• “Annemin zelil bir devesiyim ben;
Başka binekleri usansa da usanmam ben.”
• “Vallahi hayır! Onun doğum sırasındaki bir ahının karşılığı değil bu!”
• Kur’an’da ana-baba hukukunu belirten ayetler: Ahkaf, 46/15, Ankebut, 29/8, Lokman, 31/14,15, İsra, 17/23
• Kur’an’ın bize kadar gelen süreçte üç muhatap çevresi olmuştur. Bunlar:
1- Doğrudan Muhataplar
2- Dolaylı Muhataplar
3- Modern Muhataplar
• Doğrudan Muhataplar: Efendimiz (sas) ve onun mübarek ellerinde yetişmiş Kur’an’ın inşa ettiği nesil olan Sahabe neslidir.
• Dolaylı Muhataplar: Bunlar kim? Sahabe’den sonra gelen iki yada üç nesil? Yani Tabin nesli, Etba-ı Tabiin nesli yada onlara da tabi olan nesil…
• “Vallahi tam hatırlamıyorum, Efendimiz (sas) Sahabe’den sonra iki nesil mi saydı, üç nesil mi saydı tam hatırlamıyorum!”
• Vahye canlı tanık olan Sahabe, Sahabe’ye canlı tanık olan nesil Tabiîn…
• İhsan, Allah’ı görüyormuşçasına O’na kulluk etmen, O’na ibadet etmendir. Sen O’nu görmüyorsan da, O seni görüyor.
• İhsan kavramı, itaati de içerisine alan geniş bir kavramdır. İhsanın içerisinde zorunlu olarak itaat vardır; ama itaatin içerisinde ihsan olmayabilir.
• Ahkaf, 46/15, Ankebut, 29/8, Lokman, 31/14,15, İsra, 17/23, hepsi Mekki süreleridir. Muhatapların hepsinin annesi müşriktirler.
• Eğer anne ve baba müşrik ise ihsan var, itaat yok; eğer anne ve baba Müslüman ise içinde itaat olan bir ihsan var!
Müfessirlerimiz ilgili ayetlerin tefsirlerinde ana-babaya ihsanın şu 10 hususta olabileceğini söylemişlerdir. Nedir bunlar?
1. Onlara karşı sesi yükseltmemek
2. Kötü nazarlarla bakmamak
3. Onlardan önce söze başlamamak, konuştuklarında sözlerini kesmemek
Abdullah b. Ömer: “Rasûlullah’ın huzurunda sen oradasın, Ebû Bekir orada, Ashabın büyükleri orada dururken ben nasıl sizin bilmediğiniz bir soruyu cevaplarım” demişti.
4. Yaşlanıp bakıma muhtaç duruma düştüklerinde onlara hizmet etmek
5. Önlerinden yürümemek, toplum içerisinde saygınlıklarını zedelememek
6. Arkalarından konuşup-gıybet yapmamak
7. Onlar istemeksizin sevinecekleri işler yapmak
8. Şeref ve haysiyetlerini zedeleyici işler yapmamak
9. Onları kendi nefislerine, kendi rahatlarına tercih etmek
10. Sövmemek ve sövülmelerine sebebiyet vermemek
• “Adamın ana-babasına sövmesi, büyük günahlardandır.”
• “ Sen başkasının ana-babasına söversin, o da tutar senin ana-babana söver. Sen buna sebep olduğun için sorumlusun.”
• Abdullah b. Amr: “Bir insanın babasına sövülmesine sebep olması, Allah katında büyük günahlardandır.”
• Anne ve Baba’nın evlatlarına haklarını helal etmemesi meselesi…
• Anne ve babanın vefatlarından sonra evladın yapması gereken sorumluluklar meselesi…
• Ben öyle davranmalıyım ki, çocuklarıma “üf” dedirtmemeliyim.
• Ahmed b. Hanbel Müsnedi’nden, Taberani’nin Mu’cemi’nden, bir tablo…
• “O genç namaz kılıyor muydu?”
• “Odur, başka ne olacak!”
• “Allah’ım! Benim şefaatimle bir insanın kurtulmasını bana gösterdiğin için sana sonsuz hamdler olsun.”
• İkinci mesele: Evladın ana ve babasının vefatlarından sonra yapılması gereken sorumluluklar var mıdır? Varsa nelerdir?
• Asıl ismi Malik b. Rabia olan Ebü Üseyd bize naklediyor. Diyor ki:
“Peygamber (s.a.v.)’in yanında idik. Birisi geldi ve dedi ki: “Ey Allah’ın Rasûlü, ebeveynim öldükten sonra, onlara iyilik edebileceğim bir şey kaldı mı? Vefatlarının ardından onlar için neler yapabilirim? ”
Peygamber şöyle buyurdu: “Evet, dört haslet iyilik vardır. Onları yaparsan sorumluluğunu yerine getirmiş olursun. Bunlar:
1. Onlara hayır duada bulunmak ve onlara mağfiret dilemek.
2. Varsa vasiyetleri, onları yerine getirmek
3. Onların sadık arkadaşlarına ikram etmek
4. Akrabalara ihsan ve ikramda bulunmak
• “Ölümden sonra, bazı ölülerin derecesi yükselir. Ölü der ki: “Ey Rabbim! Bu (güzel) şey nedir)” Ona: Çocuğun, senin için istiğfar etti (Allah’tan mağfiret diledi), bundan dolayı da senin derecen yükseltildi!”
• “Üç amel defteri kapanmaz: Sadaka-i Cariye, ilim, salih ve saliha evlat…
• “Evladım, idare et!”
Önce meseleye evlat penceresinden bakalım:
1- Nikmet değil, nimet bil!
2- Zahmet değil, rahmet bil!
3- Zarar değil, hazine bil!
4- Dert değil, derman bil!
5- Yük değil, burak bil!
Meseleye anne-baba çerçevesinden bakalım
1- Bedduayı değil, duayı kuşan!
2- Menfaati değil, merhameti kuşan!
3- Adaveti değil, muhabbeti kuşan!
4- Beklentiyi değil, fedakârlığı kuşan!
5- Dünyayı değil, ahireti kuşan!
27 фев 2014
