James Brooke:I'm Inevitable and I will transform Sarawak into a develop Country(dulu Sebelum Tahun 1963 diorang ni sebuah negara sebelum masuk Malaysia) Rentap:Hold my Sumpit
Sejarah Sarawak yang banyak tidak ditulis dalam buku pembelajaran Sejarah Malaysia: 1.James Brooke memerintah lebih 100 tahun 2.Datu Patinggi Ali menentang Sultan Brunei dan Sultan meminta bantuan brooke.Patinggi Ali dibunuh.Sampai sekarang ada nama Beting patinggi ali 3.Sarawak adalah land of headhunter, beribu ribu pemburu kepala dari pelbagai suku kaum...penyamun dan lanun tidak berani dekat perairan sarawak sebab kepala mereka akan disalai 4.Kerajaan Brunei hampir ditawan pemberontak.Sultan minta pertolongan pahlawan iban dan sampai sekarang kesultanan brunei masih berhutang budi dengan para pahlawan bujang berani iban 5.Bahasa utama adalah bahasa Inggeris(Britain) sblm pembentukan malaysia 1963 6.Matawang utama adalah dollar sebelum 1963
Dengar2 dari history .pemerintahan brunei dulu kejam.jadi sultan tak berani turun padang.lagipun tradisi memburu kepala masih panas masa itu.terpaksa lah dia buat perjanjian dengan inggeris untuk misi pengaman.namun penduduk melihat brooke lebih bersifat kemanusiaan masa itu dengan membuat pentadbiran serta undang undang dan kerana brooke juga tradisi ngayau dihentikan
James Brooke bukan penjajah tetapi penjelajah....orang yang anggap penjajah sebenarnya tidak mempelajari sejarah Sarawak...yang negari kena penjajah ialah bahagian semenanjung....Beruntung sangat dengan keluarga Brooke yang perluaskan ilmu nya...tetapi tindakan orang Malaya...😌
@writer 91 brooke asalnya sahaja dari Britain, tetapi beliau tidak mengambil hasil negeri sarawak lalu dibawa pulang ke Britain seperti orang British yang lain.. Beliau telah banyak menghentikan konflik di sarawak dan menyatukan suku kaum di sarawak untuk bersama memajukan kerajaan sarawak. Itulah sebabnya beliau dianggap sebagai pemaju, bukannya penjajah.. Setelah perang dunia ke-2, Charles Vyner Brooke menjual negeri sarawak kepada british atas sebab ekonomi sarawak telah jatuh banyak selepas penguasaan jepun.. Kemudian british memerintah, disitulah para rakyat memberontak kerana rakyat sarawak lebih memilih untuk dibawah kepimpinan brooke berbanding pimpinan british pada masa itu..
Betul ni... Beza Sarawak dengan Semenanjung masa zaman pemerintahan British ialah Sarawak tu bukan kerajaan British perintah, tapi sebaliknya keluarga Brooke.. Dan berbeza dengan pejabat koloni British, keluarga Brooke ambil hasil wilayah Sarawak tapi invest balik kat Sarawak tak macam Semenanjung kena yang rompak semua.
