Erich Fromm'dan İtaatsizlik Üzerine: Özgürlük, Neden Otoriteye Hayır Demektir? 

Neden Hayır Diyemiyoruz? ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-UkEEFrkNiIU.html&ab_channel=TarihObas%C4%B1 Vücudunuz Hayır Diyorsa ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-G66wX9hsxGY.html&ab_channel=TarihObas%C4%B1 Kendini Sabote Eden Kadınlar - Başarı Korkusu ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-65dpWqjXs8E.html&ab_channel=TarihObas%C4%B1 Önümüzdeki haftalarda inceleyeceğimiz kitaplar Yetenekli Çocuğun Dramı (Alice Miller, Profil Kitap) www.kitapyurdu.com/kitap/yetenekli-cocugun-drami/84651.html&filter_name=Yetenekli+%C3%87ocu%C4%9Fun+Dram%C4%B1+ Olgunlaşmamış Ebeveynlerin Yetişkin Çocukları (Dr. Lindsay C. Gibson, Sola Unitas) www.amazon.com.tr/Olgunla%C5%9Fmam%C4%B1%C5%9F-Ebeveynlerin-Yeti%C5%9Fkin-%C3%87ocuklar%C4%B1-Etkilerinden/dp/6059692664 Beden Kayıt Tutar (Bessel A. Van Der Kolk, Nobel Yaşam) www.kitapyurdu.com/kitap/beden-kayit-tutar/451128.html&filter_name=Beden+Kay%C4%B1t+Tutar+

"İktidarsız adam bir yaşam yaratamaz ama yok edebilir, böylelikle üstün olur. Yaşamın içindeyken ölümü sevmek en büyük sapıklıktır. "

Hacettepe'de psikoloji öğrencisiyim, kişilik kuramları dersi kapsamında Fromm'u incelemiştik. İncelediğimiz, ilgimi çeken kuramcıların görüşlerini bir de kendi ağızlarından duymak istediğim için Fromm'un yayınını yaptığınız kitapları benim için çok değerli. Ben kendisinde, psikolojideki varoluşçuluğun erken izlerini görüyorum. Rollo May'den başlayarak, Victor Frankl'ın İnsanın Anlam Arayışı'nda anlattığı terapi tekniği ve Irvin Yalom sonrasıyla beraber varoluşçuluk psikolojiyi etkilemeden önce, Fromm bunun yapı taşıydı gibi yorumluyorum. "Eğer özgürlükten korkarsan, hayır demeye cüret edemezsin," cümlesinde bunu net bir şekilde görebiliriz. Henüz itaatsizlik etmeyen Adem ve Havva için "insandılar, ama henüz insan değillerdi" demiş. Yani insanlık, ancak özgürlüğün getirdiği sorumluluktan korkmayıp kendi kararlarımızı verebildiğimizde, dolayısıyla bazı şeylere mutlaka itaatsizlik ettiğimizde deneyimlenen bir durum. İtaatsizlik demek, insanın kendisi için yaşaması demektir. Evet, insanların çoğu itaate meyillidir (yorum uzamasın diye bahsetmeyeceğim ancak insanların çoğunun itaatkarlığa meyilli olduğunu kanıtlayan Milgram'ın otorite deneyini okuyabilirsiniz) yine de itaatsizlik aileye karşı başladığı için ve ergenlik döneminde çoğu ergenin özerklik temelli çatışma eğilimi olduğu için, insanların itaatsizlik potansiyelinin doğalarında olduğu çıkarımını yapıyorum. İnsanın itaatsizlik edebilmesi için yalnız kalmaya ihtiyacı olduğunu vurgulaması dikkatimi çeken bir başka nokta. Virginia Wolf'un Kendine Ait Bir Oda'sını hatırlattı bana. Fikrimizi sorduğunuz kısım ise bilişsel çekilişki kavramına işaret ediyor. Yani bir davranışı (örneğin itaati) gerçekleştiriyoruz fakat içten içe bunu doğru bulmadığımız bilgisine aykırı davranıyor olduğumuz için o kadar katlanılmaz bir çatışma yaşanıyor ki, kendimizi aslında doğru yaptığımız yönünde (örneğin hükumetin her hareketini çok doğru bulduğumuz yönünde) kandırıyoruz.

