Madinada nozil qilingan bu sura bir yuz yigirma to'qqiz oyatdan iboratdir. U payg'ambar alayhis-salom sahobalar bilan «Tabuk» jangidan qaytayotganlarida nozil bo'la boshlagan. (Tabuk - Madina bilan Damashq orasidagi haj yo'li ustida joylashgan vohadir. Hijriy to'qqizinchi yilda u yerda musulmonlar bilan mushriklar o'rtasida jang bo'lgan edi). Bu surada shariati islomiyyaning ko'pgina qonun-qoidalarini bayon qilish bilan birga, asosan, ikki maqsad ko'zda tutiladi: ulardan birinchisi: Islomning mushriklar va ahli kitoblar bilan qanday munosabatda bo'lish lozimligi xususidagi qat'iy hukmini bildirish bo'lsa, ikkinchisi: Payg'ambar alayhis-salom g'azotga chiqishga chaqirgan paytlarida kishilar ruhiyatidagi holatlarni ko'rsatishdir. Bu suraning ayricha xususiyatlaridan biri shuki, Qur'ondagi mavjud bir yuz o'n to'rt suraning ichida yolg'iz mana shu sura avvalida «Bismilloh» aytilmasdan boshlanadi. Bu holni ayrim sahobalar «Tavba» mazmun-mohiyati jihatidan o'zidan avvalgi «Anfol» surasining davomi bo'lgani uchun ikkisining o'rtasini ajratish zarurati bo'lmagan, deb sharhlasalar, boshqa bir guruh sahobalar: «Bismilloh Allohning rahmatidir. Bu surada esa, asosan, jangu jadallar va Allohning la'natiga giriftor bo'lgan munofiqlarning xilma-xil toifalari haqida so'z yuritiladi. Shu boisdan, uning avvalidagi "Bismilloh" aytilmasligi lozim bo'lgan», deganlar. Bu suraning bir necha nomi bo'lib, ulardan eng mashhuri «Tavba»dir. So'ra nihoyasida Alloh mo'minlarning tavbalarini qabul etishi e'lon qilingani uchun ham bu sura «Tavba» nomi bilan atalgandir.
24 сен 2024
