Het landschap rondom Winterswijk is van ongekende schoonheid. Vrijwel nergens in de streek komt het coulisselandschap zo mooi en sterk naar voren als hier. Kenmerkend zijn de vele scholteboederijen. De machtige scholteboeren hebben een belangrijke stempel op het Winterswijkse landschap gedrukt. De scholtes wisten als de zaakwaarnemers van steeds wisselende eigenaren vanaf de veertiende eeuw hun grondbezit steeds verder uit te breiden en werden als herenboeren een machtsfactor van belang in het regionale en lokale bestuur.
Op het hoogtepunt van hun macht - in de eerste helft van de negentiende eeuw - bezaten de scholtes in Winterswijk duizenden hectares aan landbouwgrond en bos. Scholte Meerdink bezat aan het einde van de zeventiende eeuw ongeveer 140 hectare grond, Lintum ongeveer 80 hectare, scholtes Tenkink en Willink bezaten ook grond in deze ordes van grootte. Het twintigtal scholtes had vele honderden pachters onder contract. Ze waren gebonden aan veel geboden en verboden en leden een karig bestaan. Als de bel op het hoofdhof van een scholte werd geluid, betekende dit dat de pachter al zijn werk moest laten liggen en de scholte een karweitje voor hem had. Na 1850 brokkelde de formele macht van deze herenboeren af, hoewel zij in de informele maatschappij nog altijd een factor van betekenis zijn in het dagelijks leven.
Met name de scholteboerderijen, de woonhuizen van de scholtes, zijn opvallend in het Winterswijkse landschap. Zij hebben vaak een villa-achtig voorkomen met een dwars geplaatst voorhuis. Vaak ook in Saksische stijl. Het omliggende landschap is met zorg ingericht, veel aandacht werd besteed aan bosbeheer en aanplant van bomen. Dit om de vooraanstaande positie van de bewoner in de lokale gemeenschap te onderstrepen.
27 авг 2024
