In 2005 werd op de zaterdag vóór Pinksteren voor de 125ste keer de Sint Gerlachusden gehaald en geplant in Tebannet (Banholt). Het betreft hier dus de Sint Gerlachusden en niet zoals in zoveel dorpen een mei-den. Vóór 1881 werd er in Banholt wel op 1 mei een mei-den gehaald en geplant. Dat men sinds 1881 geen mei-den maar een Sint Gerlachusden haalt, blijkt uit een mededeling die in 1881 op verschillende plaatsen in het dorp opgehangen werd en waarvan de tekst luidde:
Aan alle Inwwonders van Banholt en Terhorst
Dit jaar zal niet, zo als hier de alouwde gewoonte is, eenen Mei-den op den 1 Mei worden geplant, om reden dat er enen den zal gehaald worden des Zaterdags voor den Pinksteren ter Eere van Sint-Gerlachus. Zoo als het al over meer dan twee Hondert Jaren gebruikelijk geweest is in Noorbeek, worden ook hier alle Inwoonders verzocht mede te werken, alle Jonkheid mee te gaan, en de boeren worden gebeden veel paarden te plaatsen de-welke zij versieren met Vlagskens of Groen. Opdat het halen en plaatsen van de Eersten oftewel Sint-Gerlachus-den een ordentelijk en waardig begin mooge zijn, Banholt en Sint Gerlachus waardig. Teeffens mooge het ertoe bijdragen om de aantrekkelijkheid onzer ijgen Kermis en Festijn te vergrooteren en alle Eensgezindheid van binnen en van buiten te bevorderen.
Banholt 28 april 1881
Het bestuur der Jonkheid
De Kapitein
Matjeu
Dat men in 1881 startte met het halen van een Sint Gerlachusden is te verklaren uit het feit dat Banholt toen pas tot rectoraat was verheven. Men behoorde, zoals eerder reeds vermeld, tot de parochie Mheer en het nieuwe kerkje van Banholt had vóór 1881 geen officiële status. Nu Banholt een rectoraat was ging men ook eigen kermissen invoeren. Door de Sint Gerlachusklok en het St. Gerlachusbeeld had men een voorliefde voor de Heilige Gerlachus gekregen. Vandaar dat men ook hier de Gerlachuskermissen invoerde, namelijk op 5 januari, de sterfdag van deze Limburgse Heilige. Ook met Pinksteren zou deze Heilige worden vereerd. Vanaf nu zou Banholt ieder jaar met een nieuwe den St. Gerlachus om bescherming vragen. In veel dorpen hier in Zuid-Limburg spreekt men over een mei-boom of mei-den. Deze den heeft geen katholieke geloofsbetekenis. Het is een van oorsprong heidens gebruik, dat in deze plaatsen tegenwoordig vooral een folkloristisch gebruik is geworden. In Banholt spreekt men sinds 1881 van een St. Gierlingsboom of St. Gerlachusden. Sint Gerlachus is door zijn zeven jaren durende boetedoening in Jeruzalem, waar hij de zorg droeg over de veestapel van een gasthuis voor zieken en armen, een geliefde beschermheilige van het vee, het veld en de gewassen. Door het planten van de St. Gerlachusden vragen de inwoners van Banholt en Terhorst Gerlachus om bescherming van het dorp. In de kerk wordt die dag in de Heilige Mis om die reden ook het Sint Gerlachuslied gezongen:
Couplet I
Sint Gerlachus, hoog verheven,
zie wij zoeken uw bescherming.
Want Gij zijt patroon van Banholt,
bidt voor ons om Gods ontferming
Couplet II
Kluizenaar in Limburgs dreven,
geef ons kracht in vreugd en lijden.
Wees een voorspraak voor ons allen,
steun ons in ons moeizaam strijden.
Refrein
Sint Gerlachus, helpt ons allen,
U te volgen, God te dienen.
Leidt ons Hemelse beschermer,
naar het eeuwig paradijs.
Leidt ons Hemelse beschermer,
naar het eeuwig paradijs.
zie: www.jonkheid-banholt.nl
20 сен 2024
