FOTOĞRAF | Medya Arkeolojisi - Okan Bayülgen & Yalın Alpay | B4 

2- Ben fotoğraf sanatçısını bilinenden başka bir yöntemle tanımlamak isterim. Öyle ki bana göre fotoğraf, bir sanat olarak icra edilmeye çalışıldığında, teknik olarak bir anlatım lisanı olması dolayımından, yeni teknoloji bir resim sanatı tekniği olarak kabul edilebilir diyeceğim. Ancak başka bir örnekle fotoğraf sanatçısını şöyle tanımlamak da mümkün gibi; Örneğin, Banksy takma adıyla bilinen şöhretli çağdaşımız sanatçının yaptığı eserlerin esasında orta yerde duran fenomeni fotoğraflar. Hiç bir fotoğraf tekniğinden ve fotoğraflayan kişinin anlatımından kaynaklı değil. Hatta bu fotoğrafları çekenlerin kimler olduğu da belli değil. Banksy'nin kendi üretimlerinden sebeple bunlar sanat eseri ama bunlar onun resim sanatı ya da performans sanatı ya da o ya da bu sanatı değil de onun dünyamıza bıraktığı fotoğraflar üzerinden okunan ve okunacak olan fotoğraf sanatıdır demek çok olası geliyor bana. Banksy bir fotoğraf sanatçısıdır demek mümkünmüş gibi. Ya da başka bir örnekse; Duchamp'ın pisuvarı. Burada sanat eseri olan şey pisuvar değil ve sanatçı da o pisuvarın fotoğrafını çeken kişi değil. Ama bence bu bir fotoğraf sanatı ve sanatçısı da Duchamp fotoğrafı çeken kişinin Duchamp olmamasına rağmen. Çünkü binlerce fotoğraf sanatçısı binlerce farklı bakış açısıyla bunu fotoğraflayabilir. Bunlar ancak o fenomeni resmetmek anlamına gelecektir. İstediğimiz kadar farklı kadraj farklı efekt ya da teknik uygulayalım yaptığımız şey resmetmekle sınırlı kalacak ya da bunlara resim sanatı demek mümkün olabilecektir. Ancak fotoğraf sanatı bu manada oldukça muğlak bir yerde konumlanıyor. Yine bunlara bağlı olarak, kısa videoları, spontane hareketli görüntüleri de fotoğraf sanatına dahil etmek istiyorum. Ancak yine vurgulamalıyım ki fotoğraf ya da video medyalarının oluşturduğu fotoğraf sanatı her zaman onları fotoğraflayan ya da kayda alanların sanatı olmayabilir. Ve hayatında hiç bir fotoğraf çekmemiş hiç bir video kaydını fiziksel olarak kendi elleriyle yapmamış fotoğraf sanatçıları da olabilir. İşte ancak böyle bir kabulle fotoğrafı bir sanat olarak değerlendirebileceğimizi aksi halde onu "resim sanatı ve ressam" bağlantısından ayrı düşünemeyeceğimizi savunuyorum.

