Fotoğraf: Ahmet Muhip Dranas'ın Evi Salı Köyü - Erfelek / Sinop
...
Kitap hepsi tamamlanmak üzere yarım bırakılmış dört başlıktan müteşekkil: Homeros’tan Karl Marx’a Şiirin Türk Tarihi, Türküm Doğruyum İntikamım Ülkemdir, Tersinden Edebiyat Tarihi, Önce Namazdan Soracaklar. Türküm Doğruyum İntikamım Ülkemdir kitabındaki yazı Süleyman Demirel’in ölümünden birkaç zaman sonra yazılmıştı. O kitap tek bir yazı olarak kaldı. Orada Ahmet Muhip Dıranas’ın Türk şiirinde turnusol kâğıdı işlevi gördüğünü fark etmemiz lazım diyor İsmet Bey. Şimdi bu modern Türk şiirinin seyri meselesinde tuhaflıklar var. Mesela Ahmet Muhip Dıranas’ı kitapta İsmet Özel ‘Devri Dilarayı Cumhuriyet’ şairi olarak anıyor. O şiiri okuyacağım. Çünkü ‘Devri Dilarayı Cumhuriyet’ şairidir Ahmet Muhip Dıranas. Fakat mesela 1967 yılında Turgut Uyar sonradan “Bir Şiirden” kitabına giren yazısında Ahmet Muhip Dıranas’ın dünyasının zamansız ve mekansız hatta kurgusal olduğunu, "suya sabuna dokunmadığı" ve hatta bunun için suçlanabilir ama suçlanmaması gerektiğini söyler, 1967 yılında. Devri Dilarayı Cumhuriyet şiirini, Olvido şiirini anmaz. Büyük Olsun, Köpük, Kar bu şiirlerini anar ve şey söyler ama İsmet Özel bu kitapta… Şunu da söyleyeyim şimdi şiirin "Homeros'tan Karl Marx’a Şiirin Türk Tarihi" ve "Tersinden Edebiyat Tarihi"; başlıklarda tuhaflıklar var gibi… Aslında Türkiye’nin tuhaflığı. İsmet Özel Türk şiirinin tarihini yazmıyorum, Şiirin Türk Tarihini yazıyorum diyor. Edebiyat tarihini de tersinden yazıyorum diyor. O seyirdeki tuhaflık Ahmet Muhip Dıranas’ın Turgut Uyar tarafından nasıl anıldığıyla anlaşılabilir. Ben “Devri Dilarayı Cumhuriyet”i okuyayım. Bu vesileyle öğrendim bu şiirin tarihini. 1949 Şubat’ta Varlık dergisinde yayınlanmış.
Devri Dilarayı Cumhuriyet
dışarda bayram;
bayram bize mahrem.
sultanım, biçarem,
doldur içelim!
şarkı da bilirsin,
söyleyebilirsin,
güzelsin, belisin;
doldur içelim!
ben aşkınla şad,
sen sineler küşat,
devir cumhuriyet;
doldur içelim!
II
her yer donandı,
başım dönendi,
kadeh nâra yandı,
yıldız yıldız âlem...
Turgut Uyar’ın dediği gibi bir şiir değil bu. Yani Ahmet Muhip Dıranas’ın öyle bir şair olmadığını gösteren şiir ve Ahmet Muhip Dıranas Türk şiirinde siyasi temayülü dolayısıyla gadre uğramış birisidir. Türk şiirinde Ahmet Muhip Dıranas gibi 46’dan 60’a kadar Demokrat Parti saflarında olan başka birini daha göstermek imkansızdır. Yoktur onun misali. Ahmet Muhip Dıranas 1946’dan 1960 ‘a kadar hatta aralıklı olmasına rağmen Demokrat Parti’nin gazetesinde Zafer Gazetesi’nde yazdı. 1950 yılında Türk tarihinin en kritik hadisesi; 14 Mayıs 1950 seçimleri olduğunda Demokrat Parti’den Sinop’tan milletvekili adayıydı. 1965‘te de Adalet Partisi’nden aday olmuştu fakat ikisinde de işte o şiir siyaset şeyinde ikileminde seçtirtmediler. Hem Demokrat Parti hem de Adalet Partisi onu seçilemeyecek bir yerden koydular. O kadar ki Zafer Gazetesinde üç kişi Demokrat Parti'den mebus olmak için aday oluyor; Mümtaz Faik Fenik ve Zeki Rıza Sporel futbolcu olarak da bilinir o ikisi seçiliyor. Demokrat Parti’nin neredeyse bütün mebusları çıkardığı bir seçim 1950 seçimleri. Ahmet Muhip Dıranas seçilmiyor. Aynı şey 1965 Adalet Partisi seçimlerinde de vuku buluyor. 1950’de Ahmet Muhip Dıranas’ın seçimleri, seçilemediği seçimi değerlendirdiği yazısı şöyle bitiyor; “vatandaşa haysiyeti iade edildi.” Ezan okunmuş artık.
Gökhan Göbel
www.istiklalmar...
12 окт 2024
