋበዝክልን

One of the amazing, informative interviews I have heard over this media. Look forward to hearing the next epsode.

Wow, wow, really, amazing history . Baaye tokko namaati toola respect Dr.

Thank you very much Dr. Dima and also Dr. Dereje to think and arrange the interview. I learned much about who are we! But we need book exclusively on this matter for generation to learn the details. Tnk u once again

I am happy to see Dr Dima atleast in this way from all those crazy days. I have been listening about you and your father from childhood. My Grand father and Dej Azmatch Negeo were friends

Dr Dima every word which comes out of your mouth is our history. Regardless to Dereje’s impatience this great interview. Dereje please try to get Lencho’s and Prof Marara’s views on the same topic of discussion. Thanks

አቶ ዲማ ነግዎ በውነቱ በወጣትነት ዘመናቸው የሆነውን/የነበረውን ብዙ ነገር ከሰዎች ስም ጋር እስካሁን በትክክል የማስታወስ ችሎታቸው የሚደንቅ ፀጋ ነው። በእኔ ግምት ከዩኒቨርስቲ በፖለቲካ ሳይንስ ትምህርት እንደጨረሱ ሌሎች በመንግሥት ሥራ ሲቀጠሩ እሳቸው ለወደፊቱ መምህር እንዲሆኑ ዩኒቨርሲቲው አስቀርቷቸው ነገር ግን በውስጥ ለውስጥ እያካሂዱት የነበረው ፖለቲካ ተነቅቶባቸው ሊሆን ተቋረጠና በኋላ ለወለጋ ጠቅላይ ግዛት አንድ የጋልኛ ቋንቋ የሚችል ሰው ለመለስተኛ የሃላፊነት ሥራ ሲፈለግ እሳቸው መሥፈርት ስላሟሉ ያለ ተወዳዳሪ ተቀጠሩ። በዚያን ጊዜ የጠቅላይ ግዛቱ ሁለተኛ ከፍተኛው ባለሥልጣን ጋልኛ ቋንቋን የቻልኸው በትውልድ ነው ወይስ በዕውቀት ብለው መጠየቃቸው በቅንነት ለሚያስብ ሰው ሌላ ትርጓሜ ሊያሰጥ አይገባም። ግን ለሚጠራጠር ሰው በአሉታዊ ሊተረጉመው ይችላል። በቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ ዩኒቨርሲቲ ከነበሩት ተማሪዎችና አስተማሪዎች በቁጥር የሚበዙት ከጋልኛ ተናጋሪዎች ቤተሰብ እንደሆኑ ስለሚታወቅ ያኔ የነበረው ሥርዓተ መንግሥት ለይቶ ይጫነው ነበር የሚለው መሠረተ ቢስ ነው። የገጠር መሬት ይዞታ ርሥት እና ቀላድ (ገባር) የነበረ ሁኖ በከፊሉ ጠቅላይ ግዛቶች ኢፍትሐዊነት የነበረበት በመሆኑ አንዱ የአብዮቱ ገፊ ምክንያት ሊሆን ችሏል። አብዛኛው የገጠር መሬት አስተዳደር ቀላድ በነበረባቸው አካባቢዎች የበለጠው የወሰዱት ከኦሮሞ ነገድ የተወለዱ ከፍተኛ የመንግሰት ሲብልና ሚሊቴሪዎች እንደነበሩ አይካድም። ከሁሉም የበለጠውን መሬት የያዙት ራስ መሥፍን ስለሺ ነበሩ። እሳቸውም ከኦሮሞ ቤተሰብ ናቸው። የገጠር መሬት ሥሪቱ ርስት በተባለባቸው ኤርትራ፣ ትግሬ፣ ቤጌምድር፣ ጎጃም፣ ወሎ፣ ሸዋ ጠቅላይ ግዛቶች ከሞላ ጎደል ሁሉም ሰው የመሬት ባለቤት የመሆን መብት የነበረው ቢሆንም የሕዝቡ ቁጥር እየጨመረ ሲሄድ ያንኑ መሬት ስለሚካፈል የመሬት ጥበት ከማስከተሉም በተጨማሪ በይገባኛል ክስ የሰዎች ውሎ ፍርድ ቤት ነበረ። ደግሞ የእጅ ጥበብ ሙያተኞች፣ ቤተ እሥራኤሎች ከወሎ በስተቀር ሙስሊሞች የገጠር መሬት የማግኘት መብታቸው እጅግ የጠበበ ነበር። እናም በብዙ ገፊ ምክንያቶች የአብዮቱ መሪ ድርጅት የሆነው ደርግ ሥር ነቀል እርምጃ ወስዶ የካቲት 25/1967 ዓ.ም መሬትን ለአራሹ እና የመንግሥት እንዲሆን አድርጎ ነባሩን ኢፍትሃዊ አሠራር አስወግዶታል።

This interview is very fruitful and it gives a milestone of what was in political arena of Ethiopia since the 1974 revolution. Thank you Dr Dereje.

