Bogatynia - typowe poniemieckie miasteczko.
Warto jednak pamiętać, że jeszcze w XIII wieku Bogatynia była słowiańską osadą we władaniu piastowskim. Nazywała się wtedy po łużycku: Rychle, co oznacza wcześnie dojrzewające zboża. Terenami tymi od 1319 roku władał książę Henryk Jaworski z rodu Piastów, niestety bezdzietny. Księstwo zapisał swojemu bratankowi Księciu Świdnickiemu, którym był Bolko drugi Mały. Wszystkie te starania zmierzały do utrzymania niezależności od Króla Czech i zarazem Cesarza z rodu Luksemburgów. Bolko Mały również był bezdzietny. Jego działania aby księstwo weszło w skład Królestwa Polskiego spełzły na niczym, bowiem ówczesny Król Polski Kazimierz Wielki w ramach układu z Królem Czech zabezpieczającego królestwo od południa zrzekł się pretensji do ziemi śląskiej. Po śmierci księcia, w drugiej połowie XIV wieku Korona Czeska wchłonęła ziemie śląskie a to zaowocowało napływem osadników czeskich i niemieckich a z czasem tych drugich było znacznie więcej. Germańscy osadnicy zniemczyli nazwę na Reichenau co oznacza bogate plony lub bogate łany, łąki. Po 1945 roku nazwę spolszczono na Rychwald nawiązując do łużyckiej nazwy. Ponieważ nazwa wciąż brzmiała zbyt niemiecko, dwa lata później przetłumaczono ją na polski: Bogatynia.
Po dawnych czasach ostały się ruiny zamku Wrona. To spolszczenie niemieckiej nazwy wsi: Rohnau od słowiańskiego Hron. Obecnie Trzciniec, dzielnica Bogatyni. Ze znalezisk archeologicznych wiadomo, że istniało tu słowiańskie grodzisko. Pierwsza wzmianka, możliwe że murowanej już wówczas warowni, pochodzi z 1262 roku. Warownia kilkakrotnie zmieniała właścicieli aż w końcu została opanowana przez rycerzy rabusiów, którzy tam ustanowili swoją siedzibę. W roku 1399 zamek został zdobyty przez okolicznych mieszczan z pomocą króla Czech i zniszczony. Od tamtej pory warownia pozostaje w ruinie.
Niegdyś na tych terenach istniała sieć Saksońskiej Kolei Wąskotorowej o szerokości torów 750 mm łącząc region leżący obecnie na terenie Czech, Polski i Niemiec. Pierwszy pociąg odjechał 11 listopada 1884 roku. Po 1945 roku kursowanie kolejki zawieszono. W 1951 roku wznowiono kursowanie pociągów na terenie Polski. Ostatecznie kolejkę zlikwidowano w 1964 roku. Na terenie Czech przestała kursować w 1976 roku. Natomiast w Niemczech nadal funkcjonuje jako atrakcja turystyczna w Zittau pod nazwą Zittauer Schmalspurbahn czyli Żytawska Kolej Wąskotorowa.
W 1960 roku wybudowano linię kolei normalnotorowej łącząc tzw. Worek Turoszowski z resztą kraju. Parterowy, częściowo drewniany budynek dworca spłonął na początku lat dziewięćdziesiątych, obecnie nie ma po nim śladu. Zachowały się resztki wagi kolejowej, magazynu, rampy i dawny typowy sracz w którym były po 2 miejsca dla kobiet i mężczyzn. Pod koniec dwudziestego wieku stację zdegradowano do przystanku z rampą towarową. Zlikwidowano nastawnię i część torów. Ostateczna likwidacja stacji PKP nastąpiła w kwietniu 2000 roku.
Na tych terenach istnieje Kopalnia Węgla Brunatnego i przy niej Elektrownia Turów (dawniej Turoszów). Już w XVIII wieku wydobywano tam węgiel. W 1904 roku regularną eksploatację metodą odkrywkową na skalę przemysłową rozpoczęła Spółka Akcyjna „Herkules”. Kopalinę transportowano na drugą stronę Nysy Łużyckiej gdzie była brykietownia i elektrownia. Po wojnie, po polskiej stronie została tylko kopalnia. Pierwszy blok Elektrowni Turów uruchomiono dopiero w 1962 roku. Obecna moc elektrowni to prawie 1500 MW co daje pięcioprocentowy udział w krajowym systemie energetycznym.
-----------------------------------------------------------------------------------
Zdjęcia, montaż i udźwiękowienie
Tomek Suw
W filmie wykorzystano:
Materiały własne;
Zdjęcia archiwalne z domeny publicznej Google;
Info z:
bogatynia.pl; pl.wikipedia.org; kwbturow.pgegiek.pl; bogatynia.dwr.pl/kolejka.html; eksploratorzy.com.pl/viewtopic.php?f=97&t=19784; geocaching.com/geocache/GC4H29K_ruiny-zamku-wronow; polskiezabytki.pl/m/obiekt/403/Trzciniec_-_Zamek_Wronow/; pl.wikisource.org/wiki/Słownik_etymologiczny_języka_polskiego; polska-org.pl/3706604,Bogatynia,Przystanek_kolejowy_Ladownia_Bogatynia_d_stacja.html
No Copyright Classical Music:
Chopin - Spring Waltz (Wiosenny Walc)
skomponowany przez Paul de Senneville i Oliver Toussaint.
• Chopin - Spring Waltz ...
Kontakt: tomeks@notowany.pl
26 авг 2024