Walaupun Sarawak boleh dikatakan agak harmoni, tetapi setiap kaum di Sarawak agak bertentangan pendapat dalam soal James Brooke. Orang bukan Melayu Sarawak iaitu Iban (majoriti), Melanau, Cina, Bidayuh dan yang lain mempunyai semangat Regionalisme atau Sarawak Nationalisme yang sangat kuat. Mereka akan mengaku sebagai bangsa Sarawak dan James Brooke adalah pengasas Sarawak yang ada pada hari ini serta Dinasti Brooke selama 100 tahun ialah satu tempoh yang penting dalam sejarah Sarawak. Bagi mereka James Brooke ialah Bapa Sarawak dan tiada Sarawak tanpa beliau, Mungkin mereka lebih suka yang Sarawak sememangya sebuah "negara" yang ada identiti sendiri berbanding Malaysia yang terlalu "Peninsular-centric" atau "Malay-centric". Selain itu, agama juga memainkan peranan penting, walaupun tiada catatan agama rasmi masa Kingdom of Sarawak. Tetapi yang pasti, James Brooke ialah Anglican dan dia turut membenarkan penyebaran Catholic di Sarawak. Jadi, sudah pasti orang bukan Melayu yang kebanyakkan beragama Kristian mahu pemerintahan Brooke berbanding Malaysia. Keluarga Brooke juga memerintah dengan agak adil walaupun Sarawak tidak mencapai kemajuan yang hebat. Rajah Kedua, iaitu Charles Brooke tahu bercakap Iban dan ingin mempelajari Islam agar dapat mendekati masyarakat Melayu Islam masa itu. Brooke juga dikatakan menyatukan semua kaum di Sarawak dalam satu identiti malah warna bendera Sarawak sebenarnya melambangkan bangsa di Sarawak, Dayak(Hitam), Kuning (Melayu), Merah (Cina). Dengan membentuk negara berdaulat, dia juga dapat melindungi orang Sarawak dari Brunei, pada masa ini, bangsawan Brunei termasuk Putera Brunei memperhambakan orang Sarawak di ladang dan lombong sehingga menyebakan banyak byk rusuhan (sebab tu lah James Brooke dapat maşuk sebab nak selesaikan benda ni) Dalam sejarah Malaysia, Dinasti Brooke dilakar sama sahaja dengan penjajah lain yang licik dan rakus, tiada beza dengan British, Portugis dan Belanda. Rentap, diberikan central figure dalam orang Iban yang menentang Brooke, tetapi perkara ini tanya berlaku ketika permulaan era Brooke sahaja, kemudian tiada penentangan yang significant dari orang Iban terhadap Brooke. Logiknya, benda seperti ini perlu dibuat kerana Brooke Nationalisme di Sarawak ni terlalu bahaya dan menyebabkan ketidakstabilan negara Malaysia. Bagi orang Melayu Sarawak, mereka mempunyai semangat nationalisme Malaysia yang lebih kuat tetapi Regionalisme yang lebih lemah. Mereka masih berbangga dengan identiti Sarawak tetapi tidak sekuat sehingga menyokong pengeluaran Sarawak dari Malaysia. Seperti yang saya kata, faktor Malaysia yang lebih "Malay-centric" dan negara Islam sejujurnya memainkan peranan. Bagi mereka Brooke bukan pengasas identiti Sarawak tapi sebuah kerajaan kecil di Kuching iaitu Kesultanan Sarawak yang wujud pada tempoh singkat. Happy Sarawak Day (22/7/1963).
Betul! Tapi nak tau tak kenapa Malay dan Non-Malay tidak sependapat dgn James Brooke? Sbb saya ramai juga kawan Melayu dan tunang saya Melayu. Tau tak, org Melayu kurang pengetahuan ttg sejarah James Brooke di Sarawak secara mendalam. Saya ni dah byk kali bercerita dgn certain kwn² melayu, mereka tekejut mcm certain event atau incident, mereka X tahu. Tunang saya sendiri bangsa Melayu. Dia baru je nak buat research sendiri ttg sejarah James Brooke di Sarawak sbb byk benda dia masih X tau. Yg saya hairan, kenapa ramai X tau yg James Brooke pernah membalas dendam terhadap Brunei atas pembunuhan Raja Muda Hashim. Ramai yg tau James Brooke rampas byk kawasan Brunei tapi ramai X tau motif nya. Ramai X tau layanan buruk kesultanan Brunei dulu terhadap org tempatan di Sarawak yg menyebabkan pemberontakan. Ramai yg X tau impact James Brooke dahulu terhadap Sarawak. Tanpa James Brooke, Sarawak tetap wujud tapi bukan sebesar sekarang. I doubt that org Melayu Di Sarawak byk tahu yg James Brooke memansuhkan penghambaan di Sarawak. Org Sarawak dolok hamba sultan Brunei yg X pernah berlaku adil tauk X? Tauk X org memberontak dolok ialah Kita sendiri, rakyat tempatan. Tauk X yg ditangkap memberontak dolok diarah oleh sultan Brunei utk dibunuh tapi James Brooke X maok. Sebaliknya, James Brooke berhasrat utk meraih kerjasama daripada pemberontak. Bukan membunuh pemberontak seperti sultan Brunei. Masih ramai yg X tau.