Thank you Dr Diima very interesting and learnt much our previous history!

I liked Dr Dima’s interview. It gave insight of what transpired during derg era and the early inception of OLF. I salute you sir❤️❤️❤️

Dr Dima God bless u and ur beloved family.Dima Dekebo

So Amazing story teller,just it happened yesterday

The depth knowledge of OLF leaders is beyond reach. They are so intelligent and insightful.

ምን አይነት: መሀይም፡ ጠያቂ፡ ነው: በእናታችሁ ሰውየው፡ እኮ፡ መናገር አልቻለም

Very respected gentleman guest... umrii dheeradha Obbo Diimaa, Namichi gaaffii gaafatu kun garuu maa akkas case 430 kana jibbaa yaa sabaa? Sirratti beeksisammoo dha. Jibbustus ati nama dhuunfaa homaa gadi hin fiddu. Ifatami jedhaani.

It’s so amazing history.

ፍትህ ለህዝባችን - ፍትህ እንሻለን ብለው በረሀ የወጡ የኦሮሞ ዶክተርና ፕሮፌሰሮች የፈጠሩት ድርጅት ኢሰብዐዊነት በጎደለው ተግባር የሚፈፅመው ጭካኔን በማየት ብቻ የመስራቾቹን የውስጥ ስሜትና ማንነት ማየት ይቻላል። ዛሬ አማራ እሳት 🔥 ጎርሶ እጥፍ ሰደድ 🔥 ሆኖ መጥቷል። ክእንግዲህ ወዲያ ምንም የማይፈነጭበት ማንነታችን ብሄር ብሄር ጨዋታን እናመጣላችኋለን። ኢትዮጵያ ጥንቅር ትበል አማራነታችንን በውድም በግድም እናስከብራለን።

Top historical discussions not take long tine for the next discussion

የሚገርም ነው ፣ኢትዮጵያዊ ሁሉ ዘር ትውልድ ሳይል የመደብ ትግል እያደረገ ሲሞት እንዲህ ያለ ዘረኛ ጠባብ ለማንና ለምን ይሰራ እንደነበር ነግሮናል። አማራ ሆይ ተጠንቀቅ ከዚህ ትምህርት ውሰድ ለየካቲት አብዮት ስንት አማራ ወጣት ሲያልቅ ይሄ ዘረኛ ምን ይሰራ እንደነበረ ሰምተሃልና ለሁለተኛ ጊዜ ስህተት እንዳትሰራ አስብ!!!

My respect for Baro Tuma grew even more. What a giant. Rest in power Baro Tumsa. What you planted will come true sooner or later.

የጥገኛነት ፖለቲካ ስለምታራምዱ ተርፋችሁ ለዚህ ጊዜ በቃችሁ እንጂ በፖለቲካ ትንታኔ እውቀት ችሎታችሁ ለዚህ የደረሳችሁ አይመስለኝም:: የተጠቀሱት ሰዎች ሙሉውን ማለት ይቻላል ከዚህ ዓለም በሞት ስለተለዩ የሚከራከርዎ ሰው የለምና "እኔ ነኝ " እያሉን ቃለ ምልልስዎን እንስማው::

የተከበሩ ዶ/ረ ዲማ በጣም የገረመኝ ምንም ሳይረሱ በዚያን ጊዜ የነበረውን ፓለቲካ እንቅስቃሴ በደንብ አሰረድተዋል ቀጣውን በጉጉት እንጠብቃለን ።

ዶ/ር ደረጀ ዶ/ር ገላሳን እንግዳ አድርገህ ማቅረብህ በጣም ትልቅ ተግባር ቢሆንም በቃለምልልሱ ላይ የተከተልከውአካሄድ ከዶ/ር ገላሳ ልናገኝ የሚገባውን ጠቃሚ መረጃ እንዳናገኝ እንቅፋት ሆኗል

ከ ዶክተር ዲማ በትንሹ 5 መፅሃፍ እንጠብቃለን።

Jal Diimaa(Dr) inspirations

Dr. Diman ye tela bet mendere interview bayaregachew tiru nbr...