3- Daha ucu açık bir tartışma olarak da, bir müzik eserinin sanat eseri olduğunu ve bestekarın eseri olduğunu yani sanatçısının bestecisi olduğunu (bunu hiç çalmasa hatta hiç duymasa bile) kabul ediyoruz. Sonrasında bunu icra edenin bir sahne sanatçısı ve yaptığı icranın bir sanat faaliyeti olduğunu ancak eser olmadığını, olsa olsa reprodüksiyon olduğunu kabul ediyor gibiyiz. Buradaki muğlaklığı da göstermek ve tartışmaya açmak isterim. Ancak bundan bahsetme sebebim, bunun üzerinden tiyatroya sıçrayıp oradan da bir örnekle fikrimi desteklemek. Tiyatroda sanat eseri, tiyatro yazını yani, edebiyat sanatının bir ürünü oluyor. Ancak kollektif bir sanat olarak kabul ediliyor zannedersem çünkü, sahnelenmediği sürece bu evet bir sanat eseri ancak sahnelendiğinde de bir başka sanat eserine dönüşüyor. Bu kollektif sanat eserinin eser sahipleri de anladığım kadarıyla; yazar, yönetmen, oyuncular, dekorcular, kostümcüler ve ışıkçılar. (ben böyle anlıyorum kabaca) Benim bunların içinden en çok ışıkçıyla alakalı bir söyleyeceğim var. Madem ki fotoğraf ışıkla yazmak oluyor ve bunu nihayetinde zihnimizde oluşan izdüşüm ya da elektriksel iletimlerle algılayabildiğimiz sürece fotoğraf var olabiliyor o halde ışıkçı teknik olarak sahne ışığı yapmaktan başka bir şey yapmıyor olsa da ortada basılı bir materyal bir fotoğraf malzemesi bir pozlama hiç gerçekleşmiyor olsa bile ben (eğer ki ışığın şekil-şemal-teknik-zamanlama-kompozisyon gibi detaylarına kendisi karar veriyor ise) ışıkçıyı ya da ışık sanatçısını fotoğraf sanatçısı olarak nitelendirmek isterim. Daha doğrusu teknik olarak fotoğrafı araç olarak doğrudan kullanan kişinin sanatçı kabul edilebilmesinin yanında, ışıkçının da ondan hiç bir eksiği olmayan bir fotoğraf sanatçısı olarak kabul edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Diyebilirsiniz ki "öyleyse göze hitap eden belli bir görüntüsü olan her şey fotoğraf sanatı ve her görünür iş yapan fotoğraf sanatçısı kabul edilsin o zaman." Ancak böyle bir şey söyelemediğimi şöyle belirteyim; örneğin bir tiyatro oyuncusu yani bir "act" sanatçısı bizde fikirleri fotoğraf yoluyla oluşturmazken, yani bize kendisini fotoğraflayarak anlatmazken, ışıkçı, Duchamp ve Banksy bunu doğrudan fotoğraf aracılığıyla yapmış oluyor diye düşünüyorum. diyorum. Özetle fotoğraf sanatını, fotoğraf nesnesinden bağımsız bir sanat olarak diğer sanat türlerinden ayırarak konumlandırmak istiyorum. Aksi halde resimle ilişkilendirdiğimiz gibi sinemayla fotoğrafı da ilişkilendirmek pek mümkün ve hatta sinema eseri doğrudan fotoğraflardan oluşsa bile bir fotoğraf sanatı olamayacağını savunmaya çalışıyorum. Yani fotoğraf sanatının gerçek ederinin J.P. Sartre yaklaşımıyla kendinde yani kendi nesnelliğinde olandan daha öte olduğunu. fotoğrafın tekniğinin bir çok sanat dalının teknikleri olabileceğini ancak fotoğrafın bir sanat ve fikir eseri olan özelliğinin bundan bağımsız ya da öte olmasının onu bir sanat dalı yaptığını anlatmaya çalışıyorum. Ve tüm bunlardan hareketle fotoğraf sanatında eser; resimde olduğu gibi resmin kendisi değil, sinemada olduğu gibi filmin yine yapısal olmayan ama edebiyata çalan algısının eser olabilecek olması gibi de değil. salt olarak bir görüntünün görüntü olması değerine sadık kalınarak kendi nesnesinden de soyutlanmış bir biçimde dimağımızda yer edinmiş halidir. Yani sinema filminden de dimağımızda görüntüler kalır ancak onlar birer pekiştireç gibi görüntülerdir. Eser sayılabilecek olan şey filmin kayıt edildiği medya da olamayacağına göre anlatımıyla, süreğenliğiyle kendine has bir eser oluş biçimi var. resimdeki durumda da dimağımızda bir görüntü kalıyor ancak resim sanatında eser aklımızda kalan görüntü değil de eserin kendisinin detaylarıyla ve resmin tamamen nesnelliğinde hapsedilmiş ustalıkta, teknikte vb. gizli durumda iken fotoğraf, zaman zaman bir resim tekniği olarak zaman zaman bir sinema tekniği olarak sanat kabul edilebileceği gibi dimağımızdaki yegane bir tek kare görselliği olarak da sanat kabul edilebilmeli. Ve bunu oraya nasıl sokarsan sok bir fotoğraf sanatçısı olacaksındır. Belki çok daha kısa ya da daha anlaşılır anlatılabilecek bir fikri ya da zırvayı (emin olamadım) çok kötü anlatmış ve okuyan kişinin vaktini almış olabilirim. gereğinden uzun yazdığımı düşündüğüm için zorunlu olarak kestim. şimdiden özür dilerim.

Güçlü müsün ?

harbiden Yalın abi girmeye çalışıyor konuşmaya, izin yok ama 🐐

19:02-25:13 Yalın Alpay konuşuyor
 32:04-32:29 Yalın Alpay konuşmaya çalışıyor
 ama Okan Bayülgen araya giriyor. 
42:26-44:24 Yalın Alpay soru soruyor. 48:20-49:11 Yalın Alpay kapanışı yapıyor.

yalın beton bır suru teklı yayını var onları izleyin

Sadece o kısımları izleyeceksen kapanış konuşmasından dinlemeye başlamanı tavsiye ederim

Okan için geldik bizde

Ya bu kadar acımasız olmayın. Bence çok iyi program

Sus

Fotoğrafçının daha çok konuşması çok doğal bu program için.