James brooke berjaya menyebarkan agama christian keseluruh pendalaman sarawak kepada orang Dayak. James brooke juga berjaya menghentikan headhunting di sarawak
@@jefferyling8035 betul tu Kita Dayak ni yang banyak berjuang untuk tanah SARAWAK and kemerdekaan SARAWAK bersama segelintir orang melayu tapi apakan daya politik daripada PAS ingin menukar SARAWAK ke darul hana
@@hirohunter2314 ohh so memang pemerintahan james ni okey lah?? Sebab kat malaya ada discrimination sikit orang melayu tak diambil kerja sebagai pelombong atau jaga estet sebab tu bawak orang china dan india
@@zmc2585 hmmm tak da lah okay sangat sebab ada juga pemberontak masa era Brooke dulu. Bagi yg pro-kerajaan Brooke,dia bagi meriam,senjata api dan apa yg korang minta. Tapi kalau macam keturunan pemberontak macam saya ni, saya kena diskriminasi teruk, sekolah dorang tak buat, elektrik dorang tak bagi, jalan tak buat walaupun bayar roadtax,masuk pejabat dorang tak layan sebab tengok gaji.
Owhh lagi satu, saya benci semua bangsa dahla guna nama bangsa utk kepentingan diri. Org tanya sesuatu pun tak dilayan tak kisahla bangsa apa. Saya nak beli kereta pun korang layan macam tak nak buat kerja. Porahh
Ada hikmahnya juga James Brooke datang ke Sarawak. Kalau tidak, mungkin hari ini takkan wujud Sarawak yang kita kenal. Sarawak hari ini ialah Sarawak yang dibentuk oleh keluarga Brooke. Sarawak yang asal hanyalah sebesar area Kuching zaman sekarang, yang juga dikenali sebagai Sarawak Darul Hana.
Tetapi orang Malaya anggap James Brooke penjajah...padahal James Brooke tidak menjajah/bunuh penduduk Sarawak...yang membunuh penduduk Sarawak ialah komunis dan Jepun.......kasihan James Brooke dengan keluarganya
@@anakmalaysia8840 kerana orang Malaya tidak paham.. James Brooke adalah PEMERINTAH YANG SAH LAGI BERDAULAT.. yang menabalkan dia adalah SULTAN BRUNEI SENDIRI..
Pemberontakan di Sarawak disebabkan kaum...kaum yang tidak dapat diterima oleh dayk asli Sarawak...James Brooke dengan tiba nya datang leraikan pergaduhan dan berbuat baik...tengok sampai sekarang tiada isu tentang agama di Sarawak...see betapa hebatnya James Brooke pulihkan keadaan.....tetapi apabila masuk Persekutuan Malaya....agama rasmi Islam...pemberontakan berlaku balik di KL.......sepatutnya Sarawak dan Sabah terus didalam persekutuan Britain..biarlah tunggu 5tahun untuk Britain memberi kemerdekaan..😌Britain tidak menjajah malah tolong dayak pertahankan Kuching dari komunis..Jepun..dan Indonesia.....Britain baik dengan dayak , dayak baik dengan Britain....yang hina caci dan sebagainya ialah penduduk dari semenanjung.. Sarawak sudah merdeka dan kenapa perlu sambut merdeka balik...Sarawak sudah berstatus negara dan Britain mula tunjuk ajar cara kembangkan bisnes.....
@@anakmalaysia8840 Ramai yang tak faham Sejarah Sarawak. Lebih lebih lagi yang madih muda dan tak pernah baca buku sejarah awal Sarawak zaman Brooke dan sebelumnya.
semasa 2014 sy ada jmpa satu page borneo oracle, ada mnyebut sebelum zaman pemerintahan james brooke, ada satu kerajaan di dalam sarawak, trbukti kesahihannya dlm tajuk pnceritaannya the lost of kingdom malano..... daerah dia klo x silap sy kat igan sarawak ke..... dulu ada kerajaan malano atau kerajaan suku melanau yg telah hilang dari sejarah sarawak...cuba cari balik guys....