ጠያቂው አትችልም ፣ያለ ሞያህ ገብተህ አበላሸህ። ለመላሹ ግን ያለኝን አድናቆት እና ክብር እገልፃለሁ ።

ጋሼ ዛሬም ነፍጠኛ እያሉ ሲያብራሩ ሌሎች የርሶን ብሄር በማይፈልጉት ስም ቢስጠሩዎት ምን ይላሉ? ቃለመጠይቁ በጣም ጥሩ ነው ከሌላ የማእከላዊ ኮሚቴ አባል ከነበሩ እና ከዘጠኝ አመት በላይ ታስረው ከወጡ ሰው ካገኘሁት ምስክርነት ጋር በጣም ይመሳሰላል: : ከቀበሌ አብዮት ጠባቂ እስከ ሚኒስቴሮች ይዛችሁ ውጤታማ ያልሆናችሁበት ምክንያት ምንድነው ይላሉ? ሁለት ሀሳብ ይዛችሁ (በኢትዮጵያ ጥላ ስር እና መገንጠል)ለሚለው ጥርት ያለ ውሳኔ አለመስጠታችሁ ሀሳባችሁን ለሁሉም ህዝብ ለመሸጥ እና ውጤታማ ላለመሆናችሁ ያበረከተው ነገር አለ ወይ? ጥያቄዬን ካገኙ መልሱን ቢፅፉልኝ በጣም አመሰግናለሁ: :

I like all three parts

This is the reason why we love the OLF. Afaan oromoo (ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ, qubee)and Oromia were founded on the bone and blood of OLF members. Dr. Dereje, thank you. Huge respect for Dr. Diimaaa

ኧረ እኚህ ታላቅ ጉምቱ ሰው መፅሐፍ ይፃፉልን የምትሉ Like አርጉ።Comment ላይም መፅሐፍ ፃፉልን እያላችሁ ፃፉ

መቼ ነው ስለ ዲማ ነገዎ ታሪክ ቃለ መጠይቅ የምታደርግልን? ሰውዬውን ቁጭ አድርገህ የባሮ ቱምሳ ታሪክ ዘጋቢ ነው ያደረከው።

OLF members was small in number. But there was the main political engineers of that country ( empire state of Ethiopia )

I rememeber Daniel Birhane & Sibhat Nega Era

ዶ/ር በደርግ ሰው በኤገሌ ልጅ በመሆኑ ሰራ ይሰጠው ነበር? ፍህታዊ ተጠቃሚነት አልነበረም?

ወይ ብስለት በጣም ገራሚ ሰው ነው። የኦሮሞ ትግል ምን ያህል ዋጋ ነው የተከፈለበት !!

❤

ብዙ የኦሮሞ ምሁራን እያሉ በተለያዩ የፖለቲካ ድርጅት ውስጥ መሆናቸው ግን አሁንም ያኔም የምናየው ነው።ይህንን ችግር ከፈቱ አይደለም ለኦሮሞ ለኢትዮጵያም የሚተርፉ ናቸው መከፋፈላቸውን ግን አይደለም በሌላው ብሄሮች በኦሮሞ ብሄርም ተቀባይነት ያጣበት ምክንያት ከቃለ መጠየቁ ፍንጭ ይሰጣል

