Felix Romuliana - kasnoantički grad na arheološkom lokalitetu kod Zaječara, rimskog tetrarha, Gaja Valerija Galerija Maksimilijana, Dioklecijanovog posinka, koji je posvetio svojoj majci Romuli. Otuda i kovanica u nazivu Romuliana - Romulina vila. Grad formiraju kompleksi starijih i novijih utvrđenja opasani kulama. Danas se u grad ulazi preko dve kapije - glavne na zapadu (porta decumana), odakle se stupa na dekumanus tj. glavnu ulicu, u odnosu na koju su sve građevine poređane pod pravim uglom i koja vodi do istočne kapije (porta praetoria - vojna kapija). Grad sačinjavaju dve rezidencijalne palate - Galerijeva i Romulina, triklinijum (velika trpezarija tj.sala za proslave), terme i dva velika sakralna objekta - Jupiterov i Kibelin (Magna Mater) hram. Vrhovni zaštitnici Gamzigrada bili su, dakle, Jupiter (Galerije), Magna Mater (majka mu Romula) i Bahus (Dionis). Kibelin i Bahusov kult vezivan je za obilne i raskalašne gozbe (bahanalije) praćene razuzdanim orgijama u toku kojih je žrtvovano jare ili bik. Od istočne kapije, šumski put vodi na desno i njime se nakon oko 1km hoda šumskim putem dolazi do sakralno-funeralnog kompleks na brdu Magura. Dva tumula - veći i manji i ostaci hramova koji su im bili pridruženi. Veći tumul je Gaja Galerija, manji je njegove majke Romule. Hramovi su skoro potpuno urušeni, i akademik dr Srejović kaže da su u njima ritualno, činom apoteoze, incinerirane voštane efigije Galerija i njegove majke, a da su im tela inhumirana bila unutar tumula.
18 сен 2024