Before the Brook raj, Brunei only controlled the original Sarawak area around Kuching. The Brunei sultan and nobles tried to act like warlords in the rest of present day Sarawak. The tribes were proud of their own heritage and were very rebellious of any attempt to subjugate them. After Charles Brooke acquired the Third Division, the people of Baram and Miri areas begged the Brookes to take them into Sarawak. After acquiring that region, the people of Limbang and Lawas area also wanted to join Sarawak. Why? Because they too were tired of headhunting and they were treated badly by Brunei. They were taxed unfairly. There were occasional slaves raids. And, there were human sacrifices for new buildings in Brunei. In the 1960’s and 70’s, old people in the longhouses close to Brunei were still afraid of “penyamun” going upriver to kidnap children for sacrifices. These things are not in Malaysian textbooks, but there are old books with these types of information, and there are oral histories still talked about in the longhouses. Brunei “ruled” the same way in some parts of Sabah & at one point promised an area to the Sultan of Sulu (without the consent of the people) and the Sulu sultan nominally acted like a warlord in that area for a short time. The Sulu sultan never had a proper administration there but basically practiced piracy on the coastal areas. The people never consented. This is one more reason Philippines never have a legitimate claim.
The Philippines and Sulu cannot do anything else to claim the state of Sabah, because Sabah (the British North Borneo Company) was under the British colonial rule at that time, after the independence of the Philippines, the Philippine government wanted to claim the state of Sabah but the British would not entertain the Philippine claim. When Sabah and Sarawak joined the Federation of Malaysia on September 16, 1963, the Sultanate of Brunei and Sulu already lost their former colonies, the Sultan of Brunei lost Sabah and Sarawak at that time, this made the Philippines and Indonesia protest the formation of Malaysia, the Philippines used Sulu as a weapon to claim the state Sabah and Indonesia object to the formation of Malaysia due to the fact that if Malaysia is established, they consider it to be a British puppet state, until
Ada satu rajah dalam buku teks Sejarah Tingkatan 2 Di mana rajah tu, tunjukkah flow diagra, wilayah Brunei makin lama makin kecik, sampailah Sarawak tu besar cam tu, di bawah Brooke Yg aku peliknya, kenapa aku tak jumpa rajah tu online? Ataupun aku tak check betul2 kut :v (Aku mmg pelupa giler, tapi entah knp gambar tu je yang aku igt dlm buku teks sejarah form 2 XD)
Itu buku teks Tingkatan 3 KSSM ya, Tingkatan 2 belajar tentang Kerajaan Alam Melayu dan Kesultanan Melayu. Tingkatan 3 baru belajar tentang Perubahan pemerintahan setelah kedatangan Barat. Tingkatan 1 tu tentang sejarah pembangunan Tamadun.
Jgn hairan. Negara kita dijajah dari zaman portugis, belanda dan inggeris lebih dari 3 abad. Negara2 asean yg dijajah kebanyakan lebih dari 4 abad seperti indonesia yg dijajah belanda.
Ini bukan soal brooke, tapi memang strategi dan dasar empayar british zaman itu.. Stamford raffles, Francis light, James brooke sekadar nama yang tiba di Asia tenggara. Ada ramai lagi ke benua afrika, amerika utara, china dan india.. Bahkan jelas angkatan 'swasta' ini dikerah semasa perang british sepanyol. Angkatan King Philip sepanyol sendiri tewas dengan angkatan swasta ini.. Begitu juga kaedah ini digunakan antara angkatan eropah dengan angkatan uthmaniah. Bukti jelas Brooke ada hubungan dengan british adalah apabila angkatan british mengebom kesultanan sambas yang cuba membantu orang melayu Sarawak yang cuba melawan brooke. Begitu juga kata kata rentap yang mencabar brooke pergilah ambil lagi meriam dari british di india. Ini kerana serangan brooke tidak dapat menembusi kubu rentap yang dibina dari kayu balak belian... Kita patut kagum dengan rentap yang tidak pernah tunduk kepada brooke. Ini patut suatu kebanggaan buat warga Sarawak sbg symbol tidak pernah tunduk dengan brooke..