Desi yemil wiyiti woooow

ለተከበረው የብሪጅ የዝግጅት ይድረስ። ጉዳዩ የአቶ ዳማ ነገዎን ቃለምልልስ ይመለከታል። ባጭር ባጭሩ ለተሰነዙሩት ሀሰቶች መልስ እሰጣለሁ። አቶ ዲማ ነገዎን ከማወቅም በላይ እንደ ወንድም የምመለከተው በመሆኔ እንዲህ ወርዶ በመሸ እድሜ ይዋሻል ብዬ አላመንኩም። ዲማ ሁልጊዜም ኦነግ ነው ። ከዚያ ውጪ ምንም ድርጅት ውስጥ ገብቶ አያውቅም። 1984ዓም ባሳተምኩት ይድረስ ለባለታሪኩ ላይ ስም ሳልጠቅስ እኔ የአመራር አባል በነበርኩበት ማሌሪድ ድርጅት ውስጥ ከኦነግና ከመኢሶን ሰርገው የገቡና የተባረሩ እንደነበሩ አመልክቼ ነበር። ዛሬ ዲማ በገደምዳሜ ማሌሪድ ውስጥ ብቻም ሳይሆን ሌሎች ድርጅቶችም ውስጥ ሰርጎ የመግባት እንደፈፀሙ አምኗል። በርግጥም ከማለሪድ ውስጥ ሁለት ወራት ያህል እንደቆየ አባረነዋል። እንዴት ሁኖ ሰርጎ ገብ በአንድ ጀምበር መሪ መሆን ይቻለዋል? እንዴትስ አንድ መሪ የምተዋወቀው የመኢሶኑ ሰርጎገብ ሲመጣ ለቅቄ ሄድኩ ብሎ እመኑኝ የማሌሪድ መሪ ነኝ ይላል? በርግጥ መኢሶን ሃይሉ ገርባባንና ጌታቸው ገብረፃዲቅን ለማስረግ ሞክሮ ተባረዋል። ኦነግና መኢሶን ማለሪድን ከውስጥ ለማዳከም በምክር ይሰሩ እንደነበር እናውቅ ነበር። ከዲማ ያልጠበኩት መቅለሉ ግን ሰርጎ ገብ መሆኑን አምኖ እዚያው በዚያው ሊቀመንበር እንደነበር መግለጡ ነው። ሌላው ይህንኑ የሀሰት ተረት ተረት እንደ የታሪክ ማስረጃ በመውሰድ ዲማ የማሌሪድ ሊቀመንበር ነበር። በመሆኑም ማለሪድ የኦሮሞ ድርጅት ነው ብለው የማንቦጫረቁ ምሁር ተብዬዎችን ተማሩ ማለት እፈልጋለሁ። ማንነት ማህበራዊ ስሪት ነው ለዚህ ምስክሩ ከየትም ነገድ ተወልዶ በኢትዮጵያዊነት ማንነቱ ታግሎ የሚሰዋውንያስቧል። በተቃራኒውም ከተወለደበት መንደር ያገኘውን ማንነቱን እንደያዘ የሚሞት አለ። ለኦነግንና መሰሎቹ ማንነት መወለድ ብቻ በቂ ነው። ኦሮሞ ሆኖ የተወለደ ሁሉ የግድን የኦነግ ተከታይ መሆን አለበት። በተመሳሳይ ከኦሮሞ የተወለደ በችሎታውም ይሁን በታሪክ አጋጣሚ መሪ ከሆነ ያመንግሥት የኦሮሞ መንግሥት ነው ብሎ ይፈርጃል። መንግሥቱ ሃለማሪያም የቆረጡ ኢትዮጵያዊ መሆናቸውን አይቀበልም። እናም በዚህ የስንኩላን አመለካከት በኢትዮጵያዊነቱ የማይጠረጠረውን የጦሩን ተመራጭ ደርግን የኦሮሞ መንግሥት ነበር ብሎ በድፍረት ወቶ ቃለ መጠይቅ የሚሰጥ አለ። መኢሶን በኦሮሞ ተወላጅ ስለተመራ የኦሮሞ ድርጅት ተብሎ ተፈርጇል። ከሁሉም የኢትዮጵያ ዝርያ መቶ በህብረ ብሔር ርዕዮት የተሳሰረውን ዜጋ ይሰርዛል።ሰደድን መንግሥቱ ሃለማራያም ስለሚመራው የኦሮሞ ድርጅት ያደርገዋል። ወዝሊግን ሰናይ ልኬ ስለሚመራው የኦሮሞ ድርጅት ተባለ። ሰናይ ከሁሉም አቻዎቹ የብሔረሰብ ጥያቄ የሚል የለም ብሎ እስከአረፈበት ጊዜ ፅኑ አቋሙን ያራመደ መሆኑ ሳይጤን በጠባብነት ተፈረጀ። እናም እነዚህ በመደዴ ስንኩል ትንተና ተብዬ በኦሮሞነት የተመደቡ ድርጅቶች የመሰረቱት ኢማሌድህ የኦሮሞ ድርጅት ተብሎ ተሰየመ። አረዘምኩት። በቦታው በቀዬው የነበርኩ አቶ ተስፋዬ መኮነን እባላለሁ። ታሪክን መመርመር፡ መመዘን፡ ሳያጓድሉ የሚገባውን ዋጋውን መስጠት ያስፈልጋል እላለሁ። መረጃ ማሰባሰብ ላይ ትልቅ ጥንቃቄ ማድረግ ከሰንካላ ድምዳሜ ያድናል። አመሰግናለሁ።

Wow! የሚገርም ነው! ትክክለኛው የኦነግ ሃሳብ አሸናፊ ነው የምንለውም በዚህ ምክንያት ነው! ቀጣዩን ክፍል በጉጉት እንጠብቃለን!