Hep merak ediyordum ''insanlar nasıl kültlere, tarikatlara katılır, kendini adar?'' diye bu videoyla daha iyi anlamış oldum.

Eğitim ailede başlıyor fakat gerçek anlamda disiplinle tanıştığımız yer okul. Okulda bizlere söz dinlememiz, kurallara karşı gelmememiz, düzeni korumamız öğretiliyor. Sorgulanabilecek unsurların tümüne ahlaki açıklamalar getirilirken daha iyisine ulaşma arzusu hırs ve açgözlülükle eş tutuluyor. Bir yandan eğitici öykülerle hırsın ne kadar kötü bir şey olduğu içselleştiriliyor, diğer yandan çelişik bir şükür felsefesi aşılanıyor. Çok çalışmalıyım ama daha iyi koşullar istememeliyim, elimdekiyle yetinmeliyim?! Örneğin bir öğretmen isem öğrencilerimi özenle eğitmeliyim fakat evde aç kalmalıyım, yaptığım işin sağladığı faydayı düşünerek manevi doyum sağlamalıyım, eğer daha fazla maaş istiyorsam bu benim açgözlü olduğumu gösterir. Bu noktada bana hiçbir faydası olmadığı halde n'için çok çalışmam gerektiğini deştiğim anda bunun altından "Benim işgücümden kar eden kısmın işleri bozulmasın diye" gerçeği fışkırır. Fakat pek çoğu bu düşünce belirdiği anda onu hemen zihninin gerilerine atar. Herkes her şeyi sorgularsa kaos çıkar, kökten değişim sancılıdır, muhafaza etme arzusunun altında yatan da değişimin getirdiği sancılara duyulan korkudur. Kişiler alışageldiği düzende mutsuz olmayı belirsizliğe yeğler. Yenilik arayışındakiler marjinal görülerek toplumdan dışlanır çünkü onlar belirsizlik tehdidinin cisimleşmiş halidir. Halbuki herkes aynı anda sesini çıkarsaydı bir kaos ortaya çıkmayacak, iyileşmeler neticesinde hayat kalitesi artacaktı. Bir işçi isyan ederse kovulur fakat hepsi grev yaparsa çalışma koşulları düzeltilir. Uzun süre ses çıkarması engellenen işçilerse grev yapmak yerine yıkıcı bir eylem başlatabilir. Ezcümle aslında katı muhafazakarlık en büyük kaosların da sebebi olur. Fakat sürüden ayrılma korkusuyla değişime direnen insanlar belirsizliğe karşı savaşırken iradelerini de tıpkı kendileri gibi etten kemikten bir insana bırakır. Çünkü, hata yapma korkusu. Bunun doğurduğu aşağılıklık hissinden korunmak için o insanların "karizma" iddiasına coşkuyla cevap verirler. Bu şahıslar, sanki bir şaman gibi, sıradan insanın ötesinde algılanır. Efendi, kral, yönetici; Olympos tanrılarından farksızlaşır. Antik Yunan'da hile, yalan, bencillik kötülenir fakat insanlar tam olarak böyle tanrılara taparlardı; bu Platon'un Devlet'indeki eleştirinin de temelini oluşturur. Weber bu tarz panteonların köylü ve at üzerindeki efendi arasındaki hiyerarşiyi yansıttığını söyler. Genel olarak bugün dahi, yöneticilerin bu özellikleri onları sıradan insandan daha da ayırdığı için insanlarca görmezden gelinir. Fakat bu yalnızca muhafazakarlar için geçerli değildir. Değişim isteyenler dahi bir "kurtarıcı" ararlar, deus ex machina gibi. Eskaza kurtarıcı olmaya uygun biri sahneye çıkar ve değişim gerçekleştirirse bir zamanların devrimcileri yeni muhafazakarlar olur, bir zamanların kahramanlarıysa yeterince uzun yaşarlarsa zamanla tiranlara dönüşür. Tam da bu muhafazakarların kendilerine verdiği erk yüzündendir. Yunan mitolojisinde Zeus'un babası Kronos'a karşı bir devrim gerçekleştirdikten sonra ilk iş olarak tahtını sağlama alması gibi. Gerçekten de Ceren Abla'nın da söylediği gibi insanların çoğunun hala taş devrinde yaşıyor olduğunu görüyoruz. Bu Hegel'de tinin kendini tarihte açımlaması durumunu hatırlatıyor. Hegel Tarihte Akıl'da bir dönemin tininin (Zeitgeist) toplumun genelinde değil ancak komutanlar gibi belirli figürlerde ortaya çıktığını söyler. Toplumun geneli dönemin karakterini yansıtmaz. Örneğin Antik Yunan'da filozoflar mitolojiye muhalefet edip evrenin yapıtaşını ararken bir yandan da köylüler hala muhafazakarca tarım tanrılarına tapınıyorlardı. Aydınlanma'da bütün insanların dini dogmaları yıkmaya başladığını söyleyemeyiz. Yine Varoluşçuluk akımı baş gösterdiğinde bütün insanlar bir anda kendi kaderlerini belirleyebildiklerini düşünmediler. Fakat tüm bunlar zamanla toplumun geneline yayılır ve herkesi etkiler. Bu yüzden otoriteye karşı gelenler insanlığın gelişimi açısından çok önemlidir. Luther'in kiliseye başkaldırısının altında yüzlerce yıllık düşünsel miras vardı. Hegel'den feyz alan Marx'ın diyalektiği ise bildiğimiz gibi işçilerin başkaldıracağını öngörüyordu. Önünde sonunda işçiler kendilerine dayatılan zorba sistemi yıkacaklardı. Ne var ki Marx'ın - en azından şimdilik - haksız olmasının sebebi, yine Ceren Abla'nın bahsettiği 'gönüllü itaatkarlığın' hesaba katılmamış oluşuydu. Rıza yaratılır ve içselleştirilir, başta da bahsettiğim gibi, en çok eğitim sistemiyle fakat daha da ötesinde kitle iletişim araçlarıyla. Bir kere kendini bu kıskaçtan kurtarabilen insanlar şanslı mıdır, şanssız mıdır bilmiyorum. Camus'un dediği gibi: "Yalnız bir gün ‘neden’ yükselir ve her şey bu şaşkınlık kokan bıkkınlık içinde başlar.” Farkındalık kurtuluşumuzun garantisi olmasa da tek ihtimalidir. Ve bir kurtarıcı bekleyip durmak yerine yapabileceğimiz en güzel eylem kendimizi yaratma cesaretini göstermektir. Bu yüzden bu ihtimale sıkı sıkı sarılmalı, bizim gibi kaybolmuş hisseden insanların hayatlarını güzelleştirmeliyiz. Neyse ki bugün farkındalığın yalnızlığına tıkılıp kalmak yegane seçeneğimiz değil çünkü birbirimize sahibiz. Bu değerli yayın için teşekkür ederim, katılamadığım için sonradan izledim. Görüşlerim de bu minvalde biraz uzun oldu. Sevgiyle kalınız, iyi ki varsın Ceren Abla!

Ben sessiz bir itaatsizim baskı altındayken eğer karşı çıkamıyorsam tamam derim zira karşı tarafla tartışıp kazanamayacağım açıkken niye kendimi yorayım ama beni birazda olsa tanıyan biri kendi kafama koyduğumu yapacağımı bakışımdan anlar. Yaşı küçük arkadaşlarıma önerimdir anne babanızın fikrini değiştirmeniz çok zor baktınız olmuyor uğraşmayın eğer sizin hayatınızı etkilemiyorsa tabii ki. Siz kendi hayatınızı yaşamaya ve inşa etmeye devam edin.

Şu sizin videomuz şimdiye kadar bir milyon beş milyon izlenmiş olsaydı bundan çok mutlu olurduk.

Geçen gün Uzay Zuhal'in yaptığı Elmanın Hikayesi videosunu izlemiştim. Orada da önce Havva'nın, sonra Adem'in "elma"yı yemesini Joseph Campbell'ın Kahramanın Sonsuz Yolculuğu kitabından alıntılıyarak ve onun bakış açısıyla cesurca bir eylem ve itaatsizlik yorumuyla aktarmıştı. Bir takım varoluşsal dertlerime merhem oluyor bu tarz içerikler. Teşekkür ederim.🌹

İtaat insanı toplum baskısından kurtarıyor. Yanlış da olsa verilen karar psikolojik bir rahatlık temin ederse sürekli hale geliyor, hatta bu konuda inat ediyoruz, mücadele ediyoruz, başka insanlara kötülük ediyoruz

Bizim toplumumuzda maalesef sorgulamadan itaat etmek kabul görüyor. Sürüden ayrılanı kurt kapar, herkes kendini kurtarır, sen kalırsın vb. sözlerle de içimize işlediğini görebiliyoruz. Fakat buna karşılık Robert Frost'un The Road Not Taken ve Dylan Thomas'ın Do not Go Gentle Into that Good Night gibi şiirlerini takip etmekte fayda var. İtaat etmemek için itaat etmemeliyiz tabii ki. Buna karşın aklıma veya haysiyetime ters düşen bir şeyle karşılaştığımda itaat etmeyi doğru bulmuyorum. Ayrıca itaat etmenin de çeşitleri var. Mesela her katılmadığın görüşe nevrotik bir tepki vermenin de lüzmu yok. Sivil itaatsizlik ve iş yavaşlatma gibi güzel itaat türleri de var. Yine de bir yere kadar hepimiz devlete, iktidara, topluma, yöneticilere, aile büyüklerine vs. itaat etmek durumundayız, ama bu kesinlikle salt bir teslimiyet, körü körüne itaat olmamalı. Ayrıca bazı durumlara özel gayet tabii siktir diyebiliyoruz ve bu insanı özgürleştiren bir tavır oluyor.

düşünmeye başladığımdan beri ben de o acıları duyuyor ve bazen keşke hiç fark etmeseydim diyorum bilmediğimiz görmediğimiz şeylerin bize zarar vermeyeceğini düşünerek ömür geçirmenin konforu zihinsel anlamda baya hoş olsa gerek

İtaatsizliğin güzelliği yanında neye kime itaat ettiğimiz de önemli bence

Kitaba resmen ba-yıl-dım, beni anlatıyor.

Şüphe etmememizin bile iyi bir insan olup olmadığımızdan şüphe etmemizden dolayı sağlandığı bu dünyada yaşamak için , gerçekten yaşamak için cesaret gerekiyor sanırım. Tek bir cesaret , kendi özündekileri bile gerektiğinde yıkıp geçebilme sorgulayabilme cesareti.

En güzel itaatsizlik örneklerinden biri Atatürk. İyiki itaatsiz bir insanım 😄 Çok güzel bir kitapmış ❤ hemen okuyalım

15:17 İtaat ettiğimiz, güvende hissettiğim kilise benim sonumu getiriyor demek. Uyuşturucu kullanmakla aynı.

Bir şeyler değil her şeyler üzerine düşünmeyi bulduğumdan bu yana, kendimi buldum, dolayısıyla itaatsizlik kavramını da çok yoğun yaşıyorum. Dünyada tek başıma kalsam da bu böyle artık.

Kendisine güveni olmayan insanlar çok güzel itaat ederler

Sürekli Instagram’da karşıma çıkıyordunuz keşfetti dün bir videonuzu izledim hayran kaldım dünden beri kaç video izledim hatırlamıyorum bile ellerinize sağlık dilinize sağlık o kadar güzel anlatıyorsunuz ki mest oluyorum dinledikçe❤

Yakınlarım benim için "Bu çocukta zeka ve düşünme fazlalığı var" demişlerdi.

Ceren abla, tam da tez yazma sürecindeyim ve bu kitaptan alıntını tweet atmıştın onun İngilizcesini bulup tezimde kullandım ve cuk oturdu konuma. Tesekkür ederim 🌸💞

Okuduklarinizi ne kadar güzel ❤

Harikasın,bir sene önce ben de bu kitabı okumuştum.senden dinlemek harika.

Çok başarılı buluyorum bu serinizi, tebrikler emeğiniz için, devam edin lütfen.

Beauty and wisdom in same person

"cesaret" sorularınıza 37.25 dakikasında yine Fromm cevap vermiş... :-) sürüden ayrılma-atılma-bir gruba ait olmama korkusu en temel travmamızdır ki zaten cennetten kovulma=anneden doğma (ayrılma) türümüz için aynı şeyi ifade eder sanki. Hem "sürüden ayrılanı kurt kapar" ya ;-) Bu yayın için de çok teşekkürler.

Ana oğul, baba oğul ilişkisi de bazen itaate bağlı olarak güzelleşebilir

cok bilgilendirici bir yayin olmus

Emeğine sağlık teşekkürler 👏👏

Videoyu 15. Dk'da durdurup kitabı aldım, allah kahretsin solcu oldum bxnxbxjx. 6 aydır durmaksızın sol okuyorum, teşekkür ederim ceren abla

Okuyayım, sanırım yararlı olacak. Teşekkürler.

Teşekkür ederiz emeğine sesıne sağlık Ceren ablam ❤

DÜŞÜNCE KÜLÜBÜmü desem ÜNİVERSİTE KÜRSÜSÜ mü desem TİNK TENK kuruluşu mu desem, STRATEJİK ANALİZCİ mi desem nasıl anlatsam sizi? 🎉🎉🎉🎉🎉🎉 Sizinle birlikte bu videoyu dinleyenler, bu kitapları yazanlar gerçek bir kahraman

teşekkürler.

Uyurgezerler Bir Bilim Tarihi Kitabı ve Sivil İtaatsizlik Kitaplarını tavsiye ederim

Aziz Nesini hatırlayın

Teşekkürler..

Ağzına sağlık

Hocam teşekkürler çok faydalandım.

Thomas Szasz Yalanlar Bilimi Psikiyatri kitabını yorumlarmısınız.

Gerçekten çok güzel bir yayındı. Gözümün önünden geçti canım ülkem, kendim, ailem… Düşünce olarak itaat etmiyorum ama bu sisteme ‘ayak uyduruyorum’. Hangisi daha kötü bilemedim. Bilmemek mi yoksa bildiğin halde bir parçası olmak mı bu düzenin?

Şu video 1000 beğeniden fazlasını hakediyor

Itaat etmeyerek insan insan oluyor. Dayanısma birlik şart.

Yaaa yüzünüzü sesinizi özledim hehe. Hemen geldim buraya.

of aşırı iyii (. teşekkürler

Harika ❤️

Harikaydı

‘Muhalif kesim olarak bu insanlar neden itaat ediyor diye düşünüp duruyoruz.’ İşin derinine inmeden önce muhalefetin beceriksizliğine bakın problem itaat edenlerde değil.

ceren hocam eric fromm'un sahip olmak ya da olmak kitabını da inceler misin?

Lütfen kitapların devamı gelsin. Sizin eğitiminiz ve ad soyadınız nedir? Merak ettim.

👏👏👏👏👏👏❤️

46:00 insanın tanrılaştırılması itaatin bir sonucu olabilir mi?

Tabi itaat insanı hatadan koruyor, diğer yandan itaat ettiği kimse tarafından kullanılıyor

Sen de bir aydınsın bence ceren ❤

Video 1 hafta önce yüklenmiş ve 670 beğeni var demek ki bu videoyu izleyenlerin sadece 670 i zeki

22:52

37:36 sürüden ayrılanı kurt kapar, ayrılmayan da mezbahada kesilir

31. Dk da vicdan olarak tarif ettiğiniz şey sağduyu ya daha yakın...çünkü vicdani yapı aile ve toplum tarafından oluşturuluyor..( iceriklerinizi ilgi ile izliyorum ...emeğinize sağlık...sevgiler)

Freudun kitle psikolojisi ve benlik analizi kitabıyla karşılaştım. Konusu bu kitapla benzer. Ona da bi göz atmanı tavsiye ederim abla.

Eğer Allah her söylenene sorgulamadan, akletmeden itaat edecek bir canlı yaratmak isteseydi, irade sahibi, akıllı insanı yaratmazdı. Bunlar için melekler vardı: sorgulamadan, emir-komuta ile söyleneni yapan (robotik) yaratıklar. İnsanın cennetten uzaklaştırılma öyküsü "bence", bir itaatsizlik ve isyan öyküsü değil, bir testten ibaretti. Meraklı, sorgulayan, kendini ve çevresini tanımak, deneyimlemek isteyen insan, farklı olduğunu ispat edip, 3. boyut evreninde yeni deneyimler ve tekâmül için dünyaya gönderildi. "Hiç akletmiyor musunuz?", "Atalarınızın inançlarını olduğu gibi kabul mu edeceksiniz?" diye defalarca Kuran'da hatırlatılıyor. Gerçek insan aslında itaatsiz, herşeyi olduğu gibi kabul etmeyen, doğruyu bulmaya çalışan insan. Ve bu sınav hepimiz için devam ediyor. Dinde, politikada, eğitimde, her tür bakış açısında. Teşekkürler Tarih Obası.

Neşeli militanlik diye bir kitap var bu inceleme aklıma bu kitabı getirdi

Kitleler psikolojisi, Kitle ve iktidar, Gönüllü kulluk üzerine söylev adlı kitapları da tavsiye edebilirim meraklılarına

bu durum itaatin erdem halini de ortadan kaldırmıyor aslında. tabii ki yalan dolan manipülasyona itaat etmek korkunç ve zehirli birşey ve orda itaatsizlik çok büyük erdeme dönüşüyor. ama normal şartlar altında insanın seven bir tanrıya veya higher powera itaati mesela (ben alkolik ve AA ile şimdi 2 buçuk yıldır ayık saglıklı ve mutlu yaşıyorum) çok inanılmaz bir şifaya, ego terbiyesine ve alçakgönüllülüğe de yol açıyor. herşeyin dengesi

Sevgili tarih obası birşey rica etsem sizden duymak isterim Keçecizade İzzet Molla Hilmi Yavuz 'un paylaşımından öğrendim bı kişiyi ve de çok birşey öğrenemedim siz çok güzel ifade edersiniz diye çok sevinirim sevgiler❤ iki zıd birleşemez bak meselâ imtizâc eyleyemez şân ile şeyn şâzdır, zıddır iki ünvânın: biri yüzsüz, digeri zülvecheyn [keçecizâde izzet molla]

Ben itaatkarım 😊

29:30 Siz diyorsunuz ki insanı itaatle korkuyla yönetemezsiniz. Şartlar her ne kadar da ağır olsa, biz de buna uyum sağlamaya çalışsak da bu işte bir soru işareti, bir hata bir şüphe var diyor insan. Bence bu ikilemi kullanıyor egemen güçler insanın idaresinde

41:40

Kedi de itaat etmek istemiyor 😅

Bu videoyu seyrettikten sonra bizim homo erectus olduğumuza kannat ettim

kitapta yazarın bahsettiği adolf eichman nazi genaralinin yakalanışı ve yargılanışını anlatan film var operasyon finale netflix te var izledim gerçekten adolf faşiti yaptıklarından zerre pişman değil itaitli bir asker olduğu için çokta gururlu,arjantine kaçmış orada bile faşitlere danışmanlık yapar bununlada gurur duyar

Bir kitap önerisi olarak Engin Topuzkanamış'ın Hukuk ve Disiplin - Modern Toplumda Hukuka Uymanın Dayanakları kitabını öneririm.