@@muhammadfahmi540 Boleh tengok bagaimana media Sarawak (TVS) menerangkan tentang James Brooke ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-09zmTJdP18A.html
@@muhammadfahmi540 actually, to be honest, mmg senang. Sbb layanan Brunei dulu terhadap rakyat tempatan sangat² teruk. Org Sarawak dulu ialah hamba sultan Brunei
Rajah Brooke org asing bukan asli sarawak..jepun serang sarawak.. semua keturunan brooke buang Sarawak.. tiada pernah anak cucu dia berkorban utk sarawak
Betul itu lah sifat orang melayu brunei propaganda dia sultan Brunei sendiri yang pergi upah James Brooke datang ke Sarawak untuk hentikan masalah di masyarakat sarawak
dah alang2 bukak cerita sejarah ni..cuba ceritakan kenapa dulu ada warna hitam putih shj dan skrg ada byk warna..dan bagaimana proses revolusi itu berlaku
Awak mesti baca buku sejarah.. tentera brunei terdiri drpd iban n melanau.... Mereka bekerjasama dgn sultan brunei..yg menentang sebahagian bukan semua mcm umno dap pas
haa ini yang diceritakan cikgu saya dulu sekarang saye nak tanya kenapa buku teks sejarah sekolah rendah LANGSUNG TIDAK menceritakan kisah ini? apakah kerajaan mahu menyembunyikan perkara ini sehingga kanak kanak yang baru berumur 12 percaya bahawa james brooke menjajah sarawak
Salah satu tokoh Dayak yang berani menentang kepimpinan Melayu brunei pada awal penyebaran kuasa brunei ke sarawak ialah Unggang Lebor Menoa yg merupakan keturunan dayak Iban.. Beliau merupakan pemimpin dayak iban pertama yang membuat perahu serta kapal untuk mengawal lautan di sekitar sarawak daripada jajahan kesultanan Brunei dan lanun-lanun dari selatan Filipina yang sering membuat onar di petempatan orang dayak.. Disebabkan hal ini, orang iban dianggap sebagai "Sea dayak" oleh orang eropah kerana mereka merupakan satu-satunya sub-suku dayak yang belayar ke laut walaupun mereka bukan tergolong dalam masyarakat maritim.. Selain itu, Unggang Lebor Menoa juga menjalinkan hubungan persahabatan dengan orang Melayu sarawak di sekitar Batang Saribas hingga ke Nanga Tebas untuk menentang jajahan brunei.. Itulah asal usul sesetengah pemimpin dayak mempunyai gelaran Temenggung, datuk, panglima dan sebagainya kerana mereka diiktiraf oleh masyarakat Melayu sarawak pada masa itu. Contohnya, Temenggong Jugah, Temenggong Koh dan Panglima Rentap *sejarah ni tiada dlm buku teks, sy ambil drpd sumber lisan org tua2 serta dokumentari yg telah dibuat oleh pengkaji dulu2✌
wilayah kekuasaan beliau ialah muara tebas@nanga tebas .dan kelompok beliau digelar viking of eastern sea.specialist kelompok unggang ialah membina bangkong yg digunakan untuk pelayaran di laut.
Sultan Brunei tak mampu buat apa- apa. Orang Melayu dan Bidayuh melawan kerajaan Brunei kerana menipu dan kejam.Mana ada teruk jadinya. James Brooke membuat undang - undang. Menjaga keamanan dan galakkan dagang bebas tanpa paksaan.
•My life in Sarawak 1913 by Ranee Margaret (Queen of Sarawak) •The white Rajahs: A history of Sarawak from 1841 to 1946 by Steven Runciman •Kisah Panglima Nikosa 1876 by Ahmad Syawal Abdul Hamid (org tempatan) •Sarawak Gazette (1870-Now) rekod pentadbiran Kerajaan dan berita
Kami dari brunei ingin gethu brunei masih menuntut limbang sampai ke lawas kalau di bawa ke mahkamah antarabangsa memeng brunei menang dan berjaya mengambil limbang terusan dan lawas pasal waktu brooke bagi duit panjak tuk ngambil dearah brunei seperti limbang terusan dan lawas brunei menolak bayaran dari brooke note brunei alom gugur tuntut limbang
Biar tia bro, Alhamdulillah Brunei Damit cemani, kita ada pemimpin adil. doa kan saja rezki tani jihad tani untuk Brunei ani. pengelaman mendewasakan tani nya urg
@@apitjack4988 james brooke bawa masuk dayak dari kalimantan untuk di jadikan ranger sarawak ini asal usul abad ke 18......boleh selidik pusat sejarah asal usul dayak di google muzium dunia belanda
long time ago.they called Orang Laut sebab tinggal di persisiran.Maybe they from Java Island because mostly from kuching.Orang dayak di hutan,sungai, bukit.Orang cina bertompok di bandar.but that time org cina datang dudi.they come from china as pelayar jual brg antik.
