Moto vlog
Putopis
U periodu od 25.3.-27.3.2022.godine realizovao sam moto turu "Rumunija + Mađarska" (3 dana, 2 noći), 660 km.
Arad je grad na zapadu Rumunije. U njemu živi oko 140 000 stanovnika. Arad leži u istočnom delu Panonske nizije, a kroz njega protiče istorijski značajna reka Moriš.
Arad se prvi put pominje još u jedanaestom veku, a bio je značajan centar balkanskih zbivanja. Ovo je mesto u kome su se susretali i sukobljavali gotovo svi narodi koji žive na ovom području. Arad je jedan od svojevrsnih gradova heroja, jer je bio drugi grad u kome je započela čuvena rumunska revolucija 1989. godine. Danas može da se pohvali brojnim znamenitostima zbog kojih je neizostavna destinacija na putovanju kroz Rumuniju.
Jedna od prvih znamenitosti na koje sam naišao jeste Palata kulture sagrađena početkom 20. veka u kombinaciji više stilova, čija je restauracija nedavno završena. Važi za jednu od najlepših gradjevina u gradu. Odmah pored se nalaze i dva interesantna parka, koji još uvek nisu bili ozelenili, ali verujem da tokom lepog vremena predstavljaju pravu malu oazu za građane Arada.
S druge strane parka se nalazi zgrada suda, ali ja sam se zaputio u suprotnom pravcu, te ubrzo izbilo na centralnu gradsku tačku, koju čini administrativna palata omeđena sa nekoliko atraktivnih palata. Sa razvojem Arada u 19. veku javila se i potreba izgradnje nove gradske kuće. Unajmljen je arhitekta iz Budimpešte, ali realizacija projekta nije bila izvodljiva iz finansijskih razloga, tako da je drugi arhitekta redukovao pojedine elemente plana, te je gradska kuća podignuta u stilu flamanske renesanse sa 54 m visokim centralnim tornjem koji krasi satni mehanizam donesen iz Švajcarske. Svoju jednostavnu ornamentiku nadoknađuje gabaritom, koji je čini dominantnim objektom u okruženju.
Ispred gradske kuće nalazi se veliki trg na kome se održavaju značajni javni događaji. Gradska kuća, kao i većina drugih znamenitosti Arada nalazi se duž Bulevara revolucije. Među prvima mi je pažnju privukla rimokatolička crkva posvećena Sv. Antunu Padovanskom. Izgrađena je 1904. godine u stilu renesanse, a ono što je naročito interesantno jeste način na koji je inkorporirana u stambeno-poslovnu zgradu, pa imate osjećaj da se u sklopu crkve nalaze i butici i stanovi.
Unutrašnjost crkve je jako lepo uređena, pa preporučujem da uđete unutra ukoliko bude otvorena. Iako većinu stanovnika Arada čine pravoslavci (72.7%), postoji i određan procenat drugih hrišćanskih konfesija, pa je tako katolika 12.1%, dok ostatak čine pripadnici baptističke, pentekostne, reformisane i grkokatoličke crkve. Nekada je u Aradu postojala i jevrejska zajednica, o čemu svedoče jevrejsko groblje i sinagoga koja me se sa arhitektonskog aspekta nije interesovala, pa je nisam stavio na „must see“ listu.
Odmah pored crkve smestilo se i pozorište Ioan Slavici, sagrađeno 1874. godine u neoklasičnom stilu. Ime je dobilo po rumunskom piscu poreklom iz Arada. U neposrednoj blizini pozorišta se nalazi veći broj restorana brze hrane u kojima se prodaju kebab, pizze, testenine i palačinke. Moja preporuka je Kebab house u ulici Ujedinjenja (rum. Strada Unirii). Ono što trebate imati na umu i u što sam se ja lično uverio jeste da Arad i pored svih zanimljivih građevina, nije turistički grad i ne razvija se u tom pravcu. To se ponajviše vidi u tome što lokalci jako slabo govore engleski, pa sam upravo u tom restoranu brze hrane imao debelih poteškoća da objasnim radniku šta želim.
Iza pozorišta se nalazi Trg Avram Iancu, koji je oivičen stambenim zgradama zanimljive arhitekture. S obzirom da je tu ujedno i kraj bulevara, okrenuo sam se na drugu stranu, kako bih obišao i njegovu drugu stranu koja se prostire od gradske kuće pa sve do iza parka Caius Iacob. Pored palata Cenad i Neumann podignutih tokom poslednje decenije 19. veka u stilu eklektike, ovaj deo bulevara krasi i Crvena crkva (rum. Biserica Rosie).
Ova evangelistička crkva je podignuta u neogotičkom stilu, a ime je dobila po crvenoj cigli od koje je izgrađena. Šetnju sam nastavio do kraja bulevara, čijim bi se neformalnim završetkom mogla smatrati pravoslavna Katedrala Sv. Trojice. Izgradnja je započela 1991. godine, a iako su spoljašnji radovi završeni, unutrašnjost se još uvek uređuje. Raskošan oltar i oslikani delovi crkve obećavaju impresivan utisak po zaključenju radova.
Treba videti i Park pomirenja, memorijalni park u kome se nalaze Kip slobode i Trijumfalna kapija. Kip slobode je spomenik podignut 1890. godine u čast 13 mađarskih generala koji su zbog pobune smaknuti od strane austrijske vojske.
Noć je donela u Arad potpuno drugačiji utisak. Ulice su bile poprilično puste, što meni lično nije smetalo jer nisam ljubitelj gužve i buke. Grad je utonuo u hibernaciju, a iz tame su blistale jedino znamenite građevine osvetljene reflektorima. Mrak je sakrio ono sumorno i oronulo, a svetla su naglasila svu lepotu grada, tako da mi se Arad i noću dopao. Čak je bilo toplo za ovo doba godine, pa je šetnja bila i više nego ugodna.
11 сен 2024
