«Ұлттық идеология және ...» жобасы өзінің үшінші маусымын алаштанушы ғалым Сұлтан Хан Аққұлымен сұхбаттан бастайды.
Ғалым әлі мектеп оқулықтарына енбеген Алаш заманы жөніндегі тың деректермен бөлісті. Алаш қайраткерлері Алаш автономиясы құрамында басқа ұлт өкілдері 40-45 пайыз болғанына қарамастан қазақ тілін мемлекеттік тіл етіп бекітуінің себебін, Үкіметтің атауы неге Қазақ үкіметі емес, Алашорда деп аталғанын, Алаш қайраткерлерінде қазіргі қайраткерлерде жоқ қандай мінез болғанын, халықты соншалықты ұйытқан Алаш идеясы деген қандай идея екенін айтып берді.
Спикер сондай-ақ қазақтың рухын басып, жігерін құм еткен, болмысын ұмыттырып, ұрпақтар сабақтастығын үзген, сол кезде 7 миллионнан асқан қазақты 2 миллионнан кем қалдырған ашаршылық пен оның салдарынан арылу мәселесіне тоқталды.
Сұлтан Хан Аққұлы сұхбатта бүгінгі жерімізді сақтап қалған тұлғаны да, есімі еленбей жүрген алаштықтарды да атады. Сонымен қатар, тұңғыш президенттің үлкен қателігін айтты.
Алаштанушы Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасымен жазылғалы жатқан тарихи кітаптардың кеңестік көзқараспен жазылатынын айтып, олай деуінің себебін түсіндірді. Қазақ халқын айнаға қарап өзінің тарихын, өзін танымай, өз бейнесіне үрген итке теңеп, талай тарихи шындықтың басын ашты.
00:00 Тизер
00:32 Шапка
00:39 Стендап
1:01 Бэкстейдж
1:10 Кіріспе
1:21 Алаштықтар неге атылды?
3:28 «Ә.Бөкейхан заманауи Қазақ мемлекетінің шаңырағын көтерді»
5:10 Алаш идеясы қандай идея?
6:52 «Әлихан діни фанатизмге қарсы болды»
9:06 Автономия: Алаштықтар талабы
12:54 «Қазақ тілін мемлекеттік тілге айналдырды»
14:22 Көшпенділік пен отырықшылық
16:16 «Қазақ жерді қауымдық меншікте ұстады»
17:46 «Өз тарихымызды білгіміз келмейді»
19:28 Неге қазақ емес, алаш?
23:11 «Қазақ зиялылары көшбасшы болды»
23:31 Кеңес үкіметі қалай орнатылды?
25:19 «30 жыл Назарбаевқа қалай шыдағанбыз?»
26:03 «Ортағасырлық 1500 картада Қазақ хандығы тәуелсіз мемлекет»
27:17 «ХХ ғасырда қазақ мәдениеті қатты жаңғырды»
28:49 «Тәуелсіздікті ғасырлар бойы аңсаған жоқпыз»
29:32 «Кеңес үкіметі неге қазаққа қатты шүйлікті?»
32:23 Алаштықтарда қазіргілерде жоқ қандай мінез болды?
32:58 «Бүгінгі жерімізді сақтап қалған Ә.Бөкейхан»
34:54 Есімі еленбеген алаштықтар
35:40 Әлиханның Мұстафаға берген тапсырмасы
37:54 «Алаш арыстары елін тастамаған»
39:53 Алаштықтар атылмағанда қазақ қандай болар еді?
44:27 «Қазіргі БАҚ-тың ықпалы бір «Қазақ» газетіне жете алмайды»
47:35 Қашан қазақ өз-өзін ұмыта бастады?
49:19 «Қазақты аштыққа ұрындыру қиын емес еді»
50:47 «Қазақ қоғамында ешқашан кедей деген ұғым болмаған»
51:56 «Әлихан сұмдықтың болатынын сезген»
53:41 Ашаршылық кезінде қанша қазақ шетел асты?
54:42 «Қазақтың рухын басып, жігерін құм етті»
56:07 «7 миллионнан асқан халық 2 миллионнан кем қалды»
58:17 «Ашаршылықты зерттеуге тыйым салды»
59:20 «Үрей жүрегімізде әлі отыр»
_______________________________________________________________________________
BAQ.kz. Басты ақпарат құралы.
Ресми сайттың сілтемесі: baq.kz/
Біздің әлеуметтік желілердегі парақшаларымыз:
Instagram: baqkz.resmi
Facebook: baq.kz/ Vkontakte: httpvk.comid183758383
Telegram: web.telegram.org/#/im?p=@baq_kz
Tiktok: www.tiktok.com/@baq.kz
#baqkz #қазақстанжаңлықтары #ұлттықидологияжәне #СұлтанханАққұлұлы
18 янв 2023
