Paul van Liempt in gesprek met hoogleraar economie Dirk Bezemer. “We mogen wel iets minder tevreden met onszelf zijn en meer oog voor de realiteit hebben.”
In zijn laatste boek betoogt Bezemer dat we in Nederland nauwelijks reserves hebben. “We zijn een rijk land, maar gek dat er op zoveel plekken zo weinig buffers zijn.” Dat geldt ook nog steeds voor de banken, zeker nu in coronatijd. “Eén van de crisismaatregelen is dat de banken iets losser mogen omgaan met hun buffers.” Kern van het probleem? Een financiële sector die losgezongen is van de reële economie. “In deze crisis gaan we daar ofwel hard tegenaan lopen, ofwel iets aan doen. Misschien wel eerst dat ene en dan het andere.” In zijn boek probeert Bezemer in kaart te brengen hoe allerlei zaken met elkaar verweven te zijn.
Zo maakt hij een onderscheid tussen vermogen en kapitaal. Het probleem zit ‘m volgens Bezemer bij de vermogensmarkt: “De vermogens zijn volledig uit het lood geslagen, die zijn veel te groot geworden.” Daar zitten bovendien veel improductieve schulden. “Die zijn sinds de vorige crisis verdubbeld ten opzichte van het mondiale bbp.”
Tot algemene uitspraken over de hoogte van de staatsschuld laat Bezemer zich niet verleiden. “Een kredietwaardig land als Nederland met een groot handelsoverschot, een groot verdienvermogen, kan een veel hogere schuld dragen dan andere economieën. Dat moet je per land bekijken.” Wel ziet hij dat onze mooie rijksbegroting een prijs heeft (gehad). “Het is echt dramatisch gesteld met de publieke sector en de gemeentelijke financiën.” Zeker gemeenten, zo betoogt Bezemer, zullen juist in toenemende mate te maken hebben met problemen door de huidige crisis.
Toch is hét grote vraagstuk volgens Bezemer wat anders: “Ik zou zeggen vergeet de staatsschuld, praat over private schulden.” Die zijn in ons land in verhouding met de landen om ons heen bijzonder hoog. Dat heeft een keerzijde. “Nederland is echt kwetsbaar [..] [en] extreem, ik zou bijna zeggen belachelijk, afhankelijk van de eigen vastgoedmarkt en van de pensioenbesparingen voor financiële stabiliteit.” Bovendien neemt door de inkomsten uit vermogens de ongelijkheid toe. “We mogen wel iets minder tevreden met onszelf zijn en meer oog voor de realiteit hebben.”
Dat is voor Bezemer evenwel geen reden om te gaan zitten somberen. “Het kan anders, en als het onder druk komt te staan kan het ook vrij snel anders gaan.” Zo zouden, zo betoog hij,de hypotheekrenteaftrek en de loan to value omlaag moeten. “Subsidies op schuld moet je eigenlijk gewoon afschaffen. Daar is geen algemeen belang mee gediend.” Daarnaast moet de loonbelasting omlaag zodat men weer voelt mee te doen aan de economische groei. “Er liggen gewoon concrete oplossingen klaar, we kunnen het de komende jaren veranderen.”
--
0:34 Je hebt een boek geschreven: ‘Een land van kleine buffers’. Wat bedoel je daar precies mee?
1:54 “Ik denk dat het met de buffers van de banken zorgelijk gesteld is”
5:19 Vind jij de volledig losgezongen financiële sector hét centrale thema?
6:52 Waarom denk jij dat hier wel degelijk iets aan te doen is?
10:16 Mag volgens jou de schuld ook oplopen of niet? “Ik zou zeggen vergeet de staatsschuld, praat over private schulden.”
11:31 Hoe denk jij over het oplopen van de staatsschuld?
18:01 Hoe zit het bij gemeenten, waarom mogen die niet zo’n hoge schuld aanhouden?
22:43 Over KLM: “Het wordt gezien als too big to fail, of dat echt zo is..”
27:19 Wat kunnen we doen om de private schulden omlaag te krijgen?
32:12 Over het gevaar van teveel private schulden
37:21 We hebben sterk leiderschap en visie nodig. Wat versta jij daaronder?
42:19 Wat zijn de pijnlijke keuzes die politici en leiders nu moeten gaan maken?
46:33 Welke kant zou het volgens jou idealiter op kunnen?
--
De Nieuwe Wereld TV is een platform dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering. Het is een initiatief van journalist Paul van Liempt, filosoof Ad Verbrugge en David van Overbeek
De Nieuwe Wereld TV wordt gemaakt in samenwerking met de VU, Centrum Ethos en Filosofische School Nederland.
Volg ons!
Website: www.denieuwewe...
Twitter: / de_nieuwewereld
28 сен 2024
