اسپی مزگت یا مسجد سپید
عجیب ترین حس ماجراجویی را در آتشکده اسپی مزگت (مسجد سپید)داشتم.. در بیست و دو کیلومتری جنوب تالش ، محیطی جنگلی ، دور افتاده با معماری عالی، سقف های بلند ، که دستکم سردری به مانند قلعه سنگی های ساسانی داشت و طرح شبستان های سلجوقی و ایلخانی ..
این آتشکده و بعد ها مسجد ، اول سیل به جانش‌افتاد و بیشتر بخش های آن را با خود برد و سپس تاراجگران میراث ایران‌زمین که از باند های شناخته شده بودند و با لودر دو گودال به مساحت هر کدام نه متر مربع و عمق سه متر را در روز روشن کنده،اند.. مابقی هم سهم اهالی و دیگر گنج یابان خصوصی بوده که جای جای دیوار ها و زمین را سوراخ کرده اند..
صد حیف از این آثار و این عظمت معماری و فرهنگ که به یغما می‌رود..
سینا برجیان
تیرماه 1403
**این بنا احتمالا آتشکده ای ساسانی بوده که در زمان سلجوقیان به مسجد تبدیل شده است.
اسپی مزگت، قدیمی‌ترین مسجد گیلان است که در قرن ششم ساخته شده و مهرماه سال ۱۳۷۹ و به شماره ۲۷۹۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده؛ بقایای این بنای متروک در جنگل‌های گیلان، رها شده است.
اول بار وقتی نویسنده کتاب از«آستارا تا استرآباد»، بقایای این مسجد تاریخی را در جنگل‌های دیناچال دید، برایش تعجب آور بود که بنای «اسپی مزگت» از دید تیزبین «یاسنت لوئی رابینو»، نایب کنسول انگلیس در رشت در اوایل قرن بیستم، دور مانده است. شادوران ستوده، پس از دیدن اسپی مزگت در توصیفش می‌نویسد: «چون دری در خلاب».
**منبع : خبرگزاری ایسنا
#firetemple
#sassani
#travel
4 июл 2024