ገራሚ ነው

ወደ መጽሐፍ ቢቀየር ጥሩ ነዉ

ከይቅርታ ጋር ዶ/ር ዲማ ለማለት ነው

Dr Dima is eloquent. The amateur & impulsive journalist INTERRUPTS the flow of the conversation

ሙሉውን ኢንተርቪው ለታሪክ እንዲቀመጥ ዳውንሎድ እያደረኩት ነው።

ዲማ የምታማክረው መንግስት አደጋ ላይ ሲወድቅ ኦነግን ለማትረፍ በኦነግ ክንፍ ሚዲያ ብቅ አልክ? በአንድ ወቅት "ኦዴግ" የሚባል ድርጅት ከሌጮ ጋር መስርታችሁ "ኢትዮጲያ ኢትዮጲያ" እየተጫወታችሁ አጃጃላችሁን...አሁን ግን ነቄ ነን

ይኼ ሰውዬ ብዙዎቹ በእሳት የተበሉት የኢትዮጵያ ቁርጥ ቀን ልጆች በህይወት የሉም ብለህ ሁሉንም ነገር የራስህ ታደርጋለህ? ዘመናትን እንደቀንድ አውጣ አንገትህን ቀብረህ አሁን ሜዳውን እንዳሻህ ? ጠያቂው ከምትፍነከነክና ከምትፈነድቅ ዕውቀት እና ዕውነትን እንዲያወጣ ማፋጠጥ ነበረብህ ፤ስለዘመኑ መፅሐፍ ማየት ነበረብህ ። የብዙ ሟቾችን ክሬዲት ወስዷል ። "ቁማሩን በላናቸው" ዓይነት ጨዋታ ጥሩ አይደለም ።

አንተ (ጠያቂው) ዝም ብለህ አታውራ። ጥያቄህን ከጠየክ በኋላ አዳምጥ። አትንቀዥ። ዶክተር ዲማ የሚገርም ፖለቲከኛ ነው። Genius 🧠

የኦሮሞን ትግል ቅርፅ ካስያዙ ታሪካዊ ሰው አፍ በቀጥታ እንዲህ መስማት እድለኝነት ነው።

ወይ ጋዜጠኛ አላስወራ አለኮ😅😅😅

The interviewer needs to learn Journalism 101. Do NOT interrupt every second.

Poor interviewer; Dr Dima is a walking history book. You have to hear first. I was eager to hear but you interrupted the flow of idea😮

Dare please!haasawa isaa addan muru dhisi dhaggeffadhu.

ኮሎኔል ተካ ጀነራል ደምሴ ጀነራል መርድ ጀነራል አበራ አበበ ጄኔራል መርዳሳ እንደናንተ ዝቃጭ አልነበሩም::

hojii isin hojjetan guddaadha;Seenan borus har'as isin hin irranfatu.

ለኦነግ ሰዎች ትክክለኛ ብልፅግና ወይ ያ የገረጠጠ ፊት በ5 አመት ዉስጥ እደዚህ ፊቱ ማበጥ የሚሉት😁😁😁😁😁😁😁

This is INTERROGATION Not Interview

ጥያቄዉ ዝብሎ አለባብሶ ለማለፍ ጠያቄዉ ኦህዴድ መላሹ ኦነግ😁😁😁😁

What kind of unprofessional...way of being a 'journalist'...when you sit with somebody senior...listening should gave been the norm than continued annoying interruption😢

Kutaa lammaffaa dafaa nuuf dhiyeessaa maaloo. Waaqayyo umurii dheeraa isiniif haa kennu. sagantaa bareedaa dha. jabaadhaa itti fufaa.

This journalist INTERRUPTS excessively

ኮነሬል ጌታቸው ዋቅጅራ ናቸው

ጋዜጠኛው ቀልቃላ የማያዳምጥ በዚህ ላይ በከታታይ አላስፈላጊ ጥያቄ ያቀርባል! መርማሪ ፓሊስ ነበር እነዴ? ዶ/ር ዲማ አሁንም አማራውን ነፍጠኛ እያልክ ነው? የእናንተ ቆሻሻ ተንኮለኛ ዘረኛ ቡድን ነው መከራ የለኮሰብን!!

Very weak and soft journalist

The journalist is soooo unprofessional and disrespectful and biased. If his objective was to show he read bits and bits of history then he shouldn't waste Dr Dima's and the viewer's time. He should learn to listen when a well-seasoned legend talks first account history. @12:15 Dr. Dima even asked him back loooool

❤