Stadsorganist Jan Willems bespeelt het historische Moreau-orgel (1753) van de Nederlands Hervormde Kerk (thans Vredeskerk geheten) te Oosterhout (NB).
De Belgische organist en componist Abraham van den Kerckhoven (1618-1702) was hoforganist aan het Bourgondische hof in Brussel. Omdat het Moreau-orgel ook Vlaamse roots heeft, kan de muziek van Van den Kerckhoven hier perfect worden uitgevoerd. Het lijkt in dit werk namelijk net of dit orgel 2 klavieren heeft. Toch is dat bedrog: de muziek is zo geschreven dat in de rechterhand de Cornet te horen is ("uitkomende stem"), terwijl in de linkerhand slechts 2 zachtere begeleidingsregisters klinken. En dit allemaal op slechts 1 handklavier. Voor de kenners: omdat de deling dus bas en discant in Oosterhout tussen c' en cis' ligt, kan het hele werk zonder omleggingen gespeeld worden.
HET MOREAU-ORGEL
In 1753 bestelden de katholieken een nieuw orgel bij een Jean Moreau uit Rotterdam voor hun schuurkerk. De protestanten hadden namelijk bezit genomen van de Sint-Janskerk. Toen de Sint-Jan in 1809 werd teruggegeven aan de katholieken, werd voor de protestanten een nieuwe kerk gebouwd aan de Rulstraat. Na moeizaam overleg kochten zij het Moreau-orgel uit de katholieke schuurkerk en plaatsten dat in hun nieuwe kerk. Het orgel van Moreau uit 1753 staat nu nog steeds in de Vredeskerk. Omdat de protestantse gemeente in Oosterhout niet erg groot was, heeft ze na die tijd nooit veel aan kerk en orgel laten doen. Het orgel werd o.a. in 1902 door Maarschalkerweerd enigszins uitgebreid, maar het bleef een bescheiden instrument. In de jaren zestig van de vorige eeuw werd begonnen met een ingrijpende restauratie, die uiteindelijk tien jaar zou gaan duren. Door zijn ouderdom en door de restauratie is het Moreau-orgel één van de meest waardevolle orgels in Oosterhout.
De klank geeft een duidelijk idee van het kunstenaarschap van Moreau en van de restaurateur, Van Vulpen uit Utrecht. Een sprankelende toon (met een duidelijke Vlaamse tongval) en vele registratie-mogelijkheden (een volledig uitgebouwd prestantenkoor én fluitenkoor, aangevuld met drie vulstemmen en twee tongwerken) maken dit eenklaviersorgel geschikt voor eredienst en concerten, zeker na de uitbreiding in 2011 met twee zelfstandige pedaalregisters door orgelmakerij Pels & Van Leeuwen.
Manuaal C-c’’’
Prestant 8'
Holpijp 8'
Octaaf 4'
Gedekte Fluit 4'
Nasat 2 2/3'
Octaaf 2'
Klijn Fluijt 2'
Flageolet 1'
Sesquialter II
Cornet (v.a. cis') V
Mixtuur III
Trompet (B/D) 8'
Vox Humana 8'
tremulant
Pedaal C-d’ (aangehangen)
Subbas 16’
Bourdon 8’
Stadsorganist Jan Willems - Moreau-orgel (1753) - Vredeskerk, Oosterhout (NL).
Registrant: Thomas Willems
www.stichtinglu...
www.stichtingl...
28 сен 2